این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های معماری اسلامی، جلد ۷، شماره ۳، صفحات ۹۱-۱۰۶
عنوان فارسی تبیین مدل‌های ادراک حسی مؤثر بر حس تعلق به مکان در مساجد محله‌ای معاصر (نمونه موردی: مساجد محله‌ای معاصر قزوین)
چکیده فارسی مقاله مساجد در ایران از دیرباز به عنوان مهم‌ترین و غیرقابل‌رقابت ترین عنصر مذهبی شهرهای ایرانی به شمار می‌رفتند. متأسفانه در عصر حاضر اصول و الگوهای شکل‌دهنده مساجد و نگاه نمادگونه به آن، مخصوصاً در سطح مسجدهای محله‌ای به دست فراموشی سپرده شده است. بازیابی هویت معماری و شهرسازی ایرانی-اسلامی از جمله وظایف معماران و شهرسازان معاصر می‌باشد؛ و این مهم از اهداف اصلی پژوهش حاضر می‌باشد؛ که با انجام مطالعات میدانی و تحلیل شرایط محلی از نظر نیازهای فرهنگی، اجتماعی و حتی اقتصادی طبقات موجود در محله‌ها، در پی محقق ساختن آن خواهیم بود. همچنین نسبت به هدف تعیین شده، یکی از مهم‌ترین سوالاتی که پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به آن است را؛ می‌توان چنین بیان نمود که آیا نظام‌های ارزشی طبقات مختلف اجتماعی ساکنین محله‌ها در افزایش حس تعلق به مساجد محله‌ای و همچنین افزایش رضایت‌مندی بین نمازگزاران این گونه مساجد تأثیرگذار می‌باشند. در تحقیق حاضر، به روش پیمایشی به بررسی تأثیر مدل‌های ادراک حسی مؤثر بر حس تعلق به مکان در مساجد محله‌ای شهر قزوین پرداخته شده است؛ و نیز پس از تبیین مدل‌ها و مؤلفه‌های ادراک حسی، معیارهای ارزیابی مؤثر بر افزایش حس تعلق به مساجد استخراج شده و پرسشنامه طبق طیف لیکرت1 تنظیم و با روش مدل‌یابی معادلات ساختاری2 (SEM) روابط بین متغیرها و میزان تأثیر آنها در مسجد هفت‌درب به عنوان نمونه بافت قدیمی، و مسجد جواد‌الائمه به عنوان نمونه بافت جدید، تحلیل شد. یافته‌های تحقیق وجود رابطه معنادار بین مؤلفه‌های ادراک حسی و حس تعلق به مکان در مساجد محله‌ای را نشان می‌دهند؛ که در آن میزان تأثیر‌گذاری شاخصه‌های فرهنگی و نظام اجتماعی موجود در محله از دیگر شاخصه‌ها بیشتر می‌باشد. همچنین رعایت الگوهای حسی در طراحی عناصر تشکیل‌دهنده مساجد باعث افزایش حس رضایتمندی شده که این امر موجب ایجاد و تقویت الگوهای معماری حسی انطباقی در مکان‌های مذهبی می‌گردد. در نتیجه پیشنهاد می‌شود که به نقش مکمل‌گونه ساکنین محله در طراحی مساجد توجه ویژه‌ای گردد؛ زیرا که این مهم باعث انطباق‌پذیرتر‌شدن الگوهای معماری مساجد محله‌ای می‌شود. همچنین بازآفرینی الگوهای حسی معماری ایرانی- اسلامی مساجد بی‌تردید در مناسبات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و در توسعه و تعمیق ارزش‌های دینی، نقشی حیاتی و تأثیری شگرف داشته و همچنین باعث افزایش انگیزش نمازگزاران جهت تداوم حضور در مساجد محله‌ای، می‌گردد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی The Explanation of the Influence of Sensory Perception on The Sense of Belonging to The Place in The Mosques of Contemporary Neighbourhoods (Case Study of Qazvin's Contemporary Neighborhood Mosques)
چکیده انگلیسی مقاله Mosques have been the oldest, most important and uncompetitive religious element of Iranian cities. Unfortunately, mosque formation patterns and principles and symbolic perception, have been forgotten recently, especially at neighborhood mosques level. recovery of Iranian-Islamic architectural and urbanization identity is main responsibility of architects and urban planners, and this is the main object of current research. We will look forward achieving these goals by field survey and local condition analysis of cultural, social and even economical needs of social classes of these locals. Also, considering determined goal, research looks for its answer, can be   stated as following: whether value systems of different social classes of local habitants influences belonging sense among these neighborhood mosques. In the current research, the influence of sensory perception models have been investigated on the sense of belonging to place at Qazvin city by survey method. And also after specifying models and components of sensory perception, evaluating criteria effective on increasing belonging sense to mosque, extracted, then questionnaire prepared based on Likert spectrum by Structural Equation Modeling (SEM), which it analyzed the relations among variables and their impact amount on Haft-Darb mosque as an old texture and Javad Al-aemah as a new texture. research findings, shows a meaningful relationship among the components of sensory perception and the sense of belonging to place at neighborhood mosques, which in it the impact of cultural indicators and social system in the neighborhood is more than other indicators. Also regarding sensory patterns in designing mosques forming elements, promotes satisfaction sense which this leads to creating and strengthening of adaptive sensory architectural patterns in religious places. As a result, it is suggested to pay special attention to residents complementary role at mosques designing, because this matter cause more adaptability about neighborhood mosques architectural patterns. Also, recreating the sensory patterns of Iranian-Islamic architecture of mosques undoubtedly plays a vital and significant role in developing and deepening religious values, cultural, social and economic relations and also increases the motivation of worshipers to continue attending neighborhood mosques.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله رسول پهلوان‌پور | Rasool Pahlavanpour
Ph.D Candidate, Department of Architecture, Faculty of Architecture and Urban Planning, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran
دانشجوی دوره دکتری گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

جمال‌الدین سهیلی | Jamaleddin Soheili
Assistant professor, Department of Architecture, Faculty of Architecture and Urban Planning, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran
استادیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

مهدی خاک‌زند | Mehdi Khakzand
Associate professor, Department of Architecture, School of architecture and environmental design, Iran University of Science and technology, Tehran, Iran
دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

نشانی اینترنتی http://jria.iust.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-182-128&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1429/article-1429-2314520.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده مطالعات موضوعی در معماری و شهرسازی اسلامی (مانند ایده های فضائی- هندسی، نمادها، آرایه ها، احجام و غیره)
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات