|
|
پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، جلد ۱۵، شماره ۴۸، صفحات ۰-۰
|
|
|
| عنوان فارسی |
بررسی پایداری ژنوتیپ‌های گندم نان تحت شرایط تنش خشکی آخر فصل در مناطق مختلف اقلیم سرد کشور با استفاده از تجزیه AMMI و GGE بای‌پلات |
|
| چکیده فارسی مقاله |
مقدمه و هدف: تولید ارقام پایدار جدید با عملکرد بالا و دارای ویژگی‌های زراعی مهم مانند زودرسی و مقاومت به آفات و بیماری‌ها در مناطقی که با خشکی مواجه هستند یک ضرورت است. ارقام مختلف در محیط‌های گوناگون از لحاظ عملکرد واکنش‌های متفاوتی دارند و رتبه عملکردی آن‌ها از یک محیط به محیط دیگر متغیر است. این تغییرات تحت عنوان اثرات متقابل ژنوتیپ × محیط شناخته می شوند. کاهش اثر متقابل ژنوتیپ× محیط و پایداری تولید در محیط‌های مختلف از اهداف اصلاح و معرفی ارقام در مناطق مختلف می‌باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی اثر متقابل ژنوتیپ و محیط در مناطق مختلف اقلیم سرد کشور و تعیین ژنوتیپ‌های ایده‌آل و معرفی پایدارترین ژنوتیپ گندم در این شرایط بود.
مواد و روش‌ها: جهت بررسی پایداری 17 ژنوتیپ گندم آبی به همراه ارقام شاهد میهن، حیدری و زرینه در شرایط تنش خشکی انتهای فصل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی(RCBD) با سه تکرار در ایستگاه‌های تحقیقاتی کرج، همدان، مشهد، جلگه‌رخ، میاندوآب، اردبیل و اراک مورد بررسی قرار گرفتند. جهت بررسی پایداری، از روش‌هایAMMI و GGE-biplot استفاده شد.
یافته‌ها: تجزیه AMMI نشان داد که ده مؤلفه اصلی اول تا دهم معنی‌دار بوده و درمجموع نزدیک به 97% از تغییرات اثر متقابل ژنوتیپ × محیط را توجیه می‌کردند و دو مؤلفه اصلی اول و دوم در مجموع سهم 46 درصدی را در بیان اثر متقابل ژنوتیپ × محیط داشتند. بر اساس دو شاخص SSiASV و SSiWAAS به ترتیب ژنوتیپ‌های G2، G19 و G4 به‌عنوان برترین ژنوتیپ‌ها شناسایی شدند. ژنوتیپG3 پایدارترین ژنوتیپ بود. تجزیه GGE Biplot نشان داد که ژنوتیپ‌های G16، G1، G3 و G7 دارای بیشترین پایداری عمومی نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها بودند. ژنوتیپ G16 را می‌توان به‌عنوان ژنوتیپ مطلوب که دارای میانگین عملکرد بالا و نیز پایداری عملکرد بالایی باشد، در نظر گرفت. در مرحله بعد ژنوتیپ‌های G12 و G9 قرار داشتند. از طرف دیگر، محیط ایده‌آلی مشاهده نشد ولی محیط‌های E6، E3 و E1 به عنوان نزدیک‌ترین محیط‌ها به محیط ایده‌آل، می توانند جهت گزینش ژنوتیپ‌های برتر گندم در شرایط تنش خشکی آخر فصل در اقلیم سرد کشور معرفی شوند.
نتیجه‌گیری: ژنوتیپG3 به عنوان پایدارترین ژنوتیپ و سپس ژنوتیپ‌های G16، G1، G3 و G7 دارای بیشترین پایداری عمومی نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها بودند به طوریکه ژنوتیپ G16 به‌عنوان ژنوتیپ مطلوب که دارای میانگین عملکرد بالا و نیز پایداری عملکرد بالایی بود شناسایی شد. محیط‌های E6، E3 و E1 نیز به عنوان نزدیک‌ترین محیط‌ها به محیط ایده‌آل، می توانند جهت گزینش ژنوتیپ‌های برتر معرفی شوند.
|
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
تنش انتهای فصل، اقلیم سرد، گندم |
|
| عنوان انگلیسی |
Investigating the stability of bread wheat genotypes under water deficit stress in different cold climate regions using AMMI and GGE biplot analysis |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Introduction and Objective: production of new stable cultivars with high yield and important agricultural characteristics such as early maturity and resistance to pests and diseases is a necessity in areas facing drought. Different cultivars have different reactions in Yield in different environments, and their yield rating varies from one environment to another. These changes are known as genotype × environment interactions. Reducing the interaction effect of genotype × environment and the stability of production in different environments is one of the goals of improving and introducing cultivars in different regions. The purpose of this study was to evaluate the genotype ×environment interaction effect in different cold climate regions of the country and to determine the superior genotypes and to introduce the most stable wheat genotype in these conditions.
Materials and methods: To investigate of the stability of 17 wheat genotypes along with Mihan, Heydari and Zarineh cultivars under water deficit conditions, these genotypes were tested in the form of a randomized complete block design (RCBD) with three replications in the research stations of Karaj, Hamedan, Mashhad, Jalgarokh, Miandoab and Ardabil. In order to check the stability of genotypes, AMMI and GGE-biplot analysis were used.
Results: AMMI analysis showed that the first ten main components were significant and in total explained nearly 97% of the changes in the genotype × environment interaction and the two main components, the first and the second, had a 46% share in expressing the genotype × environment interaction. Based on SSiASV and SSiWAAS indices G2, G19 and G4 were identified as the best genotypes, respectively. The G3 was the most stable genotype. GGE Biplot analysis showed that G16, G1, G3 and G7 had the highest general stability compared to other genotypes. G16 can be considered as a desirable genotype that has high average yield and high yield stability. In the next stage, there were G12 and G9. On the other hand, the ideal environment was not observed, but the E6, E3 and E1 environments can be introduced as the closest environments to the ideal environment for the selection of superior wheat genotypes in water deficit condition in the cold climate of the country.
Conclusion: G3 was the most stable genotype, and then G16, G1, G3 and G7 had the most general stability compared to other genotypes, so that G16 was identified as the desired genotype with high average yield and high yield stability. E6, E3 and E1 environments can also be introduced as the closest environments to the ideal environment for the selection of superior genotypes |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
Water deficit stress, cold climate, wheat |
|
| نویسندگان مقاله |
اشکبوس امینی | ashkboos Amini
1. Associate Professor, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
1- دانشیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
علی اکبر اسدی | Ali Akbar Asadi
Crop and Horticultural Science Research department,Zanjan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Zanjan, Iran.
استادیار بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران
مهرداد چایچی | Mehrdad Chaichi
Assistant Professor, Hamedan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Hamedan, Iran.
استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران
مسعود عزت احمدی | Masoud Ezat-Ahmadi
Assistant Professor, Razavi Khorasan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Mashhad, Iran.
استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
معرفت قاسمی | Marefat Gasemi
Assistant Professor, Ardabil Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Ardabil, Iran.
5- استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی اردبیل، ایران
علیرضا عیوضی | Ali Reza Eivazi
Assistant Professor, West Azarbaijan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Urmia, Iran
استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آ.غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران
تقی بابایی | Tagi Babaee
Researcher, Markazi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Arak, Iran.
مربی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران
مسعود قدسی | Masoud Godsi
Associate Professor, Razavi Khorasan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Mashhad, Iran.
8- دانشیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://jcb.sanru.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-472-1&slc_lang=fa&sid=1 |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
اصلاح برای تنش های زنده و غیرزنده محیطی |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|