مخاطرات محیط طبیعی، جلد ۱۴، شماره ۴۴، صفحات ۳۷-۶۲
عنوان فارسی مقایسه و اولویت‌بندی تهدیدهای محیطی در رویشگاه‌های طبیعی ‌جنگل‌های مانگرو ایران
چکیده فارسی مقاله امروزه مانگروها در سراسر جهان تحت تأثیر فشارهای اقتصادی محلی، محرک‌های بیوفیزیکی و سیستم‌های اجتماعی-اکولوژیکی با مخاطرات فراوانی مواجه شده‌اند که شناسایی و اولویت‌بندی این فشارها و عوامل تهدیدزا از اهمیت بالایی برخوردار است. ازاین‌رو، در مطالعه حاضر ‌به‌منظور شناسایی پیشران‌های تهدیدکننده در رویشگاه‌های مختلف این منطقه، به ارزیابی عوامل تهدیدکننده در ‌چارچوب مدل مفهومی ‌DPSIR‌ از جمله نیروی محرکه (‌D‌)، فشار (‌P‌)، وضعیت (‌S‌)، اثر (‌I‌) و پاسخ (‌R‌) پرداخته شد. ‌همچنین در ادامه پیشران‌های تهدیدکننده در رویشگاه‌های مختلف مورد مقایسه و اولویت‌بندی قرار گرفت.‌ همان‌طور که نتایج نشان داد 16 پیشران تهدیدکننده در این رویشگاه‌ها با منشاء انسانی و محیطی شناسایی شد، که ‌دراین راستا 90 عامل ‌تهدیدکننده، منجر به وقوع مخاطرات محیطی در منطقه شده است.‌ از بین این عوامل، 37 عامل با کسب امتیاز ‌بالای 70 درصد در بین رویشگاه‌های مختلف قابل مشاهده است. علاوه‌براین، بیشترین پیشران‌های تهدیدکننده و فشارهای تأثیرگذار بر جنگل‌های مانگرو ایران مربوط به رویشگاه‌ جزیره قشم-‌خورخوران و کمترین فشارها و تهدیدات مربوط به رویشگاه‌ شهر جاسک می‌باشد. همچنین در بین تهدیدات ‌شناسایی شده در منطقه، رژیم نامناسب بارندگی ‌‌(کمبود بارش)‌ به‌عنوان عمده‌ترین عامل تهدیدکننده محیطی در بین رویشگاه‌های ‌مختلف قابل مشاهده است. نتایج به‌دست آمده حاکی از آن است که در برخی از رویشگاه‌ها هم‌چون قشم-خورخوران، جزیره ‌مردو، پهل و کولغان که تحت تأثیر چندین عامل تهدیدکننده و فشارهای محیطی هستند، باید در اولویت فعالیت‌های ‌مدیریتی و برنامه‌ریزی قرار گیرند. بنابراین، کنترل این تهدیدات مستلزم برنامه‌ریزی و مدیریتی یکپارچه در سطح ‌رویشگاه‌های منطقه می‌باشد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله فشارها و تهدیدهای محیطی،مدل ‌DPSIR،روش TOPSIS،سایت‌های مانگرو،جنگل‌های مانگرو ایران،
عنوان انگلیسی Comparison and prioritization of environmental threats in natural habitats of mangrove forests of Iran
چکیده انگلیسی مقاله Today, mangroves around the world have faced many risks under the influence of local economic pressures, biophysical stimuli, and socio-ecological systems, and the identification and prioritization of these pressures and threatening factors is of great importance. Therefore, in the present study, to identify threatening drivers in different habitats of this region, we evaluated the threatening factors in the framework of the DPSIR conceptual model, including the driving force (D), pressure (P), situation (S), effect (I), and response (R). Threatening drivers in different habitats were also compared and prioritized. As the results showed, 16 threatening drivers of human and environmental origin were identified in these habitats, in this regard, 90 threatening factors have led to the occurrence of environmental hazards in the region. Among these factors, 37 with a score above 70% were observed among the different habitats. In addition, the most threatening drivers and pressures affecting Iran's mangrove forests were related to the habitat of Qeshm-Khorkhoran Island, and the least pressures and threats were related to the habitat of the city. In addition, among the threats identified in the region, inappropriate rainfall regimes (lack of rainfall) can be seen as the most important environmental threat factor among different habitats. The obtained results indicate that some habitats such as Qeshm-Khorkhoran, Mardo Island, Pol, and Kolghan, which are affected by several threatening factors and environmental pressures, should be prioritized for management and planning activities. Controlling these threats requires integrated planning and management at the regional level.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله فشارها و تهدیدهای محیطی,مدل ‏DPSIR,روش TOPSIS,سایت‌های مانگرو,جنگل‌های مانگرو ایران
نویسندگان مقاله رقیه گرمایی پور |
دانشجوی دکتری، گروه محیط زیست، دانشگاه تهران، دانشکده منابع طبیعی، کرج، ایران

افشین دانه کار |
استاد گروه محیط زیست، دانشگاه تهران، دانشکده منابع طبیعی، کرج، ایران

امیر علم بیگی |
استادیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

افشین علیزاده شعبانی |
دانشیار گروه محیط زیست، دانشگاه تهران، دانشکده منابع طبیعی، کرج، ایران

پروانه سبحانی |
محقق پسادکتری، گروه محیط زیست، دانشگاه تهران، دانشکده منابع طبیعی، کرج، ایران

نشانی اینترنتی https://jneh.usb.ac.ir/article_8738_edc046f0ac2f26242034650a6169be5e.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات