|
|
سامانه سطوح آبگیر باران، جلد ۱۰، شماره ۳، صفحات ۶۵-۷۷
|
|
|
| عنوان فارسی |
بررسی و طبقه بندی بندسارها به‌عنوان سازه های سنتی در حفاظت آب‌وخاک و زراعت (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سد شهید پارسا) |
|
| چکیده فارسی مقاله |
بندسار روش سنتی و هوشمندانه استحصال سیلاب در مناطق خشک و نیمه‌خشک است که با مشارکت آبخیزنشینان در سطح وسیعی از یک حوزه آبخیز قابل‌اجرا است. این سازه علاوه بر مهار سیلاب و تغذیه آبخوان، کشاورزی سیلابی را در منطقه گسترش میدهد و با رسوب‌گیری از سیلاب به غنی شدن خاک منجر میشود. بر همین اساس، در این تحقیق به بررسی ساختار و عملکرد بندسارها در حوزه آبخیز سد شهید پارسا در شمال شهرستان سرایان در استان خراسان جنوبی پرداخته شد. در ابتدا با استفاده از نقشههای توپوگرافی و تصاویر ماهوارهای مکان بندسارها تعیین شد. سپس با بازدیدهای میدانی اندازهگیری ابعاد بندسارها، نحوه ساخت و نیز کاربری، و نمونه‌برداری از خاک داخل بندسار صورت گرفت. نتایج نشان داد که بندسارهای منطقه به دو گروه کوهستانی و دشتی و بر اساس نحوه ساختاری در چهار نوع تیپ قرار گرفته‌اند. به‌طوری‌که آبگیری بندسارها در اسفند آغاز شده و معمولاً دو تا سه بار آبگیری در سال صورت میگیرد؛ و زمان آمادهسازی زمین و کاشت از نیمه اردیبهشت تا نیمه خرداد است. میزان تولید محصول در سالهای نسبتاً خوب بارندگی در حد حداقل 5/3 تن محصول جالیز و 1 تن علوفه در هکتار است، متوسط درآمد در سال تا 11/6 میلیارد ریال از کل بندسارها امکانپذیر است. عمق رسوبات در بندسارها از بالادست به پایین‌دست متفاوت است و روند کاهشی دارد، به‌طوری‌که ضخامت رسوبات 25 سانتیمتر در یک سال در ابتدا و کم‌تر از 2 سانتیمتر در بندسارهای انتهایی بود؛ بنابراین بندسارها میتوانند سازه‌های مناسبی برای کنترل سیلاب و رسوب و آبیاری سیلابی و احیا خاک منطقه باشند. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
استحصال آب، بندسار، دانش بومی، سازه های سنتی، کشاورزی سیلابی، مناطق خشک |
|
| عنوان انگلیسی |
Investigation and classification of dams as traditional structures in water and soil protection and agriculture (Case study: Shahid Parsa Dam watershed) |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Bandsar is a traditional and Intelligently method of exploiting floods in arid and semi-arid areas, which can be implemented in a wide area with the participation of watershed residents. This structure, in addition to controlling floods and feeding the aquifer, expands flood agriculture in the region, and by collecting sediments from floods, it leads to soil enrichment. To this end, in this research, the structure and function of Bansadrs in the Shahid Parsa Dam watershed in the north of Sarayan city in South Khorasan province were investigated. First, using topographic maps and satellite images, the Bansadr's location was determined. Then, with field visits, measuring the dimensions of the Bansadrs, the way of construction, and land use, samples were harvested from the soil inside the Bansadrs. The results showed that Bandsars in the region are divided into two groups, mountain and plain, and according to their structure, they are divided into four types. Thus, the dewatering of Bandsars started in March, and usually, it is done two to three times a year. The time for land preparation and planting is from mid-May to mid-June. The amount of crop production in the years of relatively good rainfall is at least 3.5 t of plantation product and 1 t of fodder per ha, the average annual income is up to 6.11 billion Rials from all farms. The depth of sediments in Bansadrs varies from upstream to downstream and has a decreasing trend so that the thickness of sediments was 25 cm in one year in the beginning and less than 2 cm in the end dams. Therefore, Bansadrs can be suitable structures for flood and sediment control, flood irrigation, and soil regeneration in the region. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
Water harvesting, Bandsar, Indigenous knowledge, Traditional structures, Flood agriculture, Arid region. |
|
| نویسندگان مقاله |
امیر علی نیا | Amir Alinia
University of Birjand
دانشگاه بیرجند
سید محمد تاجبخش فخرآبادی | Seyed Mohammad Tajbakhsh Fakhrabadi
University of Birjand
دانشگاه بیرجند
جواد چزگی | Javad Chezgi
University of Birjand
دانشگاه بیرجند
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://jircsa.ir/browse.php?a_code=A-10-480-2&slc_lang=fa&sid=1 |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
تخصصی |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|