|
|
ادیان و عرفان، جلد ۵۷، شماره ۲، صفحات ۳۷۷-۳۹۷
|
|
|
| عنوان فارسی |
بررسی ادعای طعنۀ حافظ به پیامبر در بیت «آن تلخ‌وش که صوفی ام‌الخبائثش خواند .» |
|
| چکیده فارسی مقاله |
برخی بر این باورند که بیت «آن تلخ‌وش که صوفی ام‌الخبائثش خواند/ اشهی لنا و احلی من قبله‌العذارا» حاوی طعنه و اسائه ادب حافظ به پیامبر اسلام است، زیرا در آن، عبارت «الخمر ام‌الخبائث» که منسوب به ایشان است، سخن صوفی خوانده شده و صوفی، سیمایی منفی در شعر حافظ دارد و نیز در مصراع دوم، بر خلاف سخن پیامبر، نوشیدن آن امری پسندیده دانسته شده‌است. تفسیر غزل، با هدف رسیدن به نیت شاعر، با تکیه بر هرمنوتیک مؤلف‌محور دیلتای و روش توصیفی-تحلیلی، نشان از رندانه بودن غزل، به‌ویژه بیت مذکور دارد. محور عمودی غزل حکایت از گفتگوی حافظ با فرد یا گروهی از متشرعان هم‌عصر خود دارد و توصیۀ حافظ به مدارا و مروت و اینکه نیک‌نام نبودنش خواست خداست، در ضمنِ وجود نشانه‌هایی دال بر فقر و فاقه شاعر در هنگامه سرودن شعر و درخواست توجه مخاطبِ شعر بدو با عباراتی چون مروت و مدارا و معذور دانستن وی، این احتمال را قوت می‌بخشد که شعر متعلق به دوره‌ای از زندگی حافظ باشد که وی به اتهامی مطرود بوده‌است. از سوی دیگر، با توجه به شخصیت دینی حافظ، احتمال قصد او از طعنه زدن به پیامبر بعید است و قاعدتاً هدف او نقد طردکنندگان خود بوده که ارباب قدرت و منتسب به زهد و تصوف بوده‌اند و به ناروا، او را آلوده دامن و بدنام می‌دانسته‌اند. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
ادبیات عرفانی،حافظ شیرازی،دیوان حافظ،طعنه به پیامبر،هرمنوتیک ادبی، |
|
| عنوان انگلیسی |
Exploring the Alleged Satire of the Prophet in Hafez’s Verse: “That bitterness which the Sufi called the mother of all evils.” |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Some believe that the verse "That bitter one whom the Sufi called the mother of all evils / Is more delicious to us than the kiss of the maidens" contains a jab and disrespect from Hafez towards the Prophet of Islam, as it refers to the phrase "wine is the mother of all evils," attributed to him, being spoken by a Sufi, who has a negative portrayal in Hafez's poetry. Furthermore, in the second hemistich, contrary to the Prophet's words, drinking it is deemed a commendable act. An interpretation of the ghazal, aimed at uncovering the poet's intent, relying on Dilthey's author-centred hermeneutics and a descriptive-analytical method, indicates the playful nature of the ghazal, particularly the mentioned verse. The vertical axis of the ghazal suggests a dialogue between Hafez and a group of religious scholars of his time. Hafez's advice for tolerance and kindness, along with the notion that his lack of good reputation is God's will, amidst signs indicating the poet's poverty during the time of composing the poem and his request for the audience's attention with phrases like kindness and tolerance, strengthens the possibility that the poem belongs to a period in Hafez's life when he was accused of being an outcast. On the other hand, considering Hafez's religious character, it seems unlikely that he intended to insult the Prophet; instead, his aim was likely to critique those who rejected him, who were the powerful elite associated with asceticism and Sufism and unjustly considered him to be of ill repute and tainted. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
ادبیات عرفانی,حافظ شیرازی,دیوان حافظ,طعنه به پیامبر,هرمنوتیک ادبی |
|
| نویسندگان مقاله |
محمود شیخ |
استادیار، گروه ادیان و عرفان تطبیقی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
محمدخلیل محمدزاد |
دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه ادیان و عرفان تطبیقی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
|
|
| نشانی اینترنتی |
https://jrm.ut.ac.ir/article_101260_ae085d60f244aaf2d97b62dbea1d6ca9.pdf |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|