برنامه ریزی توسعه کالبدی، جلد ۱۱، شماره ۳، صفحات ۱۲۵-۱۳۹
عنوان فارسی ‌‌تحلیل موانع توسعه در سکونتگاه‌های روستا_شهری با رویکرد پویش ساختاری _ کارکردی (مطالعه موردی: سکونتگاه‌های شهرستان ترکمانچای در استان آذربایجان شرقی)
چکیده فارسی مقاله امروزه یکی از چالش‌های اساسی در زمینه توسعه روستایی، وجود موانع ساختاری در سکونتگاه‌های روستایی محسوب می‌شود. این موانع بر قابلیت‌ها و محدودیت‌های نظام سکونتگاهی تأثیرگذار بوده و شناسایی آن‌ها به منظور دستیابی به توسعه نظام‌مند و پایدار سکونتگاه‌های روستایی-شهری اهمیت دارد. این پژوهش با هدف تحلیل موانع توسعه و ناپایداری روستایی در ابعاد گوناگون، تعیین سهم عوامل کلیدی تأثیرگذار و شناسایی مؤلفه‌های مؤثر در این فرآیند، از طریق پویش ساختاری-کارکردی انجام شده که به لحاظ هدف کاربردی و از نظر  روش  توصیفی - تحلیلی مبتنی بر شیوه‌های اسنادی و میدانی است. جامعه آماری پژوهش با 43 شاخص در 6 مؤلفه‌ و بررسی  168 نمونه منتخب در سطح سکونتگاه‌های شهری و روستایی ترکمان‌چای مورد سنجش قرار گرفت و داده‌های بدست آمده با استفاده از مدل معادلات ساختاری، تحلیل عاملی و رگرسیونی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد در اولویت بندی موانع توسعه، مؤلفه‌های اجتماعی و اقتصادی به ترتیب با مقدار رتبه 5.06 و 5.01 در رتبه‌های اول و دوم قرار دارند و بیشترین بار عاملی در توسعه شهرستان با این دو عامل محقق می شود؛ همچنین در بین شاخص‌های مؤثر در مؤلفه‌ مهاجرت‌های عمده، وقوع خشکسالی‌های مستمر با 69 درصد بیشترین میزان تأثیر، در رتبه نخست مورد ارزیابی قرار گرفت؛ و شاخص توانمندی‌ها و ظرفیت‌های محلی در مؤلفه‌ توسعه نقش نخست داشته و بیانگر تأثیر قطعی و محوری بر توسعه است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ناپایداری توسعه،تحلیل موانع،پویش ساختاری _ کارکردی،سکونتگاه‌های روستایی،شهرستان ترکمان‌چای،
عنوان انگلیسی Analysis of Development Barriers in Rural-Urban Settlements with a Structural-Functional Dynamism Approach (Case Study: Settlements of Turkmanchay Township, East Azerbaijan Province)
چکیده انگلیسی مقاله Today, structural barriers in rural settlements are considered a fundamental challenge in rural development. These barriers impact the capabilities and limitations of the settlement system, and their identification is crucial for achieving systematic and sustainable development of rural-urban settlements. This research aims to analyze development barriers and rural instability in various dimensions, determine the contribution of key influencing factors, and identify effective components in this process, using a structural-functional dynamism approach. In terms of purpose, this research is applied, and in terms of method, it is descriptive-analytical based on documentary and field methods. The statistical population of the research includes 43 indicators in 6 components and the study of 168 selected samples at the level of urban and rural settlements of Turkmanchay. The obtained data were analyzed using structural equation modeling, factor analysis, and regression. The results showed that in prioritizing development barriers, the social and economic components ranked first and second with average ranks of 5.06 and 5.01, respectively, and the highest factor loading in the development of the township is achieved through these two factors. Also, among the effective indicators in the major migration component, the occurrence of continuous droughts with 69% had the highest impact and was ranked first. The local capabilities and capacities indicator in the development component played the primary role and indicates a definitive and central impact on development.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله ناپایداری توسعه,تحلیل موانع,پویش ساختاری _ کارکردی,سکونتگاه‌های روستایی,شهرستان ترکمان‌چای
نویسندگان مقاله اسدالله حیدری |
استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

وحید قنبری ترکمانی |
کارشناسی ارشد جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

نشانی اینترنتی https://psp.journals.pnu.ac.ir/article_11836_818e8a2f13d5ec3390032956a8a0139d.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات