مطالعات اجتماعی ایران، جلد ۱۸، شماره ۲، صفحات ۵-۳۱

عنوان فارسی بحران اسلام حجره‌ای در کردستان و بررسی ظهور گفتمان مدرن در شعر چهار تن از شعرای کرد
چکیده فارسی مقاله حجره‌ی مساجد و خانقاهها مهمترین نهاد تولید فرهنگ و اشاعه‌‌ی مذهب در دوران پیشامدرن کردستان‌اند. در این مقاله افول حجره‌ها  و گفتمان متناظر با آن، «اسلام حجره‌ای»، را از خلال تحولات فکری چهار شاعر برجسته‌ی کرد بررسی کرده‌ایم. شعرای مذکور، که از میانه‌ی سده‌ی سیزدهم تا میانه‌ی سده‌ی چهاردهم شمسی زیسته‌اند، خود تحصیل‌کرده‌ی حجره‌ها هستند اما حجره‌ را رها کرده و به توسعه‌ی نوعی گفتمان مدرن کمک کرده‌اند. از محورهای گفتمان آنها تاریخی‌اندیشی و نگاه انتقادی-اجتماعی است که به مرور در تقابل با ساختار الهیاتی «اسلام صوفیانه»  قرار می‌گیرد. استدلال ما این است که تحول گفتمانی مذکور در بستر مجموعه‌ای از تحولات تاریخی-اجتماعی به وقوع می‌پیوندد که منجر به افول تدریجی مراجع سنتی اقتدار (شیوخ و خوانین) و جایگزینی آنها با جمعیتهای شهرنشین می‌شود. در این بررسی از دو نوع منبع استفاده کرده‌ایم: گروه نخست آثاری هستند که برای بازسازی رویدادهای زندگی و تحولات فکری شعرای موردنظر به خدمت گرفته شده‌اند و گروه دوم منابعی هستند که به ما در بازسازی تصویری کلی از دوره‌ی تاریخی‌ شعرای مورد بحث کمک کرده‌اند. بر اساس این دو منبع تلاش کرده‌ایم تحولات فکری شخصیتها را در متن موقعیت تاریخی آنها قرار دهیم و با رفت و برگشت میان دو سطح فکری و تاریخی-اجتماعی به درکی از نسبت میان این دو دست یابیم. 
 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله حجره،اسلام حجره‌ای،گفتمان مدرن،ناسیونالیسم قومی،

عنوان انگلیسی The Crisis of Hujra Islam in Kurdistan and the Construction of Modern Discourse by Four Kurdish Poets
چکیده انگلیسی مقاله Hujras are humble rooms in the mosques of Kurdistan's pre-modern history, which were a place for study and living of the seminarians. These centers were the core institution of knowledge production in general, and religious knowledge in particular. In this article, we examine the decline of Hujras and their corresponding discourse, Hujra Islam, through studying the intellectual transformation of four prominent Kurdish poets, from the second half of of 19th century to the middle of 20th century. They themselves were educated in the Hujras, but at some point of time, abandoned their studies and started to develop a kind of modern literary discourse. Historical thinking and a type of critical social approach were two pillars of their poetical themes, which gradually came into conflict with the theological structure of Suffi Islam. we argue that this discourse transformation has taken place in parallel to a process of sociohistorical transformation which led to the gradual decline of pre-modern socio-religious authorities (Shaykhs and tribal chiefs) and the emergence of a new urban and modern elite. The study is based on two group of sources. First: biographies and literary works of the poets in order to grasp a good account of their life events as well as intellectual transformation. Secondly, historical sources for reconstructing a general image of the historical period of their life. Careful examination of these two sources enables one to place intellectual developments of the individual poets in their historical circumstances in order to build a bridge between intellectual and social – historical levels and achieve a good understanding of relationship between the two.
 
 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله حجره,اسلام حجره‌ای,گفتمان مدرن,ناسیونالیسم قومی

نویسندگان مقاله سامان ابراهیم زاده |
دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی فرهنگی، دانشکده‌ی علوم انسانی و اجتماعی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

سارا شریعتی مزینانی |
استادیار جامعه‌شناسی، دانشکده‌ی علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

محمدرضا اخضریان کاشانی |
استادیار علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.


نشانی اینترنتی http://www.jss-isa.ir/article_724731_0723e9e52e3f70e95f120161c825d204.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات