این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
فقه و اصول، جلد ۵۷، شماره ۱، صفحات ۶۱-۸۴
عنوان فارسی پژوهشی در قاعدۀ اولویت تعیین بر تخییر (ماهیت، اقوال و مستندات)
چکیده فارسی مقاله دوران امر بین تعیین و تخییر که برخی با عنوانِ قاعده از آن یاد کرده‌اند، از مباحثی است که گرچه پراکنده، ولی به‌طور گسترده در فقه و اصول مجال طرح یافته و در ابواب گوناگون، مصادیقی برای آن ذکر شده است. اختلافِ‌ِنظر علما بر سرِ این است که درصورت شک در تعیینی یا تخییری‌بودن حکمی، آیا بایستی جانب تعیین را گرفت یا تخییر را؟ و به‌تَبَع، هریک از دونظر ثمرات متفاوتی در پِی می‌آورد. مشهور فقها با تکیه بر ادله‌ای چون حکم عقل و احتیاط به تعیین گراییده‌ و گروهی دیگر تخییر را با استناد به ادله‌ای چون تسهیل بر مکلفان و آیات دلیل بر برائت، ترجیح داده‌اند و برخی نیز دراین‌باره تفاصیلی را ذکر کرده‌اند. این پژوهش با رویکرد توصیفی‌تحلیلی به تبیین و تحلیل اقوال و ادله پرداخته و به این نتیجه دست یافته که به‌رغمِ اینکه دیدگاه تعیین نزد فقها مشهور است، اما در بسیاری از موارد قول به تفصیل راه بهتری را فرا روی مکلفان می‌گشاید. این نتیجه نیز ضمناً به دست آمده که این قاعده هم می‌تواند قاعده‌ای فقهی محسوب شود و هم اصولی، ولی به نظر می‌رسد اصولی‌بودن آن قوی‌تر باشد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تعیین،تخییر،دوران بین تعیین و تخییر،اولویت تعیین،
عنوان انگلیسی A Study on the Principle of the Priority of Determination (taʿyīn) over Giving Option (takhyīr) (Analyzing Nature, Opinions, and Proofs)
چکیده انگلیسی مقاله Choosing between determination and giving option, which some have referred to as a principle, is among the topics which have been extensively discussed in Islamic jurisprudence with examples cited in various chapters, albeit dispersedly. Scholarly debate surrounds this question: In case of uncertainty regarding the determined or optional nature of ruling, which one should be supported? Each of these perspectives leads to distinct consequences. The majority of jurists support determination on the basis of rational judgment and precaution, while others have preferred giving option based on reasoning such as facilitation (taysīr) for the legally responsible person (mukallaf), and Quranic verses indicating exemption (barāʾah). Some scholars have also proposed detailed (context-sensitive) positions in this regard.  The present study was conducted through a descriptive-analytical approach and explains the various perspectives and reasonings, concluding that although the majority of jurists are in favor of determination, in many cases adopting a detailed (context-sensitive) approach offers more practical guidance for the legally responsible. The study also concludes that this principle can be considered both a jurisprudential and a methodological (uṣūlī) principle, but the uṣūlī classification seems to be better fitting.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله تعیین,تخییر,دوران بین تعیین و تخییر,اولویت تعیین
نویسندگان مقاله فائزه حداد محمدآبادی |
دانش آموختۀ دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکدهٔ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

محمد حسن حائری |
استاد گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکدهٔ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

محمدتقی فخلعی |
استاد گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکدهٔ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

نشانی اینترنتی https://jfiqh.um.ac.ir/article_44483_0ff7aaf0d56de67f0c6c0cb45396032d.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات