پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، جلد ۱۲، شماره ۳۶، صفحات ۶۶-۷۶
عنوان فارسی ارزیابی اثر متقابل ژنوتیپ -محیط برای عملکرد دانه ژنوتیپ های نخود (Cicer arietinum L.) در اقلیم سرد ایران با روشGGE بای پلات
چکیده فارسی مقاله      وجود اثر متقابل ژنوتیپ -محیط ایجاب می­کند که عملکرد ژنوتیپ­ ها در دامنه وسیعی از شرایط محیطی مورد آزمایش قرار گیرند تا اطلاعات حاصل بتواند کارایی مربوط به گزینش و معرفی آن­ها را افزایش دهد. بدین­ منظور این تحقیق با استفاده از 11 لاین منتخب از آزمایش‌های یکنواخت سراسری به­ همراه، ارقام شاهد سارال و آنا و نیز دو لاین پیشرفته در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی با چهار تکرار و در چهار منطقه سردسیر کشور (مراغه، ارومیه، کردستان و همدان) در سه سال زراعی 1395 تا 1398 انجام شد. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که که اثرات ساده سال، مکان و ژنوتیپ و همچنین اثرات متقابل عملکرد دانه ازنظر آماری معنی‌داربودند.  تصویر چندضلعی بای پلات نشان داد که ژنوتیپ G6 در ایستگاه‌ کردستان بیشترین عملکرد را داشت. از طرف دیگر ژنوتیپ G13 در ایستگاه‌های همدان، مراغه و ارومیه دارای بیشترین عملکرد بود و در ایستگاه کردستان نیز در رتبه دوم قرار داشت که نشان می‌دهد این ژنوتیپ دارای پایداری عملکردی بالایی در تمامی ایستگاه‌ها می‌باشد. رتبه‌بندی ژنوتیپ‌ها بر اساس میانگین عملکرد دانه و میزان پایداری در محیط‌های مورد مطالعه نشان داد که ژنوتیپ ­های G6، G4 و  G15پایداری کمتری نسبت به سایر ژنوتیپ ­ها داشتند. در مقابل ژنوتیپ‌هایG7، G9 و G5 نسبتاً پایدارتر از سایر ژنوتیپ‌ها بودند. هم‌چنین ژنوتیپ‌های G4، G10، G12 و G6 دارای عملکرد متوسط و نسبتاً ناپایدار بودند. ژنوتیپ G15 کمترین عملکرد و پایداری را به ­خود اختصاص داده­بود و از سوی دیگر ژنوتیپ G13 با بیشترین عملکرد به­ همراه پایداری مطلوب شناسائی شد. در انتها مشخص شد که ژنوتیپ شماره 13 با پتانسیل عملکرد بالا و پایداری بیشتر، بهتر از دو رقم آنا و سارال عمل نموده و به‌عنوان ژنوتیپ نزدیک به ایده­آل معرفی می‌شود و جهت برنامه‌های به ­زراعی و آزمایش‌های تحقیقی تطبیقی می‌تواند پیشنهاد شود.  
کلیدواژه‌های فارسی مقاله اثر متقابل ژنوتیپ- محیط، پایداری، GGE بای پلات
عنوان انگلیسی Evaluation of Genotype -Environment Interaction for Grain Yield of Chickpea Genotypes (Cicer arietinum L.) in Cold Agro-Climate Zone of Iran by GGE Biplot Method
چکیده انگلیسی مقاله TThe existence of genotype– environment interaction requires that the performance of genotypes be tested in a wide range of environmental conditions so that the resulting information can increase the efficiency of their selection and introduction. For this purpose, this study using 11 selected lines from uniform national experiments, along with control figures of Saral and Anna and two advanced lines in the form of complete randomized block design with four replications and in four cold regions of the country (Maragheh, Urmia, Kurdistan And Hamedan) was carried out in three years (2016-19). The results of combined analysis showed that the effects of year, location and genotype, as well as the interaction effects on grain yield were statistically significant. The polygonal view of GGE biplot showed that the G6 genotype had the highest yield in Kurdistan location, On the other hand, G13 genotype had the highest yield in Hamedan, Maragheh and Urmia locatins and was in the second place in Kurdistan locatin which shows that this genotype has high yield stability in all stations. The ranking of genotypes based on average grain yield and stability in studied environments showed that G4 and G15 genotypes were less stable than other genotypes. Also, the G4, G10, G12 and G6 genotypes had average and relatively unstable yield. Also, the G15 genotype had low yield and low stability, and the G13 genotype had high yield and stability. In the end, it was found that genotype 13, with higher yield potential and greater stability, performed better than the two cultivars Anna and Saral as a check, and was introduced as a genotype close to ideal, and could be recommended for farming programs and adaptive research experiments.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Genotype- environment interaction, GGE Biplot, Stability
نویسندگان مقاله یدالله فرایدی | Yadollah Farayedi
Dryland Agricultural Research Institute, Maragheh, Iran
موسسه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه، ایران

علی اکبر اسدی | Ali Akbar Asadi
Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), zanjan
بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران

فرهاد آهک پز | Farhad Ahak paz
Dryland Agricultural Research Institute, Maragheh, Iran
موسسه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه، ایران

علی سعید | َAli Saeed
Assistant of Professor Seed and Plant Improvement Research Department, West Azerbaijan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Urmia, Iran
بخش تحقیقات اصالح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجانغربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه،

همایون کانونی | Homayoon Kanoni
Field and Horticultural Crops Science Dept., Kurdistan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Sanandaj, Iran
بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران

علی احسان نصرتی | Ali Ehsan nosrati
Crop and Horticultural Science Research department, Hamedan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Hamedan, Iran
بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران

نشانی اینترنتی http://jcb.sanru.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-840-5&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده اصلاح برای تنش های زنده و غیرزنده محیطی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات