این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مطالعات معماری ایران، جلد ۳، شماره ۶، صفحات ۱۰۷-۱۲۵
عنوان فارسی الگوی طراحی شهری بیشاپور
چکیده فارسی مقاله پس از فروپاشی حکومت پارتیان به دست اردشیر بابکان، در اوایل قرن سوم میلادی، قدرتی جدید به نام سلسله ساسانی روی کار آمد. تعدد آثار تاریخی به‌جای‌مانده از این دورۀ تاریخی به نسبت دورۀ پارتی، نشان می‌دهد که میزان فعالیت‌های عمرانی، مانند ایجاد شهرها، قلعه‌ها، پل‌ها و سدها، رشد قابل توجهی داشته است. بنیان تعدادی از شهرهای تاریخی ایران به دو پادشاه نخستین سلسلۀ ساسانیان، اردشیر و شاپور، منسوب است. بیشتر این شهرها روی نواری ساخته شده‌اند که بین خلیج فارس و حاشیۀ جنوبی و جنوب غربی رشته‌کوه‌های زاگرس کشیده شده‌ است. این نوار تنگۀ هرمز را به بین‌النهرین و سپس تیسفون متصل می‌کرده است. شهر بیشاپور در نقطه‌ای از این حوزه که رشته کوه‌های زاگرس کمترین فاصله تا آب‌های خلیج فارس را دارند، به دستور شاپور ساخته شده است. پرسشی که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت، چگونگی انتخاب هندسۀ شهری بیشاپور توسط طراحان ساسانی است. این مطالعه براساس تحقیقات میدانی در کنار مطالعات کتابخانه‌ای، شامل مطالعۀ تطبیقی با شهرهای هم‌دورۀ آن شکل گرفته است. تحول سیاست‌های حکومتی و فرهنگی از دورۀ پارتی تا دورۀ ساسانی، شامل تمایل به تمرکز سیاسی در تغییر الگوی ساخت شهرها قابل ارزیابی است. شهر گور و بیشاپور، شاخصه‌های نقطۀ عطف طراحی شهرهای جدید با دیدگاه بنیانگذاران ساسانی بودند. شهر گور نمادی از طراحی شهر برای دستیابی به قدرت و بیشاپور نمادی از مرحلۀ استقرار و ثبات را با دیدگاه‌های مشترک به نمایش می‌گذارد. یکی از روش‌های مطالعۀ این شهرها، بررسی و تحلیل هندسۀ کلی آن‌هاست. در این مرحله، نحوۀ تعامل طراحی با طبیعت اطراف، از اهمیت کلیدی برخوردار است. بیشاپور نمادی از استفادۀ مفید از عوارض طبیعی در کنار هندسۀ منظم است. استفاده از محورهای عمود برهم از اصول طراحی شهر بیشاپور است. یکی دیگر از مهم‌ترین قواعد به‌کاررفته در طراحی این شهر، تقارن‌محوری و توجه به یک نقطۀ تمرکز در طرح است که در مقیاس‌های مختلف به‌کار گرفته شده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله بیشاپور، ساسانیان، طراحی شهر، شهرهای باستانی،
عنوان انگلیسی The Urban Design Pattern of Bishapour
چکیده انگلیسی مقاله After decline and fall of the Parthian dynasty by Ardeshir Babakan in early third century, the new dynasty, called Sasanian, rose. The quantity of the remained of the Sasanian dynasty in compare with the Parthian shows that construction activities such as building bridges, dams, castles and cities are considerably developed. Establishment of many Persian ancient cities is attributed to the first two Sasanian kings, Ardeshir and Shapour. Most of these cities are constructed on a band which is spread between the Persian Gulf and Zagros mountains. This band connects the Strait of Hormoz to Mesopotamia and finally to Ctesiphon. The city of Bishapour is constructed by Shapour’s order in a location where the Zagros Mountains have the minimum distance from the Persian Gulf. This research is about the urban geometry of Bishapour as a milestone in the history of Persian urban design that is based on field works and library studies. The cultural and governmental evolution from Parthian to Sasanian dynasty, such as tend to concentration, is assessable in the changes of the urban constructing methods. Shahre-Gour and Bishapour are indicators of the new cities which were designed on base of the point of view of the Sasanian ancestors. Shahre-Gour presents the symbol of an urban design approaching to power and Bishpour indicates the period of settlement and stability, with similar attitude. One of the urban research methods for these cases is to study and analyze their main geometry and the relationship between the natural topography and their urban design is the most important. Bishapour is a symbol of benefit of natural features besides the regular geometry. The employment of perpendicular axes had been the principle concept of Bishapour. The other important employed rules in urban design of Bishapour are symmetry and concentration to a point which are benefited in various scales.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله بیشاپور, ساسانیان, طراحی شهر, شهرهای باستانی
نویسندگان مقاله علیرضا شاه محمدپور سلمانی |


نشانی اینترنتی https://jias.kashanu.ac.ir/article_111734_07746f8918a443fd53f1c51de7373596.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات