هنرهای صناعی اسلامی، جلد ۷، شماره ۱، صفحات ۰-۰
عنوان فارسی تحلیل نشانه-معناشناختی فرآیند شکل‌گیری ناکنش‌گر گفتمانی در آثار نقاشی احمد مرشدلو
چکیده فارسی مقاله احمد مرشدلو از مطرح­ترین نقاشان معاصر ایران است و در آثارش به شیوۀ واقع­گرایانه به بیان مسائل اجتماعی با بیان انتقادی پرداخته است. در آثار مرشدلو بازنمودۀ سوژه انسانی، سوژه­ای است که در برابر کنشِ اجتماعی مقاومت کرده و دچار انفعال و ناکنش­گری شده است. مقاله پیش­رو می­کوشد تا با اتکا بر رویکرد نشانه-معناشناسی به تحلیل گفتمان دیداری و سازوکارهای نشانه-معنایی "ناکنش­گر گفتمانی"، در نقاشی­های احمد مرشدلو بپردازد. هدف اصلی از نگارش این مقاله این است تا با تکیه بر گفتمان دیداری نقاشی­های مرشدلو و شیوه بیان بصری منحصربه­فرد آن به روش تحلیل نشانه-معناشناختی، اختلال معنایی و چگونگی بر هم ریختن سازوکار حضور سوژه و شکل­گیری مفهوم "ناکنش­گر" در بطن گفتمان دیداری آثار را نشان دهد. روش تحلیل نمونه­ها توصیفی-تحلیلی با رویکرد نشانه-معناشناختی است که در آن پنج اثر از نقاشی­های احمد مرشدلو مورد تحلیل قرار گرفته است. بر این اساس پرسش­های مقاله برای رسیدن به این هدف عبارت است از 1. مولفه­ها و سازوکارهای نشانه-معنایی و گفتمانی دخیل در شکل­گیری "ناکنش­گر گفتمانی" در نظام دیداری آثار کدام­اند و چه ویژگی­هایی دارند؟ 2. مولفه­های گفتمانی و نشانه-معنایی "ناکنش­گر گفتمانی" در نظام دیداری آثار چگونه بکار رفته­اند و چه کارکردهایی دارند؟ نتایج نشان دادند که برونداد مولفه­های نفیِ کنش در سوژه به شکل­گیری ناکنش­گر گفتمانی، انجامیده است و با ایجاد فرآیند سَلبی از طریق برهم ریختن نظم و ایجاد آشفتگی در افعال موثر و بواسطه تمهیدات بصری از قبیل هنجارگریزی، تکرار و خودکارگی، بی­چهره­گیِ سوژه، به­حاشیه­راندگی و تهدید سوژه به واسطۀ ابژه­های روزمره، در آثار مرشدلو نمود یافته است. همچنین با لحاظ مولفه­های نشانه-معنایی "ناکنش­گر گفتمانی"، گفتمان دچار نوسان شناختی شده و فضای تنشی و عاطفی در نظام گفتمان دیداری نقاشی­ها اوج گرفته و سوژه عاطفی و شوِش­گر با ویژگی­های تردید و اضطراب شکل گرفته است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله احمد مرشدلو، ناکنش‌گر گفتمانی، نشانه-معناشناسی گفتمانی ، نقاشی واقع‌گرای اجتماعی، نقاشی معاصر ایران
عنوان انگلیسی Semiotic analysis of the formation process of "discursive non-subject " in the paintings of Ahmad Morshedloo
چکیده انگلیسی مقاله Ahmad Morshedloo is one of the most famous Iranian contemporary painters whose in his works, he has addressed social issues with a critical expression in a realistic manner. In Morshedloo's works, the human subject is represented, a subject that has resisted social action and is "non-subject". The dominant subject of Ahmad Morshedloo's paintings are human subjects, which occupy most of the space of the frame and are depicted in a muted, monochrome background. The human subjects in these works are lonely, sad and bored, and most of them hide their gaze. In this way, they look like people who are empty of life, ghostly and deformed, who have become passive in their social relations and in other words, " non-subjectivity ". The following article tries to analyze the visual discourse and the semiotic mechanisms of the "non-subject" subject in Ahmad Morshedloo's paintings by relying on the semio-discursive approach. Discursive semiotics is an approach in which meaning is received through examining signs in relation to each other and other discourse elements. The manner of this communication and interaction creates various discourse systems, which include actional system, tension system, and sensible system. Action discourse is focused on the principle of action, action and possession of a valuable object. sensible discourse is based on the principle of presence and sensory-perceptual and emotional relationship of sensible person with the world, with himself and with others. The tension discourse is based on the principle of fluid and spectrum relationship between two streams of "extensity" (cognitive world and outside of me) and "intensity" (emotional and inner world). The purpose of writing this article is to show, relying on the visual discourse of Morshedloo's paintings and its unique visual expression, using the semiotic analysis method, how the concept of " non-subject" was formed in the visual discourse of the works and the process of production and It has affected the reception of meaning. "non-subject" define a human subject who has lost the ability to evaluate and judge and cannot  take voluntary action. Research methodology is descriptive-analytical, and five works of Ahmad Morshedloo's paintings are analyzed in this article. To this end, the main objective of the present research is to answer the following questions: 1. what are the main semio-discursive components of "non-subject" in visual discourse? 2. What are the major semio-discursive functions of "non-subject" in the visual discursive system? The results showed that formation of discursive "non-subject" is as a result to negate components of action in the subject, and by creating a negative process through disrupting the order and creating chaos in modality verbs and through visual measures such as norm avoidance, repetition, and automaticity, faceless in subject, marginalization and threat of the subject by everyday objects are manifested in the works of Morshedloo. Also by using of the semio-discursive components of "non-subject", the tense and emotional atmosphere in the visual discourse of the paintings has peaked, and an emotional and modality subject has been formed with the characteristics of doubt and anxiety.  
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Ahmad Morshedloo, discursive non-subject, discursive semiotics, realism painting, Iranian contemporary painting
نویسندگان مقاله ویدا قاسمی | Vida Ghassemi
Tabriz Islamic Art University
دانشگاه هنر اسلامی تبریز

حمیدرضا شعیری | Hamidreza Shairi
Tarbiat Modares University
دانشگاه تربیت مدرس تهران

مجید ضیائی | Majid Ziaee
Tabriz Islamic Art University
دانشگاه هنر اسلامی تبریز

نشانی اینترنتی http://jih-tabriziau.ir/browse.php?a_code=A-10-375-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات