علوم زراعی ایران، جلد ۲۴، شماره ۲، صفحات ۱۶۵-۱۸۰
عنوان فارسی ارزیابی برهمکنش ژنوتیپ و محیط با استفاده از شاخص‌های WAASB و WAASBY در آزمایش چندمحیطی مقایسه عملکرد ژنوتیپ‌های عدس (.Lens culinaris L) دیم
چکیده فارسی مقاله ادغام دو روش ارزیابی پایداری بهترین پیش‌بینی­های نااُریب خطی(BLUP) و اثرات اصلی جمع پذیر و برهمکنش­های ضرب­پذیر (AMMI) در آزمایش­های ناحیه­ای بر پایه شاخص پایداری میانگین وزنی نمرات مطلق (WAASB)، به ارزیابی بهتر ژنوتیپ­های گیاهی و دستیابی به نتایج دقیق‌تر کمک می­کند. در پژوهش حاضر پایداری تعداد 14 لاین پیشرفته عدس، در قالب آزمایش­ چند محیطی در چهار منطقه گچساران، خرم­آباد، مغان و ایلام طی دو سال زراعی 98-1397 و 99-1398 در قالب طرح آزمایشی بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت.  تجزیه‌های آماری ویژه آزمایش­های چند محیطی انجام شد. با توجه به معنی‌دار بودن برهمکنش ژنوتیپ و محیط برپایه نتیجه آزمون درست نمایی نسبی (LRT)، امکان تجزیه داده‌ها به روش BLUP وجود داشت. بر این اساس بالاترین عملکرد دانه پیش‌بینی شده با روشBLUP  مربوط به ژنوتیپ 9 و پس از آن ژنوتیپ‌های 11 ، 10 و 5 بودند که عملکرد دانه پیش‌بینی شده بیشتر از میانگین کل داشتند. به منظور فراهم کردن امکان گزینش همزمان براساس عملکرد و پایداری، با تلفیق دو شاخص عملکرد (Y) و پایداری (WAASB)، شاخص WAASBY بدست آمد. با در نظر گرفتن سهم 50 درصد برای هر یک از دو جزء عملکرد و پایداری، هشت ژنوتیپ دارای WAASBY بالاتر از میانگین بودند. مقدار WAASBY بویژه در مورد ژنوتیپ 9 به طور قابل توجهی بالاتر از سایر ژنوتیپ‌ها بود و بر این اساس به‌عنوان بهترین ژنوتیپ شناسایی شد. پس از آن ژنوتیپ 10 و سپس ژنوتیپ‌های 1، 2، 12، 14، 7 و 13 قرار داشتند. هر دو رقم شاهد گچساران و سپهر (ژنوتیپ‌های 15 و 16)، WAASBY کمتر از میانگین داشتند. در مجموع، ژنوتیپ‌های 9، 10، 1 با در نظر گرفتن شاخص WAASBY به عنوان ژنوتیپ­های واجد هر دو ویژگی عملکرد بالاتر از میانگین و ارقام شاهد و همچنین دارا بودن پایداری بالا، شناسایی شدند که می‌توان آنها را جهت معرفی به‌عنوان ارقام جدید در نظر گرفت.  
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تجزیهBLUP، تجزیه AMMI، عملکرد دانه، پایداری عملکرد دانه و عدس دیم
عنوان انگلیسی Evaluation of genotype × environment interaction using WAASB and WAASBY indices in multi-environment yield trials of rainfed lentil (Lens culinaris L.) genotypes
چکیده انگلیسی مقاله Combinining features of the best linear unbiased predictions (BLUP) and additive main effects and multiplicative interaction (AMMI) through "Weighted average of absolutescores of best linear unbiased predictions" (WAASB) index in multi-environment experiments may lead to more percise evaluation of genotypes and assessment of genotype × environment interaction. In the present study, the seed yield stability of 14 advanced lentil lines was evaluated in a multi-environment trials in four locations including; Gachsaran, Khorramabad, Moghan and Ilam, Iran in 2018-2019 and 2019-2020 cropping seasons. The experimental design was s randomized complete block design with three replications. Statistical analyzes were performed using multi-environment trials analysis. Considering the significant G×E interaction based on the results of the relative likelihood test (LRT), it was possible to perform BLUP analysis on the data. The highest predicted seed yield by BLUP method belonged to genotype no. 9 followed by genotypes no. 11, 10, 5, which had higher than average predicted seed yield. To enable simultaneous selection based on both seed yield and yield stability, by combining seed yield (Y) and WAASB, a new index "WAASBY" was created. Considering 50% contribution of each of the two components of seed yield and yield stability, eight genotypes showed above average WAASBY. Genoype no. 9 had considerably higher WAASBY when compared with other genotypes and was identified as the best genotype followed by genotypes no. 10, 1, 2, 12, 14, 7 and 13 were ranked respectively. Both control cultivars (genotypes 15 and 16) had lower than average WAASBY. In conclusion, considering WAASBY index, genotypes 9, 10, 1 were identified as genotypes with highe seed yield and yield stability, and can be considered for being released as new lentil cultivars.  
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله AMMI, BLUP, Rainfed lentil, Seed yield and Yield stability
نویسندگان مقاله امین نامداری | amin namdari
Kohgiloyeh and Boyerahmad Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Gachsaran, Iran
استادیار موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گچساران، ایران

پیام پزشکپور | payam pezeshkpoor
Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Khorramabad, Iran
استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم‌آباد، ایران

اصغر مهربان | asghar mehraban
Ardabil Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Moghan, Iran
استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مغان، ایران

امیر میرزایی | amir mirzaei
Ilam Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Ilam, Iran
استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی ایلام، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایلام، ایران

بهروز واعظی | behruz vaezi
Kohgiloyeh and Boyerahmad Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization
مربی پژوهشی موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گچساران، ایران

نشانی اینترنتی http://agrobreedjournal.ir/browse.php?a_code=A-10-1356-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات