|
|
علوم زراعی ایران، جلد ۱۱، شماره ۱، صفحات ۴۰-۵۴
|
|
|
| عنوان فارسی |
ارزیابی واکنش لاین‌های خالص ذرت (Zea mays L.) به تنش گرما در شرایط خوزستان با استفاده از شاخص‌های تحمل به تنش |
|
| چکیده فارسی مقاله |
به منظور بررسی شاخص‌های تحمل به تنش گرما در ذرت، 15 لاین خالص ذرت در دو آزمایش جداگانه با تاریخ‌های کاشت متفاوت (به منظور اعمال تنش گرما) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1386 در شهرستان شوشتر مورد مقایسه قرار گرفتند. کاشت بذرها در دو تاریخ 15 تیرماه (شرایط تنش گرما) و 5 مرداد ماه (شرایط بدون تنش) انجام شد. در این آزمایش شاخص‌های کمی تحمل شامل شاخص بهره‌وری متوسط (MP)، شاخص تحمل (TOL)، شاخص حساسیت به تنش (SSI)، شاخص تحمل به تنش (STI) و شاخص میانگین هندسی بهره‌وری (GMP) محاسبه شدند. نتایج نشان داد که سه شاخص SSI، STI و GMP در شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به گرما و عملکرد بالا در هر دو شرایط تنش گرما و بدون تنش، مؤثرتر بودند. با توجه به اینکه شاخص GMP در هر دو شرایط تنش و بدون تنش همبستگی مثبت و بسیار معنی‌داری با عملکرد داشت، مناسب‌ترین شاخص در ارزیابی واکنش لاین‌های خالص ذرت نسبت به تنش گرما بود و به نظر می‌رسد که می‌توان از آن برای شناسایی ارقام دارای عملکرد بالا در هر دو شرایط تنش و بدون تنش استفاده نمود. نتایج نشان داد که لاین‌های شماره 10 و 8 بیشترین مقدار عملکرد و بیشترین مقدار را برای شاخص‌های GMP و STI داشتند و لذا به عنوان متحمل‌ترین ژنوتیپ‌ها با عملکرد بالا شناسایی شدند. در روش ترسیمی بای پلات، لاین‌های خالص به گروه‌های متحمل و غیرمتحمل تقسیم بندی شدند. لاین‌های شماره 10، 8، 4 و 14 در ناحیه‌ای با پتانسیل تولید بالا و حساسیت پایین به گرما (در ناحیه‌ای با مؤلفه یک در بالا و مؤلفه دو در پایین) قرار گرفتند. پراکندگی ژنوتیپ‌ها در نمودار بای پلات نشان دهنده وجود تنوع ژنتیکی بین آنها نسبت به تنش گرما بود. تجزیه خوشه‌ای بر اساس شاخص‌های تحمل (GMP و STI) نشان داد که لاین‌های خالص شماره 10 و 8 دارای بیشترین تحمل نسبت به گرما بوده و بیشترین فاصله ژنتیکی را با سایر لاین‌ها داشتند. بعد از آن لاین‌های شماره 4، 14، 13، 15 و 5 نسبت به بقیه لاین‌ها از تحمل بیشتری نسبت به تنش گرما برخوردار بودند. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
|
|
| عنوان انگلیسی |
Evaluation of response of maize (Zea mays L.) inbred lines to heat stress under Khuzestan conditions -using stress tolerance indices |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Response of maize (Zea mays L.) inbred lines to heat stress was evaluated under Khuzestan conditions-using stress tolerance indices. Fifteen maize inbred lines were evaluated in two separate experiments, in two sowing dates, using randomized complete block design (RCBD) with three replications in Shushtar region in the southern part of Iran in 2007 cropping season. Sowing dates were on 06 July 2007 (simulating heat stress condition) and 27 July (non-stress condition). Tolerance indices including Mean Productivity (MP), Tolerance Index (TOL), Stress Susceptibility Index (SSI), Stress Tolerance Index (STI) and Geometric Mean Productivity (GMP) were calculated. Results showed that theree indices SSI, STI and GMP were more efficient in identifying the heat tolerant inbred lines. However, based on the results and correlation studies performed GMP was the most suitable index for evaluation of response of maize inbred lines to heat stress. Therefore, this index could be used for identifying of inbred lines with high grain yield in either conditions. According to GMP and STI indices inbred lines No. 10 and 8 were the higher yielding and tolerant to heat.stress. Biplot study clearly divided inbred lines into tolerant and non-tolerant groups. Inbred lines No. 10, 8, 4 and 14 with high grain yield potential and low sensitivity to heat stress were identified as suitable inbred lines for hybrid development in the Khuzestan region. Distrubution of inbred lines in biplot also implies genetic variation among the inbred lines for heat tolerance. Cluster analysis, using tolerance indices GMP and STI, showed that inbred lines No. 10 and 8 were the most heat tolerant with highest genetic distance from the other inbred lines. In addition, inbred lines No. 4, 14, 13, 15 and 5 also showed greater level of heat tolerance as compared to the other inbred lines. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
زهرا خدارحم پور |
رجب چوکان | r choukan
محمدرضا بی همتا | mohammad reza
اسلام مجیدی هروان | e majidi heravan
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://agrobreedjournal.ir/browse.php?a_code=A-10-1-197&slc_lang=fa&sid=fa |
| فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/959/article-959-195553.pdf |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
تخصصی |
| نوع مقاله منتشر شده |
علمی - پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|