|
|
تاریخ ادبیات، جلد ۹، شماره ۲، صفحات ۱۳۷-۱۵۴
|
|
|
| عنوان فارسی |
رستاخیز مانوی در کفالایای قبطی و تطبیق آن با متون پارسی میانه و پارتی تورفانی، بر اساس تاریخ ادبیات مانوی |
|
| چکیده فارسی مقاله |
یکی‌از مهم‌ترین بخش‌های اساطیر مانوی، روایات مربوط به رستاخیز و پایان جهان است. هرچند نوشته‌های گوناگون مانویان، از فرقه‌های گوناگون و زبان‌های مختلف، در نوع نگاه به رستاخیز و نیز در کلیت روایات، با هم سازگارند، اما تفاوت‌هایی هم در این روایات به چشم می‌خورد. در این نوشتار، به تفاوت روایات مربوط به رستاخیز، در متون ایرانی میانه تورفانی و کفالایای قبطی پرداخته‌ایم. آثار تورفان توسط مانویان آسیای مرکزی از فرقه دیناوریه و کفالایا توسط مانویان مصر نگارش یافته‌اند. در هردو روایت، در پایان جهان، بخشی از نور برای ابد در تاریکی اسیر می‌ماند. تفاوت‌های اساسی این دو روایت که خود ناشی از تفاوت جهان‌بینی و ریشه‌های فکری و فرهنگی این دو گروه از مانویان است، در سه محور اساسی قرار می‌گیرند: 1- در متون تورفان، ایزدان از اسارت ابدی بخشی از نور در تاریکی، هیچ اندوهی به دل راه نمی‌دهند؛ حال آنکه در کفالایا ایزدان از این اسارت سخت می‌گریند و مویه می‌کنند.2- به طور کلی و پیرو مورد نخست، ایزدان در روایات تورفانی از ویژگی‌های انسانی چون اندوه و ترس و مویه‌گری بری‌اند، حال آنکه در کفالایا، ایزدان به این دردهای انسانی مبتلایند و چهره‌ای زمینی‌تر دارند.3- در متون تورفان، علت اصلی اسارت نهایی پاره‌هایی از نور، ناامیدی آنها به رستگاری است. در این روایات، کلید رستگاری، امید است. در کفالایا برای امید چنین نقشی قایل نشده‌اند. در پایان، به تاثیرریشه‌های فکری و فرهنگی ایران و مصر بر شکل‌گیری این تفاوت‌ها می‌پردازیم |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
مانویت، رستاخیز، کفالایا، پارسی میانه، پارتی، |
|
| عنوان انگلیسی |
Comparative Analysis of Manichean Resurrection in Coptic Kephalaia and Parthian Turfani and Middle Persian on the Basis of Manichean Literary History |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
One of the key components of Manichean myths is related to resurrection and eschatology narratives. Although, generally speaking, different Manichaean narratives, written by members of different sects and languages have a compatible narrative point of view and attitude towards resurrection, there are considerable differences between these points of view and attitudes as well. In the present study, when it comes to the issue of resurrection in Manichean myths, the narrative differences between Parthian Turfani texts and Coptic Kephalaia are reviewed. Parthian Turfani texts and Coptic Kephalaia are respectively written by Manicheans of Central Asia (who belonged to Dinawariyeh Sect) and Manicheans of Egypt. In both narrative points of view, a part of light is eternally imprisoned by darkness. Due to the differences in worldviews and differences in cultural and ideological factors, the key narrative variations of the texts in disclosure of resurrection can be summarized as follows: 1- In Turfani texts, gods do not lament the eternal imprisonment of light in darkness. However, in Kephalaia, gods lament this event gravely. 2- In Turfani texts, gods do not have humane characteristics such as lamentation, fear, sadness, but in Kephalaia, gods have been inflicted by such humane feelings and have been represented in more mundane terms. 3- In Turfani texts, the key reason of light’s imprisonment in darkness is the overall skepticism towards promises of salvation. In Kephalaia, hope does not play any part in the narrative development of the texts. At the end, the study the impacts of cultural and ideological factors of Persia and Egypt on materialization of these differences is reviewed. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
مانویت, رستاخیز, کفالایا, پارسی میانه, پارتی |
|
| نویسندگان مقاله |
حسین مصطفوی کاشانی |
دانشجوی دکترای دانشگاه تهران
ابوالقاسم اسماعیل پور مطلق |
استاددانشگاه شهید بهشتی
|
|
| نشانی اینترنتی |
https://hlit.sbu.ac.ir/article_98832_fa59bb7f3257125e15f4954b240f591d.pdf |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|