سنجش از دور و Gis ایران، جلد ۱۴، شماره ۴، صفحات ۸۷-۱۰۲
عنوان فارسی تعیین میزان فرسایش و رسوب با استفاده از روش MPSIAC و سامانه GIS در حوضه خورخوره، استان کردستان
چکیده فارسی مقاله در سال‌های اخیر، با تغییر کاربری و توسعه اراضی کشاورزی در حوضه‌های کشور، میزان فرسایش و تولید رسوب افزایش یافته است. با توجه به اینکه در بیشتر زیرحوضه‌ها، آمار ایستگاه‌های رسوب‌سنجی به‌صورت درازمدت ثبت نشده است، برآورد میزان رسوب و فرسایش با مشکلاتی مواجه است. هدف از این پژوهش تعیین عوامل مؤثر در فرسایش و رسوب و تعیین مقادیر کمّی فرسایش در حوضه آبخیز خورخوره در استان کردستان است. به این منظور، ابتدا با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی، زمین‌شناسی و عکس‌های هوایی در محیط GIS، نقشه نوع و گونه‌های فرسایش تهیه شد و این نقشه‌ها، با بررسی‌های صحرایی، تدقیق و ارزیابی شدند. براساس مدل MPSIAC، عوامل نُه‌گانه مؤثر در فرسایش درمورد تمامی زیرحوضه‌ها، به‌تفکیک بررسی شد و امتیازات هر عامل به‌دست آمد. با جمع امتیازات عوامل، درجه رسوب‌دهی برای هر زیرحوضه تعیین و سپس مقدار رسوب و فرسایش ویژه و فرسایش کل در هر زیرحوضه محاسبه شد. نتایج نشان داد عوامل توپوگرافی و وضعیت فعلی فرسایش بیشترین نقش و عامل آب‌وهوا کمترین نقش را در میزان رسوب‌دهی حوضه دارند. طبق نتایج، 92% کل حوضه دارای درجه رسوب‌دهی زیاد در کلاس فرسایش درجه چهار است. نسبت رسوب تحویلی حوضه (SDR) بین 32 تا 50% متغیر است. کمترین و بیشترین مقدار فرسایش ویژه در زیرحوضه‌های متفاوت، به‌ترتیب معادل 10 و 35 تن بر هکتار در سال، به‌دست آمد. مقدار رسوب ویژه و فرسایش ویژه کل حوضه نیز، به‌ترتیب 4/6 و 4/17 تن بر هکتار در سال، حاصل شد. 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله روش MPSIAC، سامانه GIS، رسوب، فرسایش، مدیریت حوضه،
عنوان انگلیسی Determining the Erosion and Sedimentation Using MPSIAC Model and GIS System in Khorkhoreh Watershed, Kurdistan, Iran
چکیده انگلیسی مقاله In recent years, with the change of use and development of agricultural lands in the country's basins, the rate of erosion and sediment production has increased. Given that in most sub-basins, the long term data of sedimentation stations have not been recorded, it is difficult to estimate the amount of sedimentation and erosion. The objectives of this study was to determine the factors influencing erosion and sedimentation and to determine the quantitative values of erosion in the Khorkhoreh watershed, Kurdistan, Iran. For this purpose, first, using topographic maps, geology and aerial photographs in GIS environment, type and shape maps of erosion were prepared and evaluated by field survey. Based on the MPSIAC model, the nine factors influencing erosion for all sub-basins were identified separately and the scores of each factor were determined. By summing the factors, the degree of sedimentation for each sub-basin was determined and the amount of sedimentation and special erosion and total erosion in each sub-basin were calculated. The results showed that the topographic factors and the current state of erosion have the most role and the weather factor has the least role in the sedimentation rate of the basin.Moreover, 92% of the total basin has a high degree of sedimentation in the fourth order erosion class. The amount of Sediment Delivery Ratio of the basin (SDR) varies between 32 and 50 percent. The lowest and highest specific erosion rates in different sub-basins were 10 and 35 ton/ha.yr, respectively. Also, the amount of special sediment and special erosion of the whole basin was 6.4 and 17.4 ton/ha.yr, respectively.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله روش MPSIAC, سامانة GIS, رسوب, فرسایش, مدیریت حوضه
نویسندگان مقاله عطا امینی |
دانشیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کردستان‌، سنندج

مهدی کرمی مقدم |
دانشیار گروه کشاورزی، دانشگاه پیام‌نور، ایران

محمدحسین سدری |
استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کردستان‌، سنندج

سمیه کاظمی |
دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی‌، گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه کردستان، سنندج

نشانی اینترنتی https://gisj.sbu.ac.ir/article_101773_30b685f76651c5bdff5c1585fc972f2b.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات