این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
اطلاعات جغرافیایی (سپهر)، جلد ۳۰، شماره ۱۱۸، صفحات ۱۱۳-۱۲۶
عنوان فارسی پایش تغییرات سرعت باد و اثر آن بر جابه جایی و تغییرات تپه های ماسه ای در ریگ لوت
چکیده فارسی مقاله یکی از اصلی‌ترین عوامل مؤثر بر تغییرات مورفولوژی مناطق بیابانی، فراوانی وزش باد به‌دلیل توپوگرافی نسبتاً هموار و فقر پوشش گیاهی و کمبود رطوبت در این مناطق است. در این پژوهش به بررسی خصوصیات باد و تأثیرات آن بر مورفولوژی و جابه‌جایی تپه‌های ماسه‌ای بخشی از ریگ لوت پرداخته می‌شود. برای این امر ابتدا داده‌های ساعتی مربوط به‌سرعت و جهت باد در چهار ایستگاه اطراف این منطقه تهیه و با ترسیم نمودار گلباد و گلماسه در بازه‌های زمانی مختلف، روند تغییرات و خصوصیات باد از نظر جهت و سرعت مورد بررسی قرار گرفت و بدین وسیله بادهای مؤثر بر مورفولوژی تپه‌های ماسه‌ای ریگ لوت و همچنین پتانسیل راندگی، برآیند پتانسیل راندگی، بردار برآیند مسیر راندگی شناسایی شد. نتایج نشان می‌دهد بادهایی که از سمت ایستگاه‌های نهبندان و دهسلم و نصرت آباد جریان دارند در این شکل‌دهی اثر بیشتری دارند. از طرفی برای پایش تغییرات تپه‌های ماسه‌ای در این ناحیه و تعیین مقدار و نحوه‌ی تغییرات از تصاویر اپتیک Sentinel_2 و راداری Sentinel_1 در بازه‌ی زمانی 2016 تا 2019 استفاده شد. بررسی تصاویر اپتیک منطقه با استفاده از باندهای با قدرت تفکیک مکانی 10 متری بیانگر آن است که بیشترین میزان تغییرات و جابه‌جایی تپه‌های ماسه‌ای در سال‌های مختلف در نواحی مختلف ریگ اتفاق افتاده است و روند مشخص و ثابتی ندارد. همچنین بررسی تغییرات تپه‌های ماسه‌ای با استفاده از تصاویر راداری Sentinel_1 و روش سری زمانی SBAS[1]‌ نیز در این ناحیه انجام شد و مقادیر تغییرات برای هر سال مشخص و مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در پایان نتایج حاصل از آنالیز داده‌های مربوط به باد و دورسنجی با یکدیگر تلفیق و روند تغییرات کلی و جابه‌جایی تپه‌های ماسه‌ای و جهت غالب تغییرات آن‌ها تعیین و مشخص شد.   [1]- Small Base Line.  
کلیدواژه‌های فارسی مقاله فرسایش بادی،تپه های ماسه ای،ریگ لوت،سنجش از دور،
عنوان انگلیسی Monitoring changes in wind speed and their effect on the displacement of sand dunes in the Lut Desert
چکیده انگلیسی مقاله Extended Abstract Introduction Surface winds move and transport soil particles on the ground and thus, affect the intensity of erosion to a great degree (Tage Din et al, 1986: 118). Various studies have found a decreasing trend for surface wind speed in different parts of the world in recent years. This decrease has been more widely reported in mid-latitudes (McVicar et al, 2008). Continuous drought in consecutive years is one of the factors that can reduce soil moisture and stop the growth of vegetation cover. (Hereher at el, 2009). Iran is located in the arid belt of the world and two thirds of its total area is located in these arid regions (Maghsoudi, 2006). Previous studies have shown that 17 provinces of the country are affected by wind erosion, among which Kerman faces a more severe conditions. Iran has more than 20 relatively large ergs and several small ergs covering an area of approximately 36,000 square kilometers (Mahmoudi, 1991). The present study investigates different characteristics of winds and its effects on morphology and displacement of sand dunes using Sentinel-2 optical and Sentinel_1 radar images.   Materials and Methods Due to the lack of any synoptic station in the Lut Desert, related data including wind direction and speed were collected from 6 neighboring stations (Bam, Dehsalm, Zabol, Shahdad, Nusratabad and Nehbandan). Then, a wind rose and a sand rose graph were prepared for each station using WR Plot and Sand Rose Graph software. Resultant force vector acting in the displacement of sands and formation of sand dunes was determined. Following an examination of wind characteristics in the study area using Sentinel-2 optical images collected in the 2016 - 2019 reference period, changes of sand dunes and direction of their movements were also analyzed. In order to investigate vertical displacement in the region, radar interference method and SBAS time series have been used. This method only uses pairs of images in which vertical component of the baseline is less than its critical value, and also have a minimum baseline time. 45 Sentinel_1 radar images were used in the present study to measure radar interference.   Results Recorded data in Dehsalm, Nehbandan, and Nosrat Abad stations indicate that winds blowing in these stations affect the Lut Desert. The prevailing wind recorded in Dehsalm station blows in northwest to southeast direction of the Lut Erg, while in Nehbandan station, the prevailing wind blows in north to south direction of this Erg. The prevailing wind in Nosrat Abad station blows in southeast to northwest direction of this erg. Sand rose graphs show that DPt in Dehsalam station equals 422.6 and in Nehbandan station equals 484.2. Since both DPts are more than 400, wind in this region has a high energy level and is potentially capable of sand displacement. Changes of sand dunes and direction of their movements were analyzed using Sentinel-2 and Sentinel-1 images in 2016-2019 reference period.   Discussion and Conclusion Hourly wind speed and direction data in Nehbandan, Dehsalam, and Nosratabad stations were investigated in the present study to evaluate their impact on geomorphological changes in the Lut Erg and its sand dunes. Results indicate that the prevailing wind in these stations blows in north, northwest and southeast direction towards the Lut Erg, respectively. Investigating wind speed changes in Nehbandan station shows that during the last 34 years, average monthly wind speed in this station has decreased from 3.7 meters per second in 1986 to about 2.2 meters per second in 2020, which means a 1.5 meters per second decrease has occurred during this period. Apart from wind speed and direction data, Sentinel-2 optical images were also used to monitor changes in sand dunes of the Lut Erg. Results indicate that during the 2017 - 2018 reference period, most changes have occurred in the sand dunes of the northwest and northeast regions and the margins of this erg, while in the 2018 - 2019 reference period, most changes have occurred in the northwest and southeast regions of the Lut Erg. Analysis of satellite images indicates that the direction of wind force vectors is consistent with the direction of sand transport vector. In other words, sand dune changes in the Lut Erg have occurred under the influence of winds blowing in northwest and southeast directions, which is consistent with the direction of the sand transport vector in plots prepared for the three stations (Nehbandan, Dehsalam, and Nusrataba). In order to validate the results of wind direction and speed analysis and remote sensing of optical images, vertical displacement of the erg surface was measured in 4-year periods using Sentinel_1 radar images and SBAS time series. In general, southern parts of the Lut Erg and especially sand dunes in these parts have experienced an increase in elevation, while the northern parts of Erg have experienced a decrease in elevation. This can be due to erosion and deposition of sediments in the southern regions of the Lut Erg, which is consistent with the sand rose and wind rose graphs prepared for the region .
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله فرسایش بادی,تپه های ماسه ای,ریگ لوت,سنجش از دور
نویسندگان مقاله مهران مقصودی |
دانشیار ژئومورفولوژی، دانشگاه تهران

محمد فتح اله زاده |
دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه تهران

حمید گنجائیان |
دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه تهران

نشانی اینترنتی https://www.sepehr.org/article_246137_46a9df505879f8e35e96ba554b1f707a.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات