مخاطرات محیط طبیعی، جلد ۱۱، شماره ۳۳، صفحات ۲۱-۳۸
عنوان فارسی تحلیل ساختاری و علت تشکیل هسته مرکزی پرفشار سیبری در محدوده دریاچه‌های بایکال و بالخاش
چکیده فارسی مقاله سامانه پرفشار سیبری یکی از عناصر سازنده گردش جوی مؤثر بر آب‌وهوای کشور ایران بویژه در فصل سرد سال است. در این تحقیق به مکان شکل‌گیری اولیه این سامانه و ویژگی‌های همدیدی آن پرداخته‌شده است. برای این منظور داده‌های جوی ترازهای زیرین وردسپهر برای سه ماه دسامبر تا فوریه از داده‌هایNCEP/NCAR برای یک دوره 22 ساله دریافت شد. سامانه‌های با ویژگی حرارتی جداسازی شد. سپس هسته مرکزی این سامانه برای تمام ماه‌ها به تفکیک روزانه تعیین و مختصات جغرافیایی آن‌ها محاسبه گردید. نتایج نشان داد که در اکثر قریب به ‌اتفاق روزهای سه ماه دسامبر تا فوریه هسته اصلی پرفشار سیبری در ترازهای زیرین جو بر روی کوه‌های آلتای و سایان قرار دارد.این تحقیق همچنین نشان داد که در بیش از نیمی از روزهای هرماه پرفشار دارای دو هسته مرکزی بوده است. که در این حالت همواره هسته اصلی بر روی کوه‌های آلتای و هسته ثانوی بر روی ارتفاعات سایان قرار می‌‌گیرد. بنابراین برخلاف تصور هسته مرکزی پرفشار سیبری نه بر روی دشت‌های پست سیبری که بر روی ارتفاعات بلند کوه‌های آلتای و سایان تکوین پیدا می‌کنند. همچنین انطباق نقشه‌های هم‌دما و هم‌فشار و هم‌ارتفاع نیز نشان داد که هسته اصلی سرما در سه ماه سرد عموماً بر روی شمال یا شمال شرق صحرای سیبری قرار داشت. درصورتی‌ که هسته اصلی پرفشار در بیشتر روزها بر روی این دو کوهستان مرتفع قرار داشت. بنابراین علاوه بر سرما عامل توپوگرافی (امتداد شمال‌‌غربی– جنوب‌‌شرقی) نقش بسیار مهمی در مکان شکل‌گیری هسته پرفشار دارد. بر اساس نتایج عموم تحقیقات انجام شده این پرفشار، بطور مستقیم یا غیر‌‌مستقیم، عامل سرماها و امواج سرد دوره سرد سال و همین طور امواج زودهنگام و دیرهنگام کشور می باشد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله پرفشار سیبری، دریاچه های بایکال و بالخاش، هسته مرکزی پرفشار،
عنوان انگلیسی Structural analysis and environmental factors affecting the formation of the Siberian high-pressure core in the Baikal and Balkhash lakes
چکیده انگلیسی مقاله The Siberian high-pressure system is one of the components of atmospheric circulation affecting the climate of Iran, especially in the cold season of the year. In this research, the place of the initial formation of this system and its synoptic features have been investigated. For this purpose, the lower tropospheric levels of atmospheric data for the three months December to February data from NCEP / NCAR were received for 22 years. Systems with thermal characteristics were isolated. Then, the central core of this system was determined daily for all months and their geographical coordinates were calculated. The results show that in the vast majority of the months from December to February, the main Siberian high-pressure core is located in the lower atmosphere of the Altai Mountains. The study also found that more than half of the days of Siberian high-pressure had two central nuclei. Thus, contrary to popular belief, the Siberian high-pressure core forms not on the low Siberian plains but the high altitudes of the Altai and Sayan Mountains. Adaptation of isothermal, isobaric, and height maps also showed that the core of the cold in the cold three months was generally on the north or northeast of the Siberian desert. However, the high-pressure core was located on these two high mountains for almost a day. Therefore, in addition to cold, the topographic factor (northwest-southeast extension) plays a very important role in the formation of the high-pressure core. According to the general results of research, this high pressure, directly or indirectly, is the cause of colds and cold waves in the cold period of the year, as well as early and late waves in the country.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله پرفشار سیبری, دریاچه های بایکال و بالخاش, هسته مرکزی پرفشار
نویسندگان مقاله حسن لشکری |
دانشیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

زینب محمدی |
پسادکتری آب‌وهوا شناسی سینوپتیک، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

محسن مرادی |
کارشناسی ارشد، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

نشانی اینترنتی https://jneh.usb.ac.ir/article_6638_8608401f612146c611ccdd284ee0dbc7.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات