روانشناسی بالینی، جلد ۱۶، شماره ۳، صفحات ۸۳-۹۷
عنوان فارسی مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب و طرحواره درمانی بر ابعاد هویت در افراد دارای ملال جنسیتی
چکیده فارسی مقاله مقدمه: اختلال ملال جنسیتی حالتی روان شناختی است که افراد را با چالش‌های هویتی از کودکی تا بزرگسالی رو به رو می‌سازد. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب و طرحواره درمانی بر ابعاد هویت در افراد با اختلال ملال جنسیتی (ترنسکشوال) صورت پذیرفت.
روش: طرح پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی و به صورت پیش‌آ‌زمون- پس‌آزمون همراه با گروه کنترل و دوره پیگیری بود. جامعه آماری، کلیه افراد دارای اختلال ملال جنسیتی مراجعه‌کننده به انجمن مهتا شهر تهران در سال 1401 بود که با روش نمونه‌گیری هدفمند 45 نفر انتخاب و بصورت تصادفی در سه گروه 15 نفره واقعیت‌درمانی، طرحواره درمانی و گروه گواه جایگزین شدند. داده ها با مقیاس ابعاد هویت چیک و همکاران (2000) گردآوری و با استفاده از آزمون تحلیل واریانس آمیخته تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب و طرحواره درمانی بر ابعاد هویت (فردی و ارتباطی) در افراد دارای ملال جنسیتی اثربخش و بر ابعاد اجتماعی و جمعی هویت اثربخش نیست. همچنین تفاوت معناداری در میانگین نمرات افراد در مرحله پس آزمون و پیگیری وجود نداشته و نیز اثربخشی مداخلات در مرحله پیگیری نیز تثبیت گردیده است.
نتیجه‌گیری: نتایج بیانگر اثربخشی واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب و طرحواره درمانی بر ابعاد هویت افراد دارای اختلال ملال جنسیتی بود و بنابراین با استفاده از تکنیک‌های این دو رویکرد می توان ابعاد هویتی درگیر در اختلال ملال جنسی را تقویت و یا حفظ نمود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب،طرحواره درمانی،ابعاد هویت،ملال جنسیتی،
عنوان انگلیسی Comparing the Effectiveness of Reality Therapy Based on Choice Theory and Schema Therapy on Identity Dimensions in People with Gender Dysphoria
چکیده انگلیسی مقاله Background: Gender dysphoria is a psychological condition that presents individuals with identity challenges from childhood to adulthood. This study aimed to compare the effectiveness of Reality Therapy based on Choice Theory and Schema Therapy on dimensions of identity in individuals with gender dysphoria (transsexuals).
Method: The present study employed a quasi-experimental design with a pre-test, post-test, control group, and follow-up period. The population consisted of all individuals with gender dysphoria referred to the Mehtaa Association in Tehran in 2023. A purposeful sampling method was used to select 45 individuals who were randomly assigned to three groups of 15: Reality Therapy, Schema Therapy, and a control group. Data was collected using the Chick et al. (2000) Identity Dimensions Scale and analyzed using mixed-design ANOVA.
Results: The results showed that both Reality Therapy based on Choice Theory and Schema Therapy were effective in improving the personal and relational dimensions of identity in individuals with gender dysphoria but had no significant effect on the social and collective dimensions of identity. Moreover, there was no significant difference in the mean scores between the post-test and follow-up phases, and the effectiveness of the interventions was maintained during the follow-up period.
Conclusion: The findings suggest that both Reality Therapy based on Choice Theory and Schema Therapy are effective in improving the dimensions of identity in individuals with gender dysphoria. Therefore, by employing the techniques of these two approaches, the dimensions of identity involved in gender dysphoria can be strengthened or preserved.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب,طرحواره درمانی,ابعاد هویت,ملال جنسیتی
نویسندگان مقاله فرخنده نیک خواه سروندانی |
دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

ناهید هواسی |
استادیار، گروه روانشناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

مهدی شاه نظری |
استادیار، گروه روانشناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

مرجان حسین زاده تقوایی |
استادیار، گروه روانشناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

معصومه ژیان باقری |
استادیار، گروه روانشناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

نشانی اینترنتی https://jcp.semnan.ac.ir/article_9506_5f851de82545ae40eff01e041af6961d.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات