این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مطالعات و تحقیقات اجتماعی ایران، جلد ۱۰، شماره ۳، صفحات ۷۴۱-۷۷۷
عنوان فارسی نهاد روحانیت و مواجهه با تضاد هنجاری: مطالعۀ موردی جایگاه اجتماعی زنان
چکیده فارسی مقاله روحانیت به مثابه یک نهاد در تشیع و جامعۀ ایران حامل نظامی هنجاری است. چنانچه این نظام هنجاری در تضاد و تعارض با دیگر نظام‌های هنجاری شایع و مورد پذیرش جامعه قرار گیرد، شاهد بروز وضعیتی هستیم که از آن به مثابه «تضاد هنجاری» یاد می‌شود. در پژوهش حاضر با ارزیابی مقایسه‌ای میان نظام هنجاری روحانیت و ارزش‌ها و نگرش‌های جاری در جامعه به ابعاد مختلف تفاوت‌های میان نظام هنجاری نهاد روحانیت و نظام هنجاری اکثریت اعضای جامعه می‌پردازیم و این پرسش را پاسخ خواهیم داد که آیا این تفاوت­ها حالت قطبی گرفته و نشانگر تضاد هنجاری است؟ روش این پژوهش، ترکیبی از روش اسنادی، مصاحبه با مطلعان و تحلیل داده‌های ثانوی است. یافته­ها نشان می­­دهد در نظام هنجاری روحانیت، نوعی خاص‌گرایی مذهبی و جنسیتی دیده می‌شود. از میان هفت محور مورد بررسی، در چهار محور شاهد تضاد هنجاری قابل توجهی هستیم: ازدواج زودهنگام دختران، خانه‌داری زنان، حق طلاق زنان و اشتغال زنان. در خصوص «حق تصدی مناصب حکومتی» نیز گرچه نه به صراحت و شدت چهار محور قبلی، اما در مورد بسیاری از مناصب شاهد آن هستیم که اکثریت جامعه برخلاف جریان مسلط روحانیت، معتقد به صاحب حقی زنان در تصدی این جایگاه‌هاست.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله نهاد روحانیت،ارزش‌ها و نگرش‌ها،تضاد هنجاری،خاص‌گرایی جمعی،خاص‌گرایی جنسیتی،
عنوان انگلیسی Rohaniat Institute Encountering Norm Conflict: The Case Study of Social Position of Women
چکیده انگلیسی مقاله Introduction: Rohaniat (Shiite religious authority) as a social institute in Tashayo' and Iranian society holds a specified norm system. If this norm system gets into conflict with other common adherent norm system in society, a situation would appear called "norm conflict" in sociological terminology. In the proceeding research, a comparative study between the norm system of Rohaniat and the common adherent norm system in society will be done, the presumptive norm conflict between these two systems will be examined, and the question would get answered that either this situation could be considered as norm conflict or not and whether this norm conflict may lead to social conflict and struggle or not? Although different types of norm conflict around social liberties and lifestyles of members of society can be studied under these assumptions, but our study is concentrated on probable norm conflict over the change in women`s social position. Research Method: The method used in this study is a combination of documentary study, interview with specialists and secondary data analysis. In order to answer the research questions, different aspects of Rohaniat norm system have been extracted in refer to jurisprudential adjudication (fatwas), ethic values and norms and political acts. In addition, corresponding norms and attitudes of society have been extracted out of secondary data (national survey of values and attitudes of Iranians: second and third wave). Findings: After comparing these two sets of values and norms, consequences of probable norm conflict between these two systems have been examined. According to the findings of this research, there are forms and instances of gender and religious particularism in Rohaniat norm system. Among seven studied subject that are related to women' social position, we can notice remarkable norm conflict in at least 4 subject: premature marriage of girls, women' housekeeping, right for women to divorce and, women' work and employment. Although there is not an explicit and sharp conflict over the right for women to acquire political positions and appointments, but we can notice that a big majority of society contrary to Rohaniat norm system, believes in the right for women to acquire middle and high political appointments like minister, governor, mayor and so on. Conclusion: The gap between common norm system of the majority of society and Rohaniat norm system, appears in different explicit social conflicts: (1) political conflicts and struggles between Rohaniat institution and state; (2) theoretical debates and disputes between Rohaniat institution and pro-women' rights social groups; (3) media and virtual conflicts in mass media and social networks; (4) norm conflict between social groups and inside family institution. Consequently, in the triangle of society, state and Rohaniat institution, we notice different forms of social and norm rupture around women' issues that is an alarming social symptom for society. The absence of convincing procedures and the presence of particularistic norm systems in Iranian society, put the vital necessity of social dialogue among Rohaniat institution, women' movement and policymakers about women' issues in front of Iranian society.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله نهاد روحانیت,ارزش‌ها و نگرش‌ها,تضاد هنجاری,خاص‌گرایی جمعی,خاص‌گرایی جنسیتی
نویسندگان مقاله کمال رضوی |
دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی ایران دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی

احمد شکرچی |
استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی

مصطفی اجتهادی |
دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی

نشانی اینترنتی https://jisr.ut.ac.ir/article_82412_1d54d917bc310a3742dc22389a5ad041.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات