به زراعی کشاورزی، جلد ۲۷، شماره ۲، صفحات ۲۷۷-۲۹۸
عنوان فارسی بررسی برخی خصوصیات زراعی و بیوشیمیایی گیاه آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) تحت تأثیر تلقیح با گونه‌های مایکوریزا و محلول‌پاشی با سرکه چوب
چکیده فارسی مقاله هدف: هدف از اجرای آزمایش، بررسی اثر محلول­پاشی با سرکه چوب و تلقیح با گونه­های مایکوریزا بر خصوصیات زراعی و بیوشیمیایی گیاه دارویی آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) بود. روش پژوهش: این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار، طی سال­های زراعی 1402-1401 و 1401-1400 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد تاکستان اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل مایکوریزا (شاهد، تلقیح بذر و خاک با Glomus mosseae، Glomus etunicatum وGlomus Intraradices ) و سرکه چوب (شاهد، محلول­پاشی پنج، 10 و 15 در هزار) بود. یافته­ها: نتایج نشان داد اثر متقابل سرکه چوب و مایکوریزا بر وزن تر و خشک ریشه و قطر کانوپی آویشن باغی معنی­دار بود. بیش‌ترین مقدار وزن تر ریشه به میزان 5/7587 کیلوگرم بر هکتار، از تیمار 10 در هزار سرکه چوب و کاربرد مایکوریزا G. mosseae به‌دست آمد که نسبت به شاهد 93 درصد افزایش نشان داد. کم‌ترین مقدار وزن تر ریشه نیز از تیمار 15 در هزار سرکه چوب و مایکوریزا G. etunicatum به‌دست آمد. بیش‌ترین وزن خشک ریشه نیز به میزان 6/1566 کیلوگرم بر هکتار از تیمار 10 در هزار سرکه چوب و کاربرد مایکوریزا G. mosseae حاصل شد که نسبت به شاهد 89 درصد افزایش داشت. هم‌چنین نشان داد که اگرچه کاربرد هم‌زمان قارچ مایکوریزا G. mosseae با تیمار سرکه چوب در تمامی سطوح آن باعث افزایش قطر کانوپی می­شود بیش‌ترین درصد کلونیزاسیون ریشه با کاربرد سرکه چوب 10 در هزار به‌دست آمد که نسبت به شاهد 14 درصد افزایش داشت. بیش‌ترین درصد کلونیزاسیون ریشه با کاربرد G. etunicatum به‌دست آمد که با G. mosseae در گروه آماری مشابهی قرار گرفت. بیش‌ترین کربوهیدرات محلول شاخساره و پروتئین کل با کاربرد 10 در هزار سرکه چوب حاصل شد که به‌ترتیب 32 و 55 درصد نسبت به شاهد افزایش داشت. بیش‌ترین کربوهیدرات محلول شاخساره و پروتئین کل با کاربرد G. mosseae حاصل شد که نسبت به شاهد به‌ترتیب 15 و 45 درصد افزایش را نشان داد. تیمار 10 در هزار سرکه چوب، توانست افزایش دو برابری درصد اسانس را نسبت به شاهد ایجاد کند. نتیجه­‌گیری: نتایج نشان داد که تیمار کاربرد 10 در هزار سرکه چوب و مایکوریزا Glomus mosseae بهترین نتیجه را در عملکرد ماده خشک و صفات کیفی همچون کربوهیدرات محلول شاخساره، پروتئین کل و درصد اسانس به‌همراه داشت. با تأمین مواد غذایی و فراهم‌کردن شرایط افزایش جذب با استفاده از سرکه چوب و مایکوریزا، کلونیزاسیون ریشه در آویشن باغی افزایش یافت و در صفات کل کربوهیدرات محلول شاخصاره، پروتئین کل اندام هوایی، درصد اسانس و درنهایت عملکرد ماده خشک افزایش قابل‌توجهی مشاهده شد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله اسانس،پروتئین کل،کربوهیدرات کل،کلونیزاسیون،
عنوان انگلیسی Investigation of some Agronomic and Biochemical Characteristics of the Garden Thyme (Thymus vulgaris L.) Affected as Inoculation with Mycorrhizal Species and Wood Vinegar Foliar Spraying
چکیده انگلیسی مقاله Objective: This study aimed to investigate the effects of foliar application of wood vinegar and mycorrhizal fungi on the agronomic and biochemical characteristics of Thymus vulgaris (thyme). Method: A factorial experiment was conducted using a randomized complete block design with three replications at the Takestan University research farms during 2021-2023. Factors included three mycorrhizal treatments (control, seed inoculation, and soil inoculation with G. mosseae, G. etunicatum, and G. intraradices) and four wood vinegar levels (control, foliar spray of 5, 10, and 15 mL/L). Results: The interaction between wood vinegar and mycorrhiza significantly affected root fresh and dry weight. The highest root fresh weight (7587.5 kg/ha), representing a 93% increase over the control, was achieved with 10 mL/L wood vinegar combined with G. mosseae. Conversely, the lowest root fresh weight was observed with 15 mL/L wood vinegar and G. etunicatum. Similarly, the highest root dry weight (89% above control) occurred under the same treatment. Foliar application of wood vinegar and inoculation with G. mosseae enhanced canopy diameter and root colonization, with the peak colonization (about 14% increase) at 10 mL/L wood vinegar. Biochemical analyses revealed that 10 mL/L wood vinegar increased carbohydrate content, total protein, and essential oil content by 32%, 55%, and 100%, respectively. G. mosseae also increased carbohydrate and protein levels by approximately 15% and 45%. Conclusions: Applying 10‰ wood vinegar in combination with G. mosseae optimized dry matter production and improved biochemical traits such as soluble carbohydrates, total protein, and essential oil content. These treatments enhanced nutrient uptake and root colonization, leading to significant improvements in thyme's biomass yield and quality
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله اسانس,پروتئین کل,کربوهیدرات کل,کلونیزاسیون
نویسندگان مقاله مهدی طاهری اصغری |
استاد یار، گروه کشاورزی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی 19395-3697 ، تهران ، ایران

سعیده صلواتی |
استاد یار، دانشکده فنی و مهندسی، گروه علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران، s.salavati@pnu.ac.ir

سید رضا میرعلیزاده فرد |
گروه کشاورزی و محیط زیست، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران، r.miralizadeh@pnu.ac.ir

نشانی اینترنتی https://jci.ut.ac.ir/article_102028_bccc0dcd88dee72c622a338891445d56.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات