این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های معماری اسلامی، جلد ۲، شماره ۱، صفحات ۶۷-۸۰
عنوان فارسی مفهوم محرمیت در شهرهای اسلامی
چکیده فارسی مقاله شهر قلمرو فرهنگ اسلامی به دلیل متاثر شدن از اصول و ارزش های برآمده از دین اسلام ، از مشخصه هایی برخوردار شده که آن را از دیگر حوزه های فرهنگی متمایز می‌سازد. محرمیت بصری از جلمه این ویژگی‌هاست که مباحت پردامنه‌ای در باره آن جاری است. با این وجود در مطالعات شهری فرهنگ غرب عمدتاً به جای اشاره مستقیم به محرمیت، مفاهیم قلمرو یابی و فضای شخصی را مورد تاکید قرار داده اند. در کنار این دو مفهوم که عمدتا وامدار مطالعات رفتاری می باشند، به مفاهیم دوگانه دیگری همچون محرمیت و اجتماع محلی در مطالعات شهری اشاره شده است. فقدان مرجع مستقیم در زمینه محرمیت در مطالعات یا نظریه ی شهری عمدتا به ماهیت محیط ساخته شده، به ویژه تداخل حوزه های خصوصی و عمومی، در فرهنگ غربی ارتباط پیدا می کند که از قرن هجدهم به بعد تغییرات چشگیری را تجربه کرده است. بهای این تغییر را حوزه خصوصی پرداخت نموده زیرا که نهاد خانواده کنترل انحصاری بر قلمرو خصوصی خود را با تضمین دسترسی به حوزه عمومی از دست داده است و به همین خاطر در این زمینه فرهنگی، دوگانگی فضای عمومی و خصوصی کم رنگ شده است. در مقابل، در بافت شهری فرهنگ شرق اسلامی به ویژه خاورمیانه، مفهوم محرمیت بخاطر اهمیت زندگی خانوادگی که به واسطه مفاهیم قرآنی به عنوان مرجع اصلی جامعه نهادینه شده، برجسته شده و بر آن تأکید زیادی شده است. تحقیقات زیادی در ارتباط با شهرهای اسلامی وجود دارد که به طور مستقیم به مفهوم محرمیت و تأثیرات آن بر شکل سکونتگاهها پرداخته است. در این مقاله با مرور متون و اسناد مرتبط با موضوع و بررسی محتوایی آنها مفهوم و ابعاد محرمیت بصری واکاوی و تحلیل شده است. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که مفهوم محرمیت عامل بنیادین کنترل سازمان کالبدی شهر بوده به طوری که منجر به هدایت توسعه از درون به برون شده است. این بدان معنی است که قلمرو خصوصی با پوشش جنبه های اصلی زندگی انسان به ویژه در فضای حیاط مرکزی خانه، نسبت به عرصه عمومی ارجحیت پیدا کرده است. بنابراین، چنین می توان استدلال کرد که هسته نیروهای شکل دهنده شهرهای اسلامی بر مبنای مفهوم محرمیت بصری و قوانین ساختاری آن (ساختاری درونگرا بر اساس محدودیت ها و آستانه ها) بوده که از قانون اسلامی نشأت گرفته است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله شهر اسلامی، قلمرو خصوصی، محرمیت بصری، فضای عمومی خصوصی
عنوان انگلیسی The Concept of Privacy and Space in Islamic cities
چکیده انگلیسی مقاله Regarding the key theme of the paper, visual privacy, it is first necessary to review the content of urban studies to find out why/how has privacy been discussed or ignored in urban studies to date. Instead of direct reference to the privacy, the urban studies literature mainly highlights the concepts of territoriality and personal space, two ways in which people create different types of boundaries to regulate their interaction with others in their environment. These two implicitly define the concept of privacy as both have acquired spatial and social dimensions. Alongside these two concepts which were mainly borrowed from behavioral studies, there are some references to the concepts of privacy and community together in urban studies as well. In line with these, privacy is more concerned with private domain or intimate sphere and community with public one. Thus, the way of their organization and relationship spatially can affect the level of privacy which is culturally specific. Within the urban studies reference books the privacy is still with the concept of territoriality and it has not been defined as a specific concept with separate explanation. Therefore, review of the urban and architectural studies shows that there is a lack of direct reference to the visual privacy. This is mainly due to the nature of built environment, especially the interface between the private and public sphere. In western culture, changes since the eighteenth century onwards has diminished private sphere as the institution of the family loses monopoly control over its privatized domain and ensured access to the public sphere, thus, the dichotomy of public and private space was mitigated. For this reason, direct reference to the concept of privacy which is more concerned with private domain has been ignored in urban and architectural studies in western culture. On the contrary, within the urban context of eastern culture especially those of the Muslim world the privacy is an utmost concern due to the nature of life was contextualized based on the Islamic law. Based on the holy Koran, as the main source of the Islamic law, the private domain has acquired prime importance because the family unit was recognized as the base of entire socio-cultural structure and a self-sustaining institution which ensures ideological and cultural stability over the entire spectrum of society. For this reason, there are many writings which directly deal with privacy and its effects on the urban form of the settlements within the scope of Islamic cities. The important of this concept was such that it was recognized as a fundamental formula controlling the physical organization of the Islamic city as it also led to the premises of development from interior to exterior. It is evident from this review that the concept of privacy is a ritualized and societal concept which has had a great influence on the urban form of the Islamic cities. Its diffusion throughout Islamic lands and its continuity from the pre-Islamic era made it a timeless and placeless concept transmittable to successive generations. Therefore, we can point out that, the core shaping forces underlying the Islamic cities are based upon the concept of privacy and its ground rules (internalized structure based on constraints and thresholds), which emanated from Islamic law. This defined a particular urban form in all Islamic lands which differs greatly from that referred to as the Western model. Therefore, in contrast to the thinking of some orientalist scholars, we can recognize that Islamic settlements are neither fortuitous nor amorphous in their organization, but they are expressions responding to patterns of social intercourse and allegiance particular to Islamic society and its natural context. The logical consequence of the concept of privacy and its relevance to the selected context concerns the way this concept and its relevant features determine the organization of space. It mostly contextualized a kind of layout to protect women from the eyes of strangers and to create clear distinctions and hierarchical spaces to highlight the role and the character of women in the building of the Islamic cities.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Visual privacy, public and private domains, Islamic cities
نویسندگان مقاله هوشمند علیزاده | hooshmand alizadeh


کیومرث ایراندوست | kayoumars irandoost


کیومرث حبیبی | kyoumars habibi


محمد بشیر رباطی | mohamad bashir robati


نشانی اینترنتی http://jria.iust.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-53-13&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1429/article-1429-246321.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات