تحقیقات منابع آب ایران، جلد ۱۷، شماره ۲، صفحات ۳۱-۴۸
عنوان فارسی بکارگیری تکنیک توابع متعامد تجربی (EOF) در تحلیل داده‎‎ های بارندگی
چکیده فارسی مقاله تغییرات اقلیمی در دهه­ گذشته تأثیرات جدی بر امنیت غذایی و معیشت در مناطق مختلف جهان گذاشته است. EOF یکی از روش­های مهم برای مطالعه الگوی­های بارندگی در یک منطقه است. اهداف مهم مقاله شامل تعییین بهترین ضرایب وزنی و توابع فراوانی، تعیین مناطق همگن، مدل‌سازی سری­های زمانی فصلی و یافتن منحنی­های خشکسالی هواشناسی بزرگی- مساحت- فراوانی (SAF) و تداوم- مساحت- فراوانی (DAF) در حوضه­های کارون، دز و کرخه می­باشد. برای نیل به اهداف فوق، سری­های زمانی بارندگی 69 ایستگاه هواشناسی وزارت نیرو در حوضه­های تحقیق انتخاب گردید پس از کنترل کیفی و آزمون و بازسازی داده­ها توابع فراوانی و چهار ضریب وزنی (EOF) حاصل و در ادامه با همگن‌سازی منطقه تغییرات بارندگی با ایجاد 291 سلول در محیط ArcGIS9.3 به روش میان­یابی کریجینگ معمولی بررسی شد. با انجام درون­یابی برای ضرایب وزنی (EOF) اول تا چهارم مشخص گردید مدل­های نیم‎تغییرنمای کروی با درجه روند پلی‎نومیال دوم و عدم ایزوتروپی، گوسی بدون روند و دارای ایزوتروپی، گوسی با درجه روند دو و عدم ایزوتروپی و کروی با درجه روند دوم و عدم ایزوتروپی به ترتیب دارای بهترین برازش بودند. از همگن‎سازی منطقه مشاهده گردید که مناطق جنوبی خوزستان و بخش­هایی از شرق چهار محال و بختیاری دارای حداقل میانگین بارش ماهانه (mm24.3-14.5) و مناطق شمال خوزستان و جنوب لرستان دارای حداکثر میانگین بارش ماهانه (mm80.4-65.3) می­باشند. در ادامه با استفاده از روش مدل­سازی استوکاستیک ARMA با برنامه SAMS برای هر سلول برای 4 سری زمانی توابع فراوانی (PC) 12000داده بارندگی تولید و سپس تحلیل خشکسالی­ها انجام شد. نتایج نشان داد که توزیع­های آماری Gamma و Log-Normal برای دوره بازگشت‌های 5، 10، 50، 100 و 200 سال به ترتیب برای سری­های حجم کمبود نسبی و تداوم خشکسالی دارای بهترین برازش هستند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله استوکاستیک، درون‌یابی، SAMS، توابع متعامد تجربی (EOF)،
عنوان انگلیسی Applying the Empirical Orthogonal Function (EOF) in Analyzing Precipitation Data
چکیده انگلیسی مقاله Climate change in the past decade had serious impacts on food security and livelihoods in different parts of the world. EOF is one of the important methods for studying rainfall patterns in an area. The main objectives of the paper were to determine the best weight coefficients and frequency functions, determine homogeneous regions, model seasonal time series, and find the Severity-Area- Frequency (SAF), Duration-Area-Frequency (DAF), and Meteorological Drought Curves in three basins of Karun, Dez and Karkheh. In order to achieve the above objectives, 69 (Ministry of Energy’s) weather stations were selected in the research basins. After qualitative control, test and reconstruction of data, frequency functions and four weight factors (EOF) were obtained. Then, with the homogenization of the rainfall zone, the 291 cells in the ArcGIS9.3 environments were examined by ordinary kriging interpolation method. The results of the interpolation for first to forth weight functions (EOF) showed that the spherical semi covariogram with second degree of polonomial trend and unisotropy, the Gaussian no-trend with isotropy, the Gaussian with second degree of trend, and the spherical with second degree of trend and no-isotropy have the best distribution respectively. The homogenization of the region showed that the minimum average monthly precipitation in southern parts of Khuzestan Province and some eastern parts of Charmahal-o-Bakhtiari Province was 14.5-24.3 mm and maximum average monthly precipitation in northern parts of Khuzestan Province and south of Lorestan Province was 65.3-80.4 mm. Using the ARMA Stochastic Modeling Method with the SAMS program for each cell for 4 time series of frequency functions (PC), 12.000 rainfall data were obtained and then analysis of droughts was conducted. The results showed that the Gamma and Log-Normal statistical distribution for the return periods of 5, 10, 50, 100 and 200 years were the best fit for the series of relative shortages and drought persistence, respectively.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله استوکاستیک, درون‌یابی, SAMS, توابع متعامد تجربی (EOF)
نویسندگان مقاله مطلب بایزیدی |
استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده فنی و مهندسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

نشانی اینترنتی https://www.iwrr.ir/article_133064_0d8841b083218d2571fdd3456ec714ff.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات