این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
الهیات تطبیقی، جلد ۵، شماره ۱۲، صفحات ۵۱-۶۸
عنوان فارسی تمهیدی در جهت ابتناء فناوری بر الهیات اسلامی
چکیده فارسی مقاله در جهان امروز، فنّاوری‌ها از سویی موجب رفاه بشریت شده و از سوی دیگر، نگرانی‌های فراوانی را نسبت به آینده برانگیخته‌اند. در این میان، فلاسفه و حکما در یافتن مسیر یا مسیرهایی که جامعه انسانی را ضمن کمترین مواجهه با عوامل نامطلوب و چالش‌زا به بیشینه‌ بهره‌برداریِ مشروع برساند، نقش تعیین‌کننده‌ای دارند. جهت دادن به علوم و فنّاوری در سایه تعلیمات اسلام، هدفی است که در صورت تحقق می‌تواند به رفع نگرانی مذکور کمک کند؛ لیکن حرکت به سمت آن به چیزی بیش از شعارزد‌گی و تعصبات بی‌مورد نیازمند است. از آنجا که پدیده‌های اجتماعی (از جمله علم و فنّاوری) با متافیزیک درهم‌آمیخته هستند، تا زمانی که تلاش شایسته‌ای در جهت تنقیح و تدوین متافیزیک (الهیات) اسلامی برای آنان صورت نپذیرد، هر تلاشی برای توسعه‌ علوم و فنّاوری اسلامی روبنایی بوده، محکوم به شکست است. در این نوشتار، ابتدا به بازگوییِ سیر تطور نگاه بشر به فنّاوری می‌پردازیم. سپس انسان‌گراییِ تعاریف جدید از فنّاوری را مَحمِل طرح و بحث پیرامون متافیزیکِ فناوری قرار می‌دهیم و در انتها بر مبنای آموزه‌های اسلامی، نُه بنیان جهت ابتنای متافیزیکِ فنّاوری پیشنهاد می‌نماییم که عبارتند از: توجه به جایگاه سلسله مراتبی انسان در عالم هستی، احساس وابستگی و درهم تنیدگی انسان و جهانی که در آن زندگی می‌کند، نگاه همزمان به عوالم غیب و شهود و پذیرفتن نظام علّیّت در آنها، علم‌ و فنّ‌ پروری، اتحاد و التزام علم و فناوری، اتحاد راهبردی و بلند‌مدت غایات منفعت‌جویانه و حق‌طلبانه، عدم نسبیّت در معیارهایِ اولیه‌ اخلاقی و پذیرش نسبیّت در برخی امور ثانویه، اصالت همزمان عمل، نیت و ایمان، اختیارِ مُقیّد. بدیهی است که این اصول نُه‌گانه به هیچ‌وجه جامع نیستند؛ بلکه قسمتِ چند روزه‌ای است که از گنجاندن بحر در کوزه فراهم گشته‌است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی A Preparation for Constructing Technology on Islamic Theology
چکیده انگلیسی مقاله In the modern world, on the one hand, technology has brought comfort to people and on the other hand had has raised many concerns toward the future. Philosophers pay a special role in finding a way or ways for the human society to have the maximum benefit and facing the minimum damage from the unpleasant items. Giving an Islamic path to science and technology may help us overcome the concerns and we reach this goal by something more than just speaking and having unnecessary prejudice. In recent decades producing Islamic science and Islamic technology have involved many scholars in the Islamic countries and Iran. It's interesting that even the hardest critics on the religious science program who denied the phenomena, accept the possibility of the religious and regional technology and further they have a positive attitude toward this kind of technology if some conditions exist. At the beginning we will take a look at evolution of attitude toward technology. Then, because of definition of technology as “humanity at wok” in recent attitudes and after a glance on the philosophy of science (as the nearest neighbor of the philosophy of technology), we will review different opinions about the influence of metaphysics on technology. If we map the opinions concerning the range of the influence of metaphysical believes on technological artifacts on a spectrum, on one side there are people who try to reduce from the importance of such assumptions by emphasizing common items of human societies and on the other side there are some who attempt to increase the importance of metaphysics of technology. There are evidences to confirm both opinions and perhaps there are different metaphysical roles in different technological experiences. But, at least, the role of metaphysical backgrounds on physical and social artifacts could not be denied. Anyway because of the Interlinking between social phenomena (such as science and technology) and metaphysics, any attempt in order to develop Islamic science and technology without explaining the Islamic metaphysic (theology) for it from valid religious sources (wisdom and quotes) will be superficial and ends to failure. Finally we recommended nine foundations to construct the technological metaphysic on. They are: 1. Noticing the hierarchical role of human being in the world 2. The Tightness between man and the world which he lives on. 3. Considering both the unseen and the visible world and accepting the causality in them. 4. Spreading science and technology. 5. Unity and concomitance of science and technology 6. Strategic and long-term unity between profit-seeking and rightful ends. 7. Denying relativity in principal moral standards and accepting relativity in some secondary matters. 8. The authenticity of deed, intent and belief simultaneously. 9. Bounded authority It's clear that these nine principles are not comprehensive at all, and is only an effort that tries to fit a sea in a bowl.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله امیرحسین رهبر |
دانشجوی دکتری آینده پژوهی، دانشگاه تهران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تهران (Tehran university)

علی اکبر ولایتی | ali akbar
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی (Shahid beheshti university of medical sciences)

نشانی اینترنتی http://coth.ui.ac.ir/article_15764_b4602fbec0f3b5a2fb93e2a6d7f85c36.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/610/article-610-335231.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات