اندیشه سیاسی در اسلام، جلد ۷، شماره ۲۳، صفحات ۱۰۵-۱۴۰
عنوان فارسی تحولات مفهومی امر انقلابی در گفتمان اصلاح‌طلبی
چکیده فارسی مقاله پژوهش حاضر با هدف بررسی تحولات مفهومی امر انقلابی در گفتمان اصلاح­طلبی انجام گرفت. برای تبیین معنادار رابطه میان امر انقلابی­گری و اصلاح­طلبی، از رهیافت نظری لاکلائو و موف استفاده گردید. با رحلت امام خمینی، گفتمان جمهوری اسلامی که با دال­های اسلام و جمهوریت مفصل­بندی می­شد، راه برای برداشت­ها و تفاسیر متفاوت باز شد که نتیجۀ آن، شکل­گیری دو طیف سیاسی رقیب با عنوان «اصلاح­طلب» و «اصول­گرا» بود. گفتمان اصلاح­طلبی، شعارهای انقلاب اسلامی همچون آزادی، مردم­سالاری، قانون­گرایی، دموکراسی دینی، حقوق بشر و ... را در خود جای داد و با این تفکر که نیاز جامعه ایرانی، داشتن روابط عادلانه و آزاد با همۀ جهان است، رویکردهای جدیدی را در خود پذیرا گردید. این گفتمان، حول دال مرکزی مردم­سالاری و دال‌های شناور جامعه مدنی، توسعه سیاسی، قانون­گرایی، آزادی و تساهل شکل گرفت و نظام معنایی را شکل داد که بر اساس آن سعی نمود ساختار معنایی گفتمان اصول­گرایان را در هم شکند. در مقابل، اصول­گرایان سعی کردند با ایجاد مفصل­بندی جدید و افزودن دال­هایی چون عدالت، امنیت، ارزش‌ها، تهاجم فرهنگی و ... حول دال مرکزی ولایت، نظام معنایی خود را شکل داده و دال مرکزی اصلاح­طلبان و دال­های شناور آن را ساختارشکنی نمایند. گفتمان اصلاح­طلبی امکان­های زیادی برای تحول در جامعه ایجاد کرد، اما نتوانست در مقابل موانع شکل‌گرفته پیروز شود. هرچند در گفتمان اصلاح­طلبی، تغییراتی در عناصر انقلاب اسلامی شکل گرفت، اما این بدان معنا نبوده که امر انقلابی به‌کل از بین رفته است، بلکه بدان معناست که گفتمان اصلاح­طلبی به ‌جای تأکید بر مؤلفه­هایی همچون عدالت­محوری، به عناصری همچون مردم­سالاری، آزادی، توسعه سیاسی و قانون­مداری توجه نموده است. درواقع می­توان گفت که امر انقلابی در گفتمان اصلاح­طلبی برساخته شده است و تولیدکنندگان گفتمان اصلاح­طلبی همواره نقشی تأثیرگذار در ساختار سیاسی جمهوری اسلامی ایران بعد از انقلاب اسلامی داشته است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله امر انقلابی، اصلاح، گفتمان اصلاح‌طلبی، اصول‌گرایی، لاکلائو و موف،
عنوان انگلیسی Conceptual Transformations of the Revolutionary in Reformist Discourse
چکیده انگلیسی مقاله This paper has been developed to study conceptual transformations of the revolutionary in reformist discourse. For meaningful clarification of the relationship between the revolutionary and reformist discourse, we have resorted to Laclau and Mouffe’s theoretical approach. After the demise of Imam Khomeini, Islamic Revolution’s discourse - which had been articulated with signifiers of Islam and republicanism - experienced a new chance for presentation of different understandings and interpretations resulting in the emergence of two political rival spectrums of “Reformist Camp” and “Principlist Camp”. The reformist discourse encompassed such revolutionary slogans as freedom, democracy, legal positivism, religious democracy, human rights, etc. The reformist discourse adopted a new approach, claiming that the Iranian society needed fair and free relations with the rest of the world. The discourse was formed around the central signifier of democracy and floating signifiers of civil society, political development, legal positivism, freedom and moderation. Constituting a system of meaning, the reformist discourse tried to break apart the principlist discourse. On the contrary, the principlists created a new articulation and added new signifiers such as justice, security, values, cultural invasion, etc. to constitute their system of meaning around the central signifier of Vilayat or Islamic guardianship to dismantle the structure of reformists’ central signifier and floating signifiers. Reformist discourse created many chances for change in the society but failed to overcome the erected obstacles. Some changes occurred in Islamic Revolution elements as a result of the reformist discourse but it did not mean the revolutionary was totally wiped off. Rather, it means that reformist discourse paid attention to such factors as democracy, freedom, political development, and legal positivism instead of emphasis on such factors as justice. Indeed, it can be argued that the revolutionary is a product of reformist discourse and creators of the reformist discourse have always played an influential role in the political structure of the Islamic Republic of Iran after the victory of Islamic Revolution in 1979.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله امر انقلابی, اصلاح, گفتمان اصلاح‌طلبی, اصول‌گرایی, لاکلائو و موف
نویسندگان مقاله منصور انصاری |
استادیار گروه اندیشه سیاسی در اسلام پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی

ناهید همتی نژاد |
کارشناس ارشد رشته اندیشه سیاسی در اسلام ، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی

نشانی اینترنتی https://andishehsiyasi.ri-khomeini.ac.ir/article_139096_e6faa19a7b0af74c45da08c6ef45ce51.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات