علوم و فناوری بذر ایران، جلد ۱۲، شماره ۲، صفحات ۲۸-۴۷

عنوان فارسی بررسی تنوع ژنتیکی ‌ارقام و توده‌های بومی گندم نان از نظر جوانه‌زنی تحت تنش شوری
چکیده فارسی مقاله با توجه به تأثیر شوری برجوانه‌زنی بذر، پژوهش حاضر با هدف بررسی تنوع صفات جوانه‌زنی 91 رقم زراعی و 204 توده‌ بومی ‌گندم نان به همراه سه رقم شاهد (سیستان، نارین و ارگ) تحت شوری (60 و 120 میلی‌مولار سدیم کلرید) به صورت آزمایش ‌فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو تکرار در ظروف پتری‌دیش انجام شد. تنوع بالایی بین ژنوتیپ‌های گندم از نظر ‌طول گیاهچه و ساقه‌چه، شاخص جوانه‌زنی و بنیه بذر تحت هر دو شرایط تنش شوری وجود داشت؛ در حالی که انرژی جوانه-‌زنی و درصد جوانه‌زنی تنوع پایینی داشتند. همبستگی مثبت و معنی‌داری بین تمام صفات (به جزء همبستگی 25/0- طول ریشه-‌چه با نسبت طول ساقه‌چه به ریشه‌چه در شاهد) تحت هر سه شرایط ‌ ‌(شاهد، 60 و 120 میلی‌مولار سدیم کلرید) وجود ‌داشت. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه به عامل‌ها، ‌PC1‎‌ و ‌PC2‎‌ تحت تیمار 60 میلی‌مولار سدیم کلرید به ترتیب وزن گیاهچه و ‌درصد جوانه‌زنی نام‌گذاری شدند. تحت تیمار 120 میلی‌مولار سدیم کلرید، ‌PC1‎‌ و ‌PC2‎‌ به ترتیب درصد جوانه‌زنی و وزن ‌گیاهچه نام‌گذاری شدند. نتایج بای‌پلات، توده‌های بومی ‌IP624925‎، ‌IP628189‎‌ وIP624838 ‎‌ به‌همراه ارقام ‌ADL، ‌AFLAK، ‌KHAZAR1‎‌ و ‌RIJAW‌ به‌عنوان ژنوتیپ‌های برتر تحت تیمار 60 میلی‌مولار سدیم کلرید شناسایی شدند. همچنین، ‌توده‌های بومیIP627103‎،IP626566 ‎،IP624596 ‎، ‌IP625433‎‌ و ‌IP628189‎‌ به‎‌‎همراه ارقام ‌SHIROODI‌ و ‌DASTJERDI‌ ‌به‌عنوان ژنوتیپ‌های برتر تحت تیمار 120 میلی‌مولار سدیم کلرید انتخاب شدند ‎.‎‌ در کل، ژنوتیپ‌های انتخابی بر مبنای ‌تجزیه آماری چندمتغیره به‌عنوان مواد ژنتیکی با پتانسیل تحمل به شوری شناسایی شدند.‌
کلیدواژه‌های فارسی مقاله آماره‌های چند متغیره، ژنوتیپ، شاخص‌های جوانه‌زنی، شوری، گندم،

عنوان انگلیسی Evaluation of genetic diversity for bread wheat cultivars and landraces in terms of germination ‎under salinity stress
چکیده انگلیسی مقاله Given the importance of salinity at the germination stage, this study was carried out with the aim of ‎investigating the diversity of germination traits in bread wheat 91 cultivars and 204 landraces along with ‎three control varieties (Sistan, Narin, and Arg) under salinity (60 and 120 mM NaCl) as a factorial ‎experiment in a completely randomized design with two replicates in petri dishes. There was a high ‎diversity between wheat genotypes in terms of shoot and root length of seeding, shoot-to-root length ‎ratio, germination index, and seed vigor under both sat stress conditions; while germination energy and ‎germination percentage had low variation. There was a positive significant correlation between all the ‎traits (except the root length of seeding and the shoot-to-root length ratio) under all three conditions ‎‎(control, 60 and 120 mM NaCl). From the factor analysis, the PC1 and PC2 under 60 mM NaCl ‎treatment were named as seedling weight and germination percentage, respectively. Under 120 mM ‎NaCl treatment, PC1 and PC2 were named as germination percentage and seedling weight, respectively. ‎Based on the biplot, IP624925, IP628189, and IP624838 landraces and ADL, AFLAK, KHAZAR1, and ‎RIJAW cultivars were identified as superior genotypes under 60 mM NaCl treatment. Moreover, ‎IP627103, IP624596, IP626566, IP625433, and IP628189 landraces and Shiroodi and Dastjerdi ‎cultivars were selected as superior genotypes under 120 mM NaCl treatment. Overall, the selected ‎genotypes were identified as genetic material with the potential of salinity tolerance based on ‎multivariate statistical analysis. ‎
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله آماره‌های چند متغیره, ژنوتیپ, شاخص‌های جوانه‌زنی, شوری, گندم

نویسندگان مقاله سعیده جاوید |
زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کرج، دانشگاه تهران، تهران، ایران

محمدرضا بی همتا |
گروه زراعت و اصلاح نباتات. دانشگاه تهران

منصور امیدی |
استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران. کرج، ایران.

علیرضا عباسی |
دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران – کرج، ایران.

هادی علی پور |
استادیار، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ایران


نشانی اینترنتی https://ijsst.areeo.ac.ir/article_129123_261f87eb86122cd66bdbef2561e7f0b7.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات