هنرهای صناعی اسلامی، جلد ۵، شماره ۱، صفحات ۴۵-۶۳
عنوان فارسی بررسی و تحلیل نسخه مصور ورقه و گلشاه متعلق به مکتب نگارگری سلجوقی
چکیده فارسی مقاله منظومه ورقه و گلشاه عَیوقی، نسخه خطی ارزشمند دوره سلجوقی است که کیفیت تصویرسازی و بازنمایی داستان آن توسط نگارگر، این نسخه را ماندگار کرده است. نسخه ورقه و گلشاه قدیمی‌ترین وکاملترین نسخه خطی عاشقانه و حماسی اسلامی است که می‌توان در آن ریشه‌های پیوند شعر و نقاشی را باز شناخت، دلیل انتخاب این نسخه، تطبیق نگاره ها با داستان آن است تا بتوان به موفقیت نگارگر در بیان تصویری سروده پیبرد. بر این اساس، برای بررسی محتوای داستان (جنبه های عاشقانه و حماسی)، پیرنگها که اساس داستان هستند، مورد توجه قرار گرفت. هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل محتوای سروده عیوقی بر اساس نگارهها و پیرنگهای اصلی است تا تطبیق یا عدم تطبیق شعر و نگاره بررسی شود. این پژوهش در پی پاسخگویی به این سوالات است: 1. نگارگری نسخه خطی ورقه و گلشاه تا چه اندازه بیانگر محتوای داستان و حاوی کدام پی-رنگهای داستان است ؟ 2. فضاسازی نگاره‌ها با توجه به متن نوشتاری چگونه بوده است؟ یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که در این نسخه مصور، تمام ویژگی‌های نگارگری دوره سلجوقی، نمود داشته و پیوستگی ارزشمندی با ادبیات دارد. نگارگر با به تصویر کشیدن 71 نگاره از نسخه کتابخانه موزه توپقاپی استانبول  حاوی مهمترین حوادث، شخصیتها و پیرنگهای اصلی داستان عیوقی، وفاداری تصویر به متن ادبی را نشان داده است. این داستان در قالب 17 پیرنگ اصلی طبقه بندی و مشخص شد که، نگارگر به تبعیت از متن، با حساسیت بسیار به آن‌ها پرداخته و نقاط عطف داستان را در4 پیرنگ(شالوده) و روایت‌های متعدد مصور کرده است. روش تحقیق پژوهش، توصیفی– تحلیلی و تطبیقی و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله دوره سلجوقی، ادبیات، نگارگری، ورقه و گلشاه، عیوقی
عنوان انگلیسی Study and Analysis of the Illustrated Version Of Varqa and Gulshah Belonging to the Seljuk School of Painting
چکیده انگلیسی مقاله The poem of Varqa and Gulshah Ayyuqi is a very valuable manuscript of the Seljuk era, which has been preserved for the quality of the drawings and the representation of its story by the painter. Books such as Survey of Persian Art of Arthur Apham Pope, Persian Miniature of Basil Gray, Islamic Art and Architecture of  Ernst Kuhnel, catley marguerite and humby louis in the their book, Seljuk and Kharazmi art described a brief history of Seljuk painting and the characteristics of painting of this period. This research seeks to answer these two questions: To what extent does the painting of the manuscript of Varqa and Gulshah express the story and which plots of the story does it contain? How was the atmosphere of the drawings according to the written text? Based on a story told by Arabs, the poem was (re-) composed by Ayyuqi in the eastern Iranian world during the Ghaznavid period. The poem Varqa and Gulshah is a love story about the life of two lovers in Saudi Arabia in Islamic period, which describes their mania, problems and sufferings, wars and their separation in the way of love and joiner. The story of Varqa and Gulshah is set in Arabia in the time of the Prophet Muhammad and revolves around the misfortunes of a pair of lovers. It is in the fourth century and early fifth century AH. Varqa and Gulshah are the children of two brothers who are joint chiefs of a tribe named Bani Shayba. The two are raised together, fall in love and become engaged (Grubar, 2019, p. 73). Considering that Varqa and Gulshah manuscripts is the earliest Islamic romantic manuscript in which the roots of the connection between poetry and painting can be recognized, there was a reason to choose this manuscript and to study and adapt its drawings with poems, so that the painter's success in visual expression of the poem could be realized. Adopting a descriptive-analytical method and collecting data by library studies, the findings indicate that in this illustrated version, all the features of Seljuk painting are reflected and there is a valuable connection with literature. In illustrated manuscripts, how the story is represented as an image is of special importance. Therefore, in this study, the adaptation of the story of Varqa and Gulshah with its painting has been considered. Seljuks with emphasis on the art of this period, the characteristics of painting of the Seljuk school are mentioned. By depicting 71 paintings from a copy preserved in the Topkapı Palace Museum Library in Istanbul, containing the most important events and characters that contain the main plot of Ayyuqi, the painter has shown the fidelity of image to the literary text. This story was classified in the form of 17 main plots, and it turned out that the painter illustrated 13 examples of it and, following the text, dealt with them very sensitively and has illustrated the turning points of the story into four plots and several narrations.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Seljuk period, literature, painting, love, Varqa and Gulshah
نویسندگان مقاله مریم علی آبادی | maryam Ali abadi
University of Birjand
دانشگاه بیرجند

آرزو پایدارفرد | Arezoo Paydar fard
University of Birjand
دانشگاه بیرجند

زینب نیک نسب | Zeinab Nik nasab
Tabriz Islamic Art University
دانشگاه هنراسلامی تبریز

نشانی اینترنتی http://jih-tabriziau.ir/browse.php?a_code=A-10-385-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات