این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
آینه معرفت، جلد ۲۵، شماره ۱، صفحات ۸۵-۱۰۲
عنوان فارسی «معرفت‌شناسی قرآن‌بنیان» به‌مثابه‌ی زیرساخت معرفتی برای دست‌یابی به علوم انسانی اسلامی
چکیده فارسی مقاله تلاش برای شکل‌گیری علوم انسانی اسلامی، نیازمند تبیین الگوی معرفتی (پارادایم) حاکم بر آن فضای علمی است. پارادایم‌ها بر مبانی هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی، روش‌شناختی، انسان‌شناختی و ارزش‌شناختی و ... استوارند. مسئله­ی این مقاله، دست‌یابی به یک الگوی مفهومی از دیدگاه قرآن در محور معرفت‌شناسی است. در این مقاله از روش داده‌بنیاد استفاده شده است و نتیجه­ی تحقیق را می‌توان چنین بیان کرد: دالّ مرکزی درباره­ی «علم و معرفت» و امور مرتبط با آن در دیدگاه اقتباس­شده از قرآن، «شبکه‌ای­بودن معرفت» است. مقصود از «معرفت شبکه‌ای»، تلاش برای کشف موقعیت وجودی (روابط و آثار) و کارکرد یک پدیده در شبکه­ی منسجم کل هستی است که مبتنی بر واقعیتی خودبنیاد (وجود بی­نهایت) است و این انطباق، معیار صدق شمرده می‌شود. این کشف، با استفاده از ترکیب حواس با عقل (استدلال‌های منطقی اعم از برهان، استقرا و لوازم بیّن) در حداقلِ صعود معرفتی، و با استفاده از شهود قلبی (اتحاد وجودی با پدیده)، در حرکت به سمت حداکثر صعود معرفتی (آگاهی به شبکه­ی هستی) انجام می‌شود. متخالف‌های «علم و معرفت» در قرآن (مانند: نسیان، جهل، سفه، غفلت، ریب، شک، خرص، امانیّ، ظن، مریه، ...) نیز دارای ملاک واحدی هستند که «بی­توجهی به رابطه­»ی پدیده‌ها با شبکه­ی هستی و با رأس هرم هستی است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله پاردایم علوم انسانی اسلامی،معرفت‌شناسی قرآن‌بنیان،شبکه‌ی هستی،معرفت شبکه‌ای،
عنوان انگلیسی Qurʾan-Based Epistemology As an Epistemic Infrastructure for the Islamic Humanities
چکیده انگلیسی مقاله Trying to form Islamic humanities requires explaining the epistemological model (paradigm) that governs that scientific environment. The paradigms are based on ontological, epistemological, methodological, anthropological, and value-based foundations. The problem addressed in this paper is how to achieve a conceptual model from the perspective of the Qur'an in epistemology. For this, the data-grounded method has been used, and the result of the research can be stated as follows: The central signifier of “science and knowledge” and its related matters in the view adapted from the Qur'an is "network-based knowledge." The purpose of "network-based knowledge" is to try to discover the existential situation (relationships and effects) and the function of a phenomenon in the coherent network of the entire universe, which is based on a self-based reality (infinite existence), and this conformity is considered as the criterion of truth. This discovery is made by using the combination of the senses with the intellect (logical arguments including demonstration, induction, intuition, etc.) in the minimum epistemic ascension and by using the intuition of the heart (existential unity with the phenomenon) in moving towards the maximum epistemic ascent (awareness of the network of existence). The opposites of “knowledge and cognition” in the Qur'an (such as forgetfulness, ignorance, foolishness, negligence, doubt, suspicion, greed, hope, conjecture, accusation,) also have the same criterion, which is “ignoring the relationship” of phenomena with the network of existence and with the ultimate level of the hierarchy of existence.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله پاردایم علوم انسانی اسلامی,معرفت‌شناسی قرآن‌بنیان,شبکه‌ی هستی,معرفت شبکه‌ای
نویسندگان مقاله عبدالحمید واسطی |
گروه منطق فهم دین، پژوهشکده ی حکمت و دین‌پژوهی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه ی اسلامی، قم، ایران.

نشانی اینترنتی https://jipt.sbu.ac.ir/article_105111_836c0d418f5e9b8b007aebd7a163b37d.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات