|
|
تاریخ علم، جلد ۱۶، شماره ۲، صفحات ۱۴۱-۱۷۲
|
|
|
| عنوان فارسی |
معنای تاریخی اهمیت سنت شرح نویسی بر اکر تئودوسویس: الحواشی الباقریّه |
|
| چکیده فارسی مقاله |
علم اکر شاخه‌ای از ریاضی است که به سبب نگارش رسالات، شروح و حواشی مهم در آن به شکل سنتی علمی در تمدن اسلامی درآمده بود. این سنت اگر چه به عنوان دانشی ریاضی عمدتاً شامل قضایایی در مثلثات کروی است اما چنان‌که با مراجعه به دیگر آثار می‌توان دریافت، این قضایا غالباً به عنوان دانشی مقدماتی برای حل مسائل نجومی به کار گرفته می‌شدند. کتاب الاکر از تئودوسیوس و اشکال الکریه از منلائوس دو اثر شاخص در این زمینه در علم یونانی‌اند. در دورۀ علم اسلامی این دو اثر به عربی ترجمه و تحریر و شروح و حواشی متعددی بر آنها نوشته شد. در این میان تحریر کتاب الاکر لثاوذوسیوس از نصیرالدین طوسی و تعلیقات علی اکر ثاوذوسیوس از محمدباقر یزدی بر تحریر مذکور از اهمیت خاصی برخوردارند. در این مقاله ضمن معرفی نسخه‌های این رساله و عرضۀ متن تصحیح شدۀ آن سعی می‌شود تا پاسخی به این سؤال داده شود که چرا باید حاشیه‌ای بر کتابی ریاضی اهمیتی خاص بیابد |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
اکر تئودوسیوس، تعلیقات، علم اکر، مثلثات کروی، محمد باقر یزدی، |
|
| عنوان انگلیسی |
The Historical Significance of the Commentary on Theodosius’ Sphaerica Tradition importance: al-Ḥawāshī al-Bāqirīyyah |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Spherics is a branch of ancient and medieval mathematics, which, due to its vast textual corpus, including redactions, commentaries, and scholia, has been constituted as a scientific tradition in the Islamic civilization. This tradition, although as a piece of mathematical knowledge, mainly involves cases in spherical trigonometry, and these cases were often used as a preliminary knowledge for solving astronomical problems. Theodosius Sphaerica and Menelaus Sphaerica are two prominent works in this field which are inherited to Islamic scholars from Greek science. In the Islamic civilization, these two works were translated to Arabic and they were subject to further investigations in the form of marginal notes. In this tradition, Tusi's redaction of Theodosius Sphaerica has a pivotal role, and after that, the scholia of Mullā Muḥammad Bāqir Yazdi were prevalent among scholars. In this paper, while introducing the various manuscripts of the Yazdi's scholia treatise, also we try to answer the question of why these marginal notes on a specific mathematical book should have been of such importance |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
حسن امینی |
پژوهشکده تاریخ علم
دانشگاه تهران
زینب سیار |
پژوهشکدۀ تاریخ علم دانشگاه تهران
|
|
| نشانی اینترنتی |
https://jihs.ut.ac.ir/article_73379_7bc698c08047bc318c0f6bf50d3c0409.pdf |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|