این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، جلد ۱۵، شماره ۴۸، صفحات ۰-۰
عنوان فارسی بررسی تنوع ژنتیکی تعدادی از توده‌های ایرانی نعناع‌فلفلی (Mentha piperita) با استفاده از صفات مورفولوژیکی
چکیده فارسی مقاله
مقدمه و هدف: گیاهان دارویی یکی از منابع غنی ترکیبات مهم هستند که از گذشته‌های دور تا به امروز جایگاه ویژه‌ای در درمان بسیاری بیماری‌ها پیدا کرده و دلیل مهمی برای مطالعات زیادی در مورد گیاهان دارویی شده است. نعناع‌فلفلی (Mentha piperita L) از جمله گیاهان دارویی و معطر با ارزش در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی است که به دلیل طیف وسیع کاربرد آن در صنایع مختلف دارویی در سطح وسیعی از مزارع جهت تولید اسانس مورد کشت قرار می‌گیرد. اسانس این گیاه دارای مصارف دارویی فراوان می‌باشد. همچنین در این پژوهش  هدف از آزمایش بررسی تنوع ژنتیکی بر اساس تنوع مورفولوژی می‌باشد.
مواد و روش‌ها: در این آزمایش ریزوم 12 توده‌ی بومی گیاه دارویی نعناع‌فلفلی اوایل اردیبهشت سال 1400 از نواحی مختلف ایران جمع‌آوری و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان مشگین‌شهر اجرا شد
یافته ها: نتایج با روش‌های آماری تک متغیره و چند متغیره بررسی گردید. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد، بین صفات تفاوت معنی‌داری در سطح احتمال 1 درصد و 5 درصد وجود دارد. صفات مهمی از جمله ارتفاع گیاه بین 16/13 تا 40/35 سانتی‌متر، تعداد شاخه‌ فرعی 33/0 تا 8/7، تعداد برگ 83/22 تا 92، تعداد میانگره 33/7 تا 33/12، طول ساقه 50/13 تا 33/32 سانتی‌متر، وزن تر گیاه 90/1 تا 4/9 گرم، وزن خشک گیاه 53/0 تا 36/3 گرم، طول میانگره 30/1 تا 27/3 سانتی‌متر، طول گل‌آذین 50/ 0تا 53/3 سانتی‌متر، تعداد برگه 33/19 تا 52، وزن خشک گل 05/0 تا 15/0 گرم، وزن خشک برگ 26/0 تا 04/2 گرم، سطح مقطع گیاه 25/3تا 5 سانتی‌متر مربع در بین توده‌ها متغییر بود و مشگین‌شهر، گلستان، ارومیه و اردبیل در بین بقیه توده‌ها بهتر بودند همچنین بیش‌ترین میزان همبستگی بین ارتفاع گیاه با طول ساقه (97/0) مشاهده شد. تجزیه خوشه‌ای، توده‌های مورد بررسی را در سه گروه طبقه‌بندی نمود. تجزیه به عامل‌ها نشان داد که چهار عامل اول توانستند 3/91 درصد از واریانس کل را توجیه کنند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که صفات وزن خشک گیاه و تعداد برگ بیش‌ترین تاثیر را در بین صفات داشتند. همچنین وزن خشک گیاه بیش‌ترین اثر مستقیم و مثبت (75/0) را داشت.
نتیجه گیری: بر اساس نتایج این تحقیق تنوع ژنتیکی و مورفولوژیکی قابل توجهی بین توده‌های نعناع‌فلفلی وجود دارد که نشان دهنده وجود پتانسیل ژنتیکی بالا در ژنوتیپ‌های نعناع‌فلفلی جهت استفاده در برنامه‌های به‌نژادی و انتخاب نسبت به تولید ارقام با خصوصیات زراعی مطلوب است.
 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله واژه‌های کلیدی، طول ساقه، چند متغیره، نعناع‌فلفلی، همبستگی.
عنوان انگلیسی Study of genetic diversity in some of Iranian peppermint (Mentha piperita) accessions based on morphological traits
چکیده انگلیسی مقاله
Introduction and Objective: Medicinal plants are one of the rich sources of important compounds from ancient to the present; it has found a special place in the treatment of many diseases and has become an important reason for many studies on medicinal plants. Peppermint (Mentha piperita L.) from Lamiaceae family is one of the most important medicinal plants, used in food, sanitary and cosmetic industries  and used as a spice and traditional herb in Iran. The purpose of the experiment is to investigate genetic diversity based on morphological diversity.
Material and Methods: In this research, different accessions of this plant were collected from different regions of Iran. An experiment was conducted in 2021 year based on randomized complete block design to evaluate the morphological of these accessions in Meshginshahr climatic condition.
Result: Analysis of variance showed that there were significant differences for the most studied traits among 12 accessions. The important traits such as plant height (13.16-35.4 cm), branch number (0.33-7.86) and leaf number (22.83-92) traits and the internode length (1.30-3.27 cm) in inflorescence length (0.50-3.53 cm) the plant dry weight (0.53-3.36 g), plant fresh weight (1.9-9.4 g), bracket number (19.33 to 52 g), stem length (16.14- 32.33), internode number (7.33 to 12.33), bract number (19.33-52 cm), ) Plant diameter (3.25-5 cm2), Dry weight leaf (0.26-2.04 g),  Dry weight flower(0.05-0.15 g), ), Leaf surface (0.71-4.25 cm2 ) Flower number per plant (10-80) were varied among accessions. The Meshginshahr ,Golestan ,Ardabil and Urmia were the best in phytochemical. Maximum correlation was shown between plant height and stem length (0.97). Cluster analysis, classified the accessions into three  major groups. Factor analysis indicated that the four factors explained 91.3 of the variability among the accessions. The results of path analysis showed that the plant dry weight, leaf number and  plant dry weight content had highest direct and positive effect (0.75).
Conclusion: The results suggested that there was a considerable genetic variation among M. piperita L accessions. Indicate the presence of comparable genetic potentials in genotypes of Mentha piperita L. for cultivar development.
 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Keywords, Correlation, Mentha piperita, Multivariate statistical, Stem length.
نویسندگان مقاله زهرا بشیرزاده | Zahra bashizadeh
University of Mohaghegh Ardabili
دانشگاه محقق اردبیلی

مهدی محب الدینی | mehdi mohebodini
University of Mohaghegh Ardabili
دانشگاه محقق اردبیلی

رقیه فتحی | roghayeh fathi
University of Mohaghegh Ardabili
دانشگاه محقق اردبیلی

نشانی اینترنتی http://jcb.sanru.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-704-9&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده اصلاح نباتات
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات