ادیان و عرفان، جلد ۵۷، شماره ۲، صفحات ۳۵۱-۳۷۱
عنوان فارسی نگرش‌صوفیان بغداد به مسئلۀ کار: مطالعۀ موردی زندگی و اقوال جنید بغدادی، ابوسعید خراز، ابوالحسین نوری و حارث محاسبی
چکیده فارسی مقاله کار مفهومی است که با مفاهیمی چون دارایی، خدمت، فقر، و … همبستگی معنایی دارد. چنین مفاهیمی، در سنت‌های دینی و عرفانی، غالباً صبغه‌ای معنوی می‌یابند، چنان‌که مایۀ ارزشمندی کار نه فقط کسب درامد، بلکه کسب ارزش‌های اخلاقی وابسته به آن است. این نکته را می‌توان از بررسی احوال و اقوال صوفیان بغداد در سده‌های دوم و سوم هجری به خوبی دریافت. این صوفیان که غالباً مردمانی اهل زهد و فقر بوده‌اند و معیشت خود را با کار و کسب می‌گذرانده‌اند، در مفهوم و ضرورت کار اتفاق نظر نداشته‌اند. بررسی مبانی فکری و شیوۀ عملی چهار شخصیت مشهور تصوف بغداد (جنید، خراز، نوری و محاسبی) با روش تحلیل کیفی متون کهن نشان می‌دهد که (1) کار در نظر آنان اهمیت کانونی چندانی نداشته‌است و (2) آموزۀ توکل سبب اختلاف نظر دربارۀ کسب و کار میان آنان بوده‌است، چنانکه برخی کار را مخالف توکل دیده و پرداختن بدان را برای سالک ضروری نمی‌دیده‌اند، و برخی آن را مخالف کسب ندیده و پرداختن به آن را به حال و مقام سالک وابسته می‌دانستند. (3) در نظر آنان کسب رسمی و دولتی مردود و البته (4) خدمت به همنوع و ایثار مفاهیمی مقدس در پیوند با کار بوده‌است، همچنان‌که (5) کسب روزی حلال و پرهیز از لقمۀ شبهه‌دار نیز که با کار پیوند دارد، مورد توجه آنان بوده‌است. در مقابل (6) کار در صورتی که به دلمشغولی فرد به امور دنیوی و بازماندن از آخرت منجر شود، به شدت مذموم بوده‌است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تصوف اسلامی،توکل،کار،مکتب بغداد،
عنوان انگلیسی The Attitude of the Sufis of Baghdad towards the Issue of Work A Case Study of the Lives and Sayings of Junayd al-Baghdadi, Abu Sa’id al-Kharraz, Abu al-Husayn al-Nuri, and Harith al-Muhasibi
چکیده انگلیسی مقاله Work is a concept that has a semantic correlation with concepts such as property, service, poverty, etc. In religious and mystical traditions, such concepts often take on a spiritual aspect, as the source of value of work is the acquisition of income and moral values dependent on it. This point can be clearly understood by examining the circumstances and sayings of the Sufis of Baghdad in the second and third centuries of AH. These Sufis, who were primarily ascetics and impoverished and earned their living through work, disagreed with the concept and necessity of work. A study of the intellectual foundations and practical methods of four famous figures of Baghdad Sufism (Junaid, Kharaz, Nouri and Muhasibi), using the qualitative analysis of ancient texts, shows that (1) work did not have much central importance for them and (2) the doctrine of tawakkul caused differences of opinion about work among them, as some consider work as opposed to tawakkul and did not see it as necessary for the seeker (salik) to engage in it, while some did not see it as opposed to work and considered it dependent on the seeker's status. (3) In their view, official and government gob was rejected, and of course (4) service to one's fellow man and altruism were sacred concepts related to work, just as (5) earning a lawful livelihood and avoiding dubious earning, which are also related to work, were of interest to them. On the other hand, (6) work was highly reprehensible if it led to an individual's preoccupation with worldly affairs and neglect of the Hereafter.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله تصوف اسلامی,توکل,کار,مکتب بغداد
نویسندگان مقاله فاطمه نوری تازه کند |
دانشجوی دکترا، گروه عرفان اسلامی، دانشکدۀ حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

محمود شیخ |
استادیار، گروه ادیان و عرفان تطبیقی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

محی الدین قنبری |
استادیار، گروه عرفان اسلامی، دانشکدۀ علوم انسانی، واحد نیشابور دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران

نشانی اینترنتی https://jrm.ut.ac.ir/article_101259_cff4aac6a95b6fcf08b73f3127b1bc49.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات