پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، جلد ۷، شماره ۱۵، صفحات ۱۴-۲۳
عنوان فارسی ارزیابی میزان پایداری نرعقیمی در تعدادی از لاین‌های نرعقیم سیتوپلاسمی در برنج
چکیده فارسی مقاله ارزیابی پایداری عقیمی لاین‌های نرعقیم جهت گزینش لاین‌های مطلوب از برنامه‌های مهم در تولید برنج هیبرید است. از این‌رو در تحقیق حاضر از 7 لاین نرعقیم سیتوپلاسمی (A لاین) و تعداد 33 لاین نرعقیم حاصل از هفتمین تلاقی برگشتی ارقام ایرانی با لاین‌های نرعقیم معرفی‌شده از ایری به همراه لاین والدینی به‌صورت آزمایش کرت‌های خردشده در زمان و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی استفاده گردید. صفات درصد عقیمی گرده در 9 دوره و عقیمی خوشه در 5 دوره در شرایط مزرعه‌ای و گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس حاکی از وجود تفاوت معنی‌دار بین اثر متقابل لاین‌های مورد مطالعه در زمان برای هر دو صفت عقیمی گرده و خوشه در سطح احتمال 1 درصد بود. مقایسه میانگین‌ صفت عقیمی گرده نشان داد که پنج رقم نعمت، شصتک محمدی، گرده، حسنی ریشک قرمز و خزر در تمامی تلاقی‌های انجام شده با لاین‌های نرعقیم بین‌المللی، عقیمی کامل در نه دوره ارزیابی از خود نشان داده‌اند و جزء لاین‌های کاملاً عقیم و پایدار بودند که نشان‌دهنده انتقال ژن‌های عقیمی از لاین‌های خارجی به ارقام مورد نظر بود. مقایسه میانگین درصد عقیمی گرده و خوشه در تعدادی از لاین‌های نرعقیم سیتوپلاسمی برنج در مراحل ارزیابی عقیمی نشان داده که لاین حسنی A (حسنی × دانش2A) ضمن داشتن عقیمی کامل در 4 دوره زمانی مورد مطالعه از شهریور تا مهرماه، در سه دوره نیز از بهار تا شهریور باروری نسبی داشته و تنها در دوره اول کاشت در اوایل بهار بیشترین مقدار تولید بذر نوکلئوس (67/25 درصد) را داشته است. لاین IR68899A نیز که در تمامی مراحل ارزیابی عقیمی بالایی نشان داده بود در شرایط گلخانه‌ای با دمای بالا (> 24 درجه سانتی‌گراد) و طول روز کوتاه (< 75/13 ساعت) 67/15 درصد تشکیل بذر داشته است. از این‌رو از این لاین‌ها می‌توان در برنامه هیبرید دو لاین بهره برد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله پایداری عقیمی، نرعقیمی سیتوپلاسمی، برنج
عنوان انگلیسی Evaluation of Sterility Stability for Some of Rice Cytoplasmic Male Sterile Lines
چکیده انگلیسی مقاله Evaluation of sterility stability between male sterile lines for favorite lines selection is necessary to production of hybrid rice program. So that in present research utilization of 7 cytoplasmic male sterile lines (A line) and 33 male sterile lines product of 7th backcrosses of Iranian varieties with IRRI standard male sterility lines. Experiment was based on a split plot to time design in RCBD. Results of variance analysis showed significant line × time interaction for pollen sterility and panicle at 5% level. Pollen sterility means comparison indicated that five varieties Nemat, Shastak mohammadi, Gerde, Hasani rishak ghermez and Khazar in all crosses with standard lines showed complete sterile in 9 evaluation stages and allocated as completely sterile and stable lines that can be used as sources for transforming sterility genes into new varieties. Pollen and panicle sterility percent of means comparison indicated that Hasani A line despite bearing complete sterility in four stages (3, 10, 17, 7 to 14), have partial fertility in three stages (6, 6, 7 in greenhouse) and have been maximum seed production percentage (25.67%) in 2 initial stages of plant. seed production percentage of IR68899A line that shown the most sterility in all stages was 15.67% at high temperature (> 24c°) and low light (< 13.75 h) conditions in greenhouse. Therefore, could be utilized for two line hybrid programs.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Sterility stability, CMS, Rice
نویسندگان مقاله عمار افخمی قادی | afkhami ghadi


نادعلی باباییان جلودار | babaeian jelodar


نادعلی باقری |


نشانی اینترنتی http://jcb.sanru.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1-113&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1462/article-1462-249172.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده اصلاح نباتات
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات