این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مطالعات و تحقیقات اجتماعی ایران، جلد ۵، شماره ۱، صفحات ۱-۱۸
عنوان فارسی پویایی‌شناسی برنامه‌های توسعه در ایران بعد از انقلاب اسلامی
چکیده فارسی مقاله برنامه‌های توسعه، به‌منظور تأثیرگذاری و ایجاد تغییر و بهبود در زندگی مردم که متضمن ارتقای منابع، فرصت‌ها و توانمندی آحاد افراد جامعه و نیز بهبود در استانداردها و کیفیت زندگی است، نوشته می‌شوند. آن‌ها مبتنی‌‌بر سیاست‌هایی هستند که در قالب‌های انضمامی‌تر اهداف معین و مواد قانون برنامه که مبنای برنامه‌ها و طرح‌های اجرایی هستند، بروز می‌یابند. در همین زمینه، برنامه‌ریزی به‌مثابۀ سازوکاری است که امکان تغییر و بهبود مورد نظر برنامه را ممکن می‌سازد. پویایی برنامه‌های توسعه، ریشه در عوامل و شرایط گوناگونی دارد. پویایی‌شناسی برنامه‌های توسعه، نه‌تنها ما را از پویایی‌های درونی هر برنامه آگاه می‌سازد، بلکه امکان فهم شرایط و عواملی را نیز که موجد این پویایی‌ها در محیط بیرونی برنامه‌ها هستند، در پی دارد. در این نوشته، در پی بررسی و بیان روند و پویایی هستیم که برنامه‌های توسعه در ایران بعد از انقلاب اسلامی تجربه کرده‌اند. موضوع مقاله، با بررسی مسائلی مانند صورت‌بندی پویایی‌های برنامه‌ها و چگونگی روند این پویایی‌‌ها در قالب پنج برنامۀ بعد از انقلاب اسلامی دنبال شده است. این پویایی در قالب تفاوت در نامگذاری برنامه‌هاست که معمولاً از جانب دولت‌های وقت مطرح شده و ناشی از مواجهۀ متفاوت دولت‌ها با قانون اساسی به‌عنوان قانون پایه است. پویایی زمانی برنامه‌ها در ایران بعد از انقلاب اسلامی، به‌‌لحاظ دو دورۀ زمانی دهه بدون برنامه و سال‌های برنامه، پویایی برنامه‌ها و دوره زمانی دولت‌ها (ناهم‌‌ترازی زمانی و فکری)، پویایی رویکردها و راهبردهای اختیارشده که نشان از ناهمسانی جهت‌گیری و راهبرد برنامه‌های توسعه در بعد از انقلاب اسلامی دارد، پویایی اهداف و اقدام‌‌های برنامه‌ها و درنهایت، پویایی دوره و شرایط زمانی دورۀ بعد از انقلاب، جنگ، سازندگی، اصلاحات و نقد اصلاحات بررسی می‌‌شود. تجربه نشان می‌دهد که معمولاً ناقدان برنامه‌های توسعه درمورد نبود شناخت لازم از پویایی‌شناسی برنامه‌ها نام می‌برند، اما کمتر به این موضوع که چرا چنین امری واقعیت پیدا نکرده، وارد شده‌اند. به‌نظر می‌رسد ریشۀ این نقیصه را باید در واقعیت‌هایی مانند نبود بحث‌های نظری و روشمند دربارۀ درک درست شرایط اجتماعی- تاریخی و داشته‌ها و نداشته‌‌های جامعۀ ایرانی دانست. نبود تعاطف فکری، جزیره‌ای و قبیله‌ای‌‌اندیشیدن هم در این وضعیت سهم ویژه‌‌ای دارد. روشن است که به میزانی که در تدوین برنامه‌های توسعه، به‌ویژه در مقام امکان‌پذیری و اجرا، نیازمند درک و تحلیل درست شرایط جامعۀ ایرانی هستیم، به همان میزان و چه‌بسا بیشتر، محتاج تحلیل درست و سازگاری با شرایط خارجی و بین‌المللی هستیم. امری که همواره یا مورد غفلت بوده است، یا اینکه به‌قدر کافی مورد اعتنا و اهتمام نبوده و این خود عنصری مؤثر در ایجاد انحراف و تغییر مسیرهایی است که ناکارایی برنامه‌ها را در پی داشته است.  
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Dynamics of Development programs in Iran post Islamic Revolution
چکیده انگلیسی مقاله Development programs formulated in order to influence and create change and improvement in people's lives, that entails the promotion of resources, opportunities and capabilities different sections of the population, as well as an improvement in the standards and quality of life. They are based on policies that presented in form concrete objectives and articles program. This policies and objectives are basis for projects and so a mechanism that allows the realization of the desires of program and improvement in social life. The with design dynamics programs development, the first thing that reminder in mind is this fact that we are faced with a process. Dynamics of development programs not only makes us aware of the dynamics within each program but also understand the conditions and factors that create the dynamics in the external environment applications are possible. In this essay tries to explore and express the dynamics experienced in development plans in Iran after the Islamic Revolution. The questions are:  Formation dynamics programs and How this dynamic process in the form of five programs have been pursued after the Islamic Revolution. The dynamics in the forms: Differences in naming programs that usually raised by the government and Caused by different governments faced with the constitution as a basic law. Dynamics programs in Iran after the Islamic Revolution discussed in terms of time that is divided into two periods: decade without a plan and period with plan. So aapproach imbalance and periodic governments, unevenness of orientation and strategy development plans and situation of the period after the revolution, war, reconstruction, reform and criticism of the reform. Experience shows that usually critics about the lack of necessary knowledge of the dynamics of development programs are called but less than why not find such an entry have found the truth. It seems that the root of this deficiency should inquiry in realities such as: lack of theoretical and methodological discussions was recognition of the understanding of social conditions social- historical and Iran's haves and have nots of society. Not interactive intellectual and tribal thinking in this situation are critical contribution. Certainly, to the extent that in the formulation of development programs, especially in the feasibility and implementation, we need to understand and analyze the true situation of Iranian society, also we need to understanding and analysis and external concerns and adapt with conditions international. The matter has been neglected or not enough about the not thought, and this neglect is an effective element in creating diversion and change paths that lead to the inefficient programs.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله غلامرضا غفاری |
دانشیار گروه برنامه ریزی اجتماعی، دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تهران (Tehran university)

نشانی اینترنتی http://jisr.ut.ac.ir/article_58373_7eeb000f4ae5cd8461888d7f3153e35a.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1200/article-1200-221545.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات