|
|
اسلام پژوهان، جلد ۷، شماره پانزدهم-تابستان ۹۹، صفحات ۲۵-۵۴
|
|
|
| عنوان فارسی |
تاثیر اندیشه‌های کلامی معتزله بر شیعه |
|
| چکیده فارسی مقاله |
مکتب معتزله یکی از جریان‌های کلامی اسلام بود که در نیمه دوم قرن اول هجری در منطقه بصره شکل گرفت. پیروان این جریان مدافع کارکرد عقل در مباحث اعتقادی بودند و اگرچه به یک سری اصول مشترک معتقد بودند اما در تفسیر اصول اعتقادی، دیدگاه‌های مختلفی داشتند که همین امر به ایجاد شاخه‌های متنوع اعتزالی در مکتب بصره انجامید. این جریان به مدت یک قرن در عرصه‌های مختلف فرهنگی، زمینه ساز تحولات تأثیر گذار بود و در فاصلۀ سالهای 198ق تا 232ق، از زمان حکومت مأمون تا پایان حکومت واثق، به اوج پیشرفت خود رسید اما در قرن سوم هجری، رونق خود را از دست داد و از پیشرفت باز ماند. گفته میشود که شیعه در مسائل کلامی به شدت تحت تأثیر اندیشه‌های معتزله بوده و از خود استقلالی نداشته است اما با مطالعه و بررسی دقیق معلوم میشود که نه تنها چنین نیست، بلکه عکس آن درست است، و معتزله تحت تأثیر افکار شیعی قرار گرفته‌اند. نخست ضمن پرداخت به سیر تاریخی بحث، به آرا و انظار برخی از متفکران مسلمان اعم از معتزله و امامیه اشاره خواهد شد. سپس بیان میشود که شیعه چگونه به صورت یک گرایش مستقل، از همان نخستین سال به وجود آمدن معتزله، از جهات گوناگون در برابر آنها صف آرایی کرده است و به نظر می‌رسد که شکست‌های معتزله در همین مرحله، زمینه ساز طرح تهمت یاده شده به شیعه است و درادامه بحث شواهدی ارائه میشود و اثبات می‌کند معتزله تحت تأثیر شیعه قرار گرفته‌اند. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
امامیه،
معتزله،
اعتزال،
عدلیه، |
|
| عنوان انگلیسی |
تاثیر اندیشه‌های کلامی معتزله بر شیعه |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
مکتب معتزله یکی از جریان‌های کلامی اسلام بود که در نیمه دوم قرن اول هجری در منطقه بصره شکل گرفت. پیروان این جریان مدافع کارکرد عقل در مباحث اعتقادی بودند و اگرچه به یک سری اصول مشترک معتقد بودند اما در تفسیر اصول اعتقادی، دیدگاه‌های مختلفی داشتند که همین امر به ایجاد شاخه‌های متنوع اعتزالی در مکتب بصره انجامید. این جریان به مدت یک قرن در عرصه‌های مختلف فرهنگی، زمینه ساز تحولات تأثیر گذار بود و در فاصلۀ سالهای 198ق تا 232ق، از زمان حکومت مأمون تا پایان حکومت واثق، به اوج پیشرفت خود رسید اما در قرن سوم هجری، رونق خود را از دست داد و از پیشرفت باز ماند. گفته میشود که شیعه در مسائل کلامی به شدت تحت تأثیر اندیشه‌های معتزله بوده و از خود استقلالی نداشته است اما با مطالعه و بررسی دقیق معلوم میشود که نه تنها چنین نیست، بلکه عکس آن درست است، و معتزله تحت تأثیر افکار شیعی قرار گرفته‌اند. نخست ضمن پرداخت به سیر تاریخی بحث، به آرا و انظار برخی از متفکران مسلمان اعم از معتزله و امامیه اشاره خواهد شد. سپس بیان میشود که شیعه چگونه به صورت یک گرایش مستقل، از همان نخستین سال به وجود آمدن معتزله، از جهات گوناگون در برابر آنها صف آرایی کرده است و به نظر می‌رسد که شکست‌های معتزله در همین مرحله، زمینه ساز طرح تهمت یاده شده به شیعه است و درادامه بحث شواهدی ارائه میشود و اثبات می‌کند معتزله تحت تأثیر شیعه قرار گرفته‌اند. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
امامیه,
معتزله,
اعتزال,
عدلیه |
|
| نویسندگان مقاله |
محمد طالعی اردکانی |
دانش پژوه سطح سه رشته شیعه شناسی موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام.
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://iqiri.dte.ir/article_71545_daad3abd949781a67b43e7ebc3ba7a11.pdf |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|