این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
فلسفه و کلام اسلامی، جلد ۵۷، شماره ۲، صفحات ۴۴۷-۴۶۹
عنوان فارسی مطالعۀ تطبیقی- انتقادی مبانی و لوازم هستی‌شناختیِ تعالی‌خواهی در تفکر آبراهام مزلو و صدرالمتألهین‌ مبانی و لوازم اصل واقعیت ذومراتبی و وحدت تشکیکی
چکیده فارسی مقاله مسئلۀ اساسیِ این پژوهش، بررسیِ مبانی هستی‌شناختی تعالی‌خواهی در دو نظام فکری مزلو و صدرالمتألهین با محوریت اصل واقعیت ذو‌مراتبی و وحدت تشکیکی و هدف از آن، کشفِ لوازمی است که برای ایجاد فلسفه‌ا‌ی متعالی، روان‌شناسی‌کمال‌گرا دارای اهمیت است. پژوهش حاضر با استمداد از معیارهای معرفت‌شناختی انسجام‌گروی و در برخی موارد مبناگرایی و نیز با شیوه تطبیقی – انتقادی و با استفاده از روش‌های استدلال قیاسی و بررسی تاریخی به این نتیجه می‌رسد که اصل واقعیت ذومراتبی با نام دیگر اصل تداوم در نظریه مزلو که برگرفته از متافیزیک فلوطینی برگسونی است، توسط اصل مکملیت بور و اصل عدم قطعیت هایزنبرگ به اصل ناپیوستگی متافیزیک وایتهدی پیوند می‌خورد تا این-گونه تعالی نزد مزلو افزون بر سرشت جمعی و دیگر محور، شأنی فردی، نخبه‌گرایانه و خود محور نیز داشته باشد. اما وحدت تشکیکی در نظام صدرایی با تأکید بر اصالت وجود که از بین‌برنده کثرت‌هاست، تصویر گسسته ماهوی و ذره‌ای از عناصر هستی را با امتداد موجی و پیوسته از اجزاء جهان جایگزین می‌کند تا تعالی را از امری فردی و خودمختار بیرون ‌آورده، آن را امری جمعی، جبری و وابسته به غیر ‌گرداند. هر چند صدرالمتألهین به دلیل توجه به إشکالات درونی وحدت تشکیکی از علیّت سنتی روی برمی‌گرداند و با ارائه نظریه فقر وجودی و نیل به وحدت شخصی، فرایند تعالی‌سازی جبری حرکت اشتدادی را متوقف می‌کند اما با توجه به لوازم اصل کاملیت که هستی را تک‌ساحتی و نظام إلاهیاتی را پاِنن‌تئیستی می‌گرداند، تعالی را ذاتی انسان و جهان نشان می‌دهد و به تئوری فقر وجودی و حرکتِ اشتدادیِ تعالی‌بخش، وجه معرفت‌شناختی می‌بخشد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله اصل وحدت تشکیکی و ذومراتبی،تعالی‌خواهی،صدرالمتألهین،مزلو،مبانی و لوازم هستی-شناختی،
عنوان انگلیسی A Comparative-Critical Study of the Ontological Foundations and Requirements of “Self-Transcendence Need” in the Thought of Abraham Maslow and Mulla Sadra
چکیده انگلیسی مقاله The fundamental issue of this research is the exploration of the ontological foundations of self-transcendence in the thought systems of Maslow and Mulla Sadra, with a focus on the principles of the degrees of reality and gradational unity. The aim is to uncover the implications that are significant for developing a transcendental philosophy and a perfectionistic psychology. This study, drawing on epistemological criteria of coherence and, in some cases, foundationalism, as well as employing a comparative-critical method with the use of deductive reasoning and historical analysis, concludes that the principle of the degrees of reality, also known as the principle of continuity in Maslow's theory, which is derived from the metaphysics of Plotinian Bergsonism, connects with the principle of complementarity of Bohr and the principle of uncertainty of Heisenberg, tying into Whitehead’s metaphysical principle of discontinuity. This integration leads Maslow’s concept of self-transcendence to encompass not only a collective and other-centered aspect but also an individual, elitist, and self-centered dimension. However, the gradational unity in Mulla Sadra's system, emphasizing the primacy of existence, which eradicates multiplicities, replaces the discrete, particle-like image of existence’s elements with a continuous, wave-like extension of the world’s components. This shifts self-transcendence from an individual and autonomous matter to a collective, deterministic, and other-dependent phenomenon. Although Mulla Sadra, due to his awareness of the internal contradictions within the principle of gradational unity, turns away from traditional causality and halts the process of ascendant movement by presenting the theory of existential poverty and the pursuit of personal unity, he still, considering the implications of the principle of perfection, portrays self-transcendence as inherent in both human beings and the world. He imbues the theory of existential poverty and ascendant movement with an epistemological dimension.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله اصل وحدت تشکیکی و ذومراتبی,تعالی‌خواهی,صدرالمتألهین,مزلو,مبانی و لوازم هستی-شناختی
نویسندگان مقاله زهرا کلهر |
دانشجوی دکترا، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

عبدالعلی شکر |
دانشیار، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

صبورا اورک پور |
استادیار، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

نشانی اینترنتی https://jitp.ut.ac.ir/article_100760_b526e0051f05279726d4d3796f86d84b.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات