فصلنامه علمی پژوهشی آیین حکمت، جلد ۱۳، شماره زمستاان ۱۴۰۰ _ مسلسل ۵۰، صفحات ۳۵-۶۲
عنوان فارسی تبیین رابطه ذهن و ماده در فلسفه ملاصدرا و امکان‌سنجی آن در فیزیک کوانتومی بوهم
چکیده فارسی مقاله در این نوشتار بعد از تبیین دیدگاه ملاصدرا درباره رابطه نفس و بدن، با رویکرد تحلیلی- توصیفی به بررسی دیدگاه دیوید بوهم در فیزیک مدرن درباره نحوه ارتباط ذهن و مغز می‌پردازیم. ملاصدرا با استفاده از اصولی مانند حرکت جوهری نفس و جسمانیهالحدوث‌بودن آن، نحوه ارتباط نفس و بدن را روشن می­کند. بوهم نیز برای تبیین دیدگاه علّی خویش از مفاهیمی مانند میدان‌ ‌پنهان کوانتومی، جهان هولوگرافیک و کلیت واحد عالم استفاده می­برد. همان طور که در نگاه ملاصدرا نفس و بدن مراتب متفاوتی از یک حقیقت واحده‌اند، در نگاه بوهم، ذهن و ماده به عنوان دو ساحت متفاوت از یک کلّیّت واحد و فراگیر مطرح شده­اند. در فلسفه ملاصدرا تمام عالم خاکی می­تواند حکم بدن نفس تکامل­یافته انسان را داشته باشد و نفوس انبیا می­توانند بدون محدودیت­ در اشیا اثرگذار باشند؛ همچنان‌که با توجه به ایده­های بوهم، امکان تأثیرات سریع­تر از نور ذهن بر بدن انسان و اشیای خارجی قابل پذیرش است. علاوه بر وجود ابهاماتی در اندیشه متافیزیکی بوهم و نتایج آن، به نظر می­رسد ذهنی که بوهم از آن سخن می‌گوید، تنها ساحتی متفاوت از بدن است -نه نفس مجرد فلسفی. اما مکان­مند و زمان­مند‌نبودن ذهن در میدان کوانتومی اصلاح‌شده بوهم که توسط آقایان جمالی و گلشنی ارائه شده است، می­تواند در تبیین رابطه ذهن و مغز سودمند باشد و با درنظرگرفتن برخی ملاحظات هم­راستا با مبانی فکری ملاصدرا مطرح گردد
کلیدواژه‌های فارسی مقاله نفس، حدوث جسمانی، حرکت جوهری، غیرموضعیّت، پتانسیل بوهمی،
عنوان انگلیسی Explaining the Relationship between Mind and Matter in Mulla Sadra's Philosophy and Its Feasibility in Boehm's Quantum Physics
چکیده انگلیسی مقاله In this article, after explaining Mulla Sadra's view on the relationship between soul and body, we examine David Boehm's view in modern physics about the relationship between mind and brain with a descriptive-analytical approach. Using principles such as the substantial movement of the soul and its temporal occurrence, Mulla Sadra clarifies the relationship between the soul and the body. Boehm also uses concepts such as hidden quantum field, holographic world and the whole of the universe to explain his causal point of view. Just as in Mulla Sadra's view, the soul and body are different grades of a single reality, in Boehm's view, mind and matter are two different aspects of a single and comprehensive whole. In Mulla Sadra's philosophy, the entire earthly world can be known as the body of the evolved human soul, and the souls of the prophets can have an effect on things without limitations. Also, according to Boehm's ideas, the possibility of mental faster effects than light on the human body and external objects is acceptable. In addition to the existence of ambiguities in Boehm's metaphysical thought and its results, it seems that the mind that Boehm speaks of is only a different plane from the body - not a single philosophical soul. However, the non-spatiality and timelessness of the mind in the modified Boehm quantum field presented by Mr. Jamali and Mr. Golshani can be useful in explaining the relationship between the mind and the brain, and, regarding some considerations, it can be brought up in line with Mulla Sadra's intellectual foundations
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله نفس, حدوث جسمانی, حرکت جوهری, غیرموضعیّت, پتانسیل بوهمی
نویسندگان مقاله محمدمهدی زمانی |
دانشجوی دکتری رشته مدرسی معارف اسلامی گرایش مبانی نظری اسلام دانشگاه قم

محسن ایزدی |
دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه قم– نویسنده مسئول

حبیب الله رزمی |
استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه قم

نشانی اینترنتی http://pwq.bou.ac.ir/article_74176_2f36e81c7e09905edf4d96b3cc598590.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات