|
|
پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، جلد ۱۵، شماره ۴۵، صفحات ۰-۰
|
|
|
| عنوان فارسی |
به‌گزینی تحمل به شوری ژنوتیپ‌های نخود کابلی (Cicer arietinum) در مرحله گیاهچه‌ای |
|
| چکیده فارسی مقاله |
مقدمه: نخود گیاهی با ارزش غذایی و اقتصادی بالا ولی حساس به تنش شوری است؛ امروزه، تلاش‌های زیادی به‌منظور شناخت ارقام متحمل به تنش شوری نخود در راستای افزایش عملکرد آن در خاک‌های شور صورت گرفته است. به‌طورکلی با توجه به ارزش اقتصادی نخود شامل اهمیت نخود به‌عنوان یک منبع غذایی مفید و مهم برای انسان، لزوم کشت نخود در مناطق کمتر حاصلخیز به‌منظور افزایش پایداری و حاصلخیزی خاک و کمبود ارقام نخود مقاوم به شوری گزینش ارقام مقاوم به شوری ضروری است. لذا در پژوهش حاضر، 72 ژنوتیپ نخود تیپ کابلی انتخاب و ازلحاظ میزان تحمل در برابر تنش شوری موردبررسی و گزینش قرار گرفتند. مواد و روش‌ها: در این مطالعه، بذر 72 ژنوتیپ نخود تیپ کابلی از بانک بذر پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد تهیه و در شرایط هیدروپونیک در گلخانه کشت شدند. پژوهش در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار با اعمال تنش شوری dSm-112 کلرید سدیم (NaCl) یک هفته بعد از سبز شدن انجام شد. چهار هفته بعد از شروع تنش، شاخص‌های مختلف مورفولوژیکی آن مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: ژنوتیپ‌ها بر اساس بقا در سه گروه اول (76- 100 درصد)، دوم (51-75 درصد) و سوم (26 -50 درصد) دسته بندی شدند. نتایج نشان داد که 53 ژنوتیپ (معادل 74 درصد) در محدوده بقای بیشتر از 76 درصد قرار گرفتند و بخش عمده آن‌ها دارای بقای 100 درصد بودند. همچنین، هیچ‌یک از ژنوتیپ‌ها بقای کمتر از 25 درصد نداشت. بیشتر ژنوتیپ‌ها در زمان برداشت در مرحله رویشی قرار داشتند و تنها ژنوتیپ‌های MCC1299، MCC1254، MCC1134 ، MCC1058 و MCC1037 در مرحله گلدهی بودند و دامنه بقای بیشتر از 75 درصد داشتند. با افزایش درصد بقاء، تعداد شاخه‌های فرعی افزایش یافت. درصد بقاء برگ در دامنه بقاء 51-75 درصد بیشترین مقدار این شاخص (78/76 درصد) را نشان داد. در دامنه بقاء 51–75 درصد بیشترین مقدار سدیم (09/11 میلی‌گرم در گرم وزن خشک) مشاهده شد. اما، مقدار پتاسیم با افزایش درصد بقاء کاهش نامحسوسی نشان داد. با افزایش درصد بقاء، میزان ماده خشک به‌طور مشخصی افزایش یافت و از 26-50 به 51-75 و 76-100 درصد به ترتیب 6/1 و 8/1 برابر رسید. نتایج تجزیه خوشه‌ای ژنوتیپ‌ها را به هفت گروه تقسیم کرد که بررسی این گروه‌ها بیانگر برتری نسبی ژنوتیپ‌های گروه دوم شامل MCC1113،MCC1295 ،MCC1138، MCC1087 در بیشتر صفات مورد مطالعه بود. نتیجه گیری: به‌طور کلی نتایج نشان‌دهنده مناسب‌تر بودن ژنوتیپ‌های متعلق به گروه دوم به‌منظور استفاده از صفات برتر آن‌ها در تحمل به تنش شوری است. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
بقاء، پتاسیم، تجزیه خوشه‌ای، سدیم، هیدروپونیک |
|
| عنوان انگلیسی |
Screening salinity tolerance of chickpea (Cicer arietinum L.) genotypes in seedling stage |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Background: Chickpea is known a plant with high nutritional and economic value, however, it is sensitive to salinity stress. Nowadays, a lot of research has been done to identify cultivars tolerant to salinity stress in chickpeas to increase its yield in saline soils. In general, due to the economic value of chickpeas, including chickpeas as a useful and useful food for humans, the need to grow chickpeas in areas that are less stable and obtained for resources, soil and cultivars of salt-resistant chickpeas selection of salt-resistant cultivars is needed. Results: In the present study, 72 cable-type chickpea genotypes were selected and studied in terms of tolerance to salinity stress. Materials and Methods: In this study, seeds of 72 chickpea genotypes were prepared from the seed bank of the Plant Science Research Institute of Ferdowsi University of Mashhad and cultivated in greenhouse under hydroponic conditions. The study was conducted in a completely randomized design with three replications at salinity stress of 12dSm-1sodium chloride (NaCl). Two weeks after stress, different morphological characteristics were examined. Results: The results showed that 53 genotypes (equivalent to 74%) were in the range of survival of more than 76% and most of them had 100% survival. Also, none of the genotypes survived less than 25%. Most genotypes were in the vegetative stage at harvest time and only MCC1299, MCC1254, MCC1134, MCC1058 and MCC1037 genotypes were in the flowering stage and had a survival range of more than 75%. As the survival percentage increased, the number of lateral branches increased. Leaf survival percentage in the survival range of 75-51% showed the highest value of this index (76.78%). The highest amount of sodium (11.09 mg.g-1.DW-1) was observed in the survival range of 75-51%. But the amount of potassium showed an insignificant decrease with increasing survival percentage. With increasing survival percentage, the amount of dry weight increased significantly and increased from 50-26 to 75-51 and 100-76% by 1.6 and 1.8 times, respectively. The results of cluster analysis showed the relative superiority of the second group genotypes including MCC1113, MCC1295, MCC1138 and MCC1087 in most of the studied traits. Conclusion: In general, the results indicate that the genotypes belonging to this group are more suitable in order to use their superior traits in tolerance to salinity stress. K |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
Cluster analysis, Hydroponics, Potassium, Sodium, Survival |
|
| نویسندگان مقاله |
جعفر نباتی | Jafar Nabati
Ferdowsi University of Mashhad
دانشگاه فردوسی مشهد
رضوان رمضان نژاد | Rezvan Ramezannejad
Academic Center for Education, Culture and Research: ACECR, Khorasan Razavi Province, Mashhad, Iran
جهاد دانشگاهی، خراسان رضوی
محمد زارع مهرجردی | Zare Mehrjerdi Mohammad
Agriculture faculty of Shirvan, University of Bojnord, Iran
دانشکده کشاورزی شیروان - دانشگاه بجنورد
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://jcb.sanru.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1117-2&slc_lang=fa&sid=1 |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
اصلاح برای تنش های زنده و غیرزنده محیطی |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|