|
|
پژوهش های فقهی، جلد ۲۱، شماره ۲، صفحات ۹۳-۱۰۲
|
|
|
| عنوان فارسی |
بنیاد مفهوم قانون در نظریۀ ادراکات اعتباری علامه طباطبایی |
|
| چکیده فارسی مقاله |
علامه طباطبایی نظریۀ ادراکات اعتباری را در مقالۀ ششم کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم به صورت نظام‌مند عرضه کرده است. این نظریه امکان‌های بسیاری را در افق علوم انسانی، از جمله در علم فقه و حقوق می‌گشاید. ما در این مقاله نخست تلاش می‌کنیم نظریۀ ادراکات اعتباری را تبیین کنیم و سپس نشان دهیم که چگونه این نظریه می‌تواند بنیانی برای شکل‌گیری مفهوم قانون باشد. علامه با تقسیم اعتبارات عملی به اعتبارات قبل الاجتماع و بعد الاجتماع ریشه‌های اصلی و ثابت اعتبارات انسانی را در زمینۀ عمل شخصی و اجتماعی توضیح می‌دهد. یکی از اعتبارات قبل الاجتماع اصل استخدام است که ضرورت اعتبار کردن قانون و به این ترتیب بنیاد آن را رقم می‌زند. تحلیل اصل استخدام به ما نشان خواهد داد که اعتبارِ قانون اعتباری محدودکننده برای اعتبار استخدام است، در جایی که انسان هم‌نوع خود را ابزاری برای رسیدن به احتیاجات و غایات خود قرار می‌دهد. این تحلیل نه‌تنها به درک بهتر ماهیت قانون کمک می‌کند، بلکه نشان می‌دهد چگونه قانون، به عنوان یک ابزار تنظیم‌کننده، تعادل میان منافع فردی و جمعی را برقرار می‌سازد. از این رو، نظریۀ ادراکات اعتباری علامه طباطبایی می‌تواند به عنوان چارچوبی فلسفی برای تبیین نقش قانون در جوامع انسانی و نیز به عنوان پایه‌ای برای توسعۀ نظریه‌های حقوقی مدرن مورد استفاده قرار گیرد. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
ادراکات اعتباری،اصل استخدام،علامه طباطبایی،قانون، |
|
| عنوان انگلیسی |
The Foundation of the Concept of Law in Allama Tabatabai's Theory of Conventional Perceptions |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
llama Tabatabai systematically introduced the theory of conventional perceptions (idrakāt iʿtibārīyah) in the sixth article of his seminal work, Principles of Philosophy and the Method of Realism. This theory opens up significant possibilities within the field of humanities, particularly in jurisprudence and legal studies. In this article, we aim first to elucidate the theory of conventional perceptions and then explore how it can underpin the conceptual foundations of law.
Allama Tabatabai distinguishes between pre-social (qabl al-ijtimaʿ) and post-social (baʿd al-ijtimaʿ) practical conventions, thereby explaining the fundamental and enduring roots of human conventions in both individual and social behavior. Among these, the principle of employment (istikhdām)—a pre-social convention—plays a critical role by establishing the necessity of legal formulation and providing its foundational basis.
An in-depth analysis of the principle of employment reveals that law emerges as a regulatory convention intended to limit and structure the inherently instrumental nature of human interactions, wherein individuals treat others as means to fulfill their own needs and objectives. This perspective enhances our understanding of the essence of law, showing how it functions to balance personal interests with collective well-being.
In this light, Allama Tabatabai’s theory offers a robust philosophical framework for interpreting the function of law within human societies and serves as a valuable foundation for the evolution of contemporary legal thought.. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
ادراکات اعتباری,اصل استخدام,علامه طباطبایی,قانون |
|
| نویسندگان مقاله |
محمدعلی عبداللهی |
گروه فلسفه و کلام، دانشکدۀ الهیات، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، دانشگاه تهران، قم، ایران
فاطمه عباسیان |
گروه فلسفه و کلام، دانشکدۀ الهیات، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، دانشگاه تهران، قم، ایران
|
|
| نشانی اینترنتی |
https://jorr.ut.ac.ir/article_101330_29e2d4ddbc7d740e2f34041c138937cd.pdf |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|