این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
آینه معرفت، جلد ۱۹، شماره ۳، صفحات ۳۹-۶۴
عنوان فارسی دیدگاه لایب‌نیتس درباره اختیار انسان و نقد آن از نظر علامه طباطبایی
چکیده فارسی مقاله مسئله اختیار از مسائل مهم و دیرین کلامی- فلسفی است که غالب ادیان به آن پرداخته‌اند و فیلسوفان دین نیز با نگاهی نو‌این موضوع را مورد مداقه و بررسی قرار می‌‌دهند.‌این نوشتار به بیان، بررسی و نقد دیدگاه لایب‌نیتس می‌‌پردازد و در صدد پاسخ گویی به‌این پرسش است که‌ایا در نظام فلسفی لایب‌نیتس می‌‌توان انسان را مختار دانست یا نوعی ضرورت انگاری اسپینوزایی بر آن حاکم است ؟ لایب‌نیتس برای‌اینکه اختیار در انسان را نفی نکند ضرورت را دو قسم می‌داند: ضرورت مابعدالطبیعی(هندسی) و ضرورت مشروط (اخلاقی). او می‌‌گوید خداوند واجد صفت خیر است و در آفرینش موجودات اصل کمال را مراعات می‌‌کند و لازمه‌این مراعات‌این است که قدرت انتخاب در کار باشد؛ پس مخلوقات فقط از ضرورت مشروط برخوردارند و ضرورت ذاتی در کار آنها نیست و همین ضرورت مشروط مثبت اختیار آنهاست. علامه طباطبایی هم اختیار را امری فطری دانسته و بیان داشته است که قاعده ضرورت سابق الشی ما لم یجب لم یوجد هیچ منافاتی با اختیار انسان ندارد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله اختیار، ضرورت، موناد، لایب‌نیتس، علامه طباطبایی،
عنوان انگلیسی Leibniz’s View of Human Free-Will and Its Critique by Allameh Tabatabaii
چکیده انگلیسی مقاله The concept of free-will is an important and old philosophical issue that most religions have paid attention to, and philosophers of religion have contemplated on the issue adopting a new perspective. The present article is an attempt to present, review and criticize Leibniz’s view, and tries to answer the question whether, in Leibnitz philosophical system, man has free will or whether it is a sort of Spinosian practical necessity that govern it? Leibniz, in order not to renounce man’s free-will, divides necessity into two types: the supernatural necessity (geometrical) and the moral necessity. God is qualified with the attribute of goodness and so, in the creation of creatures, He will observe the ideal of perfection, and the necessity of this consideration is the power of choice. Creatures are only conditioned by necessity, and the necessity is not inherent to them, and this positive necessity stablishes their authority. Allameh Tabatabaii also considers free-will as an instinctive phenomenon and states that the rule of the necessity of an object not available does not contradict free-will.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله اختیار, ضرورت, موناد, لایب‌نیتس, علامه طباطبایی
نویسندگان مقاله سید حسن بطحایی |
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور تهران

لیلی خیدانی |
دانشجوی دکتری مدرسی معارف دانشگاه پیام نور قم

نشانی اینترنتی https://jipt.sbu.ac.ir/article_97307_4bf0f1a3ea621f94883fffd06f231bed.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات