علوم زراعی ایران، جلد ۱۴، شماره ۱، صفحات ۵۸-۷۱
عنوان فارسی اثر محلول‌پاشی هورمون‌های اکسین، اسید ابسزیک و سایتوکاینین بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد سه ژنوتیپ برنج در شرایط تنش دمای پایین
چکیده فارسی مقاله به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی هورمون‌های اکسین (IAA)، اسید ابسیزیک ( (ABAو سایتوکاینین (CK) بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج در دمای پایین آزمایشی به صورت آبکشت در سال 1387 در پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی کرج اجرا گردید. در این آزمایش دو ژنوتیپ برنج خارجی متحمل (شماره‌های33: IR72944-1-2-2 و 34: IR73688-57-2) و یک رقم داخلی حساس به دمای پایین (هویزه) با استفاده از هورمون‌های اکسین، اسید ابسزیک و سایتوکاینین محلول‌پاشی شده و سپس به مدت 14 روز در دو شرایط دمای شاهد 22/29 (شب/روز) درجه سانتیگراد و دمای پایین 13/15 (شب/روز) درجه سانتیگراد در فیتوترون قرار داده شدند. صفات وزن دانه درکپه، تعداد خوشه‌چه در خوشه، درصد باروری خوشه، تعداد کل پنجه و تعداد پنجه بارور به‌صورت یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا" تصادفی با چهارتکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. از نظر تحمل تنش دمای پایین، بین ارقام اختلاف معنی داری وجود داشت. در تیمار شاهد و بدون هورمون‌پاشی، وزن دانه درکپه رقم هویزه 2/26 گرم بود که در تیمار تنش به 4/1 گرم کاهش یافت، در حالی‌که مقادیر آن در تیمار های محلول‌پاشی با اکسین، اسید ابسزیک و سایتوکاینین به ترتیب 1/24، 8/20 و 4/30 گرم بود. سایتوکاینین در شرایط شاهد نیز باعث افزایش این صفت در رقم مذکور شد و مقدار آن را از 2/26 گرم در تیمار بدون محلول‌پاشی به 1/40 گرم افزایش داد. بین ژنوتیپ و هورمون اثرات متقابل معنی‌داری مشاهده گردید. هورمون‌های مورد استفاده در شرایط تنش مانع از کاهش وزن دانه در کپه شدند. هورمون‌پاشی در تنش دمای پایین باعث افزایش معنی‌دار وزن دانه در کپه گردید. در رقم هویزه در شرایط تنش دمای پایین، محلول پاشی با هورمون‌های اکسین، اسید ابسزیک و سایتوکاینین به ترتیب باعث افزایش 1/94، 3/93 و 4/95 درصدی وزن دانه در کپه و همچنین افزایش 5/85، 5/85 و3/82 درصدی تعداد پنجه بارور نسبت به تیمار بدون هورمون‌پاشی شدند. افزایش 4/14 درصدی تعداد خوشه‌چه در خوشه در اثر سایتوکاینین در تنش دمای پایین در رقم هویزه مشاهده شد. براساس نتایج آزمایش حاضر بنظر می‌رسد که میزان و تعادل بین هورمون‌ها، یکی از مهم‌ترین عوامل موثر تحمل به تنش دمای پایین در برنج است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله برنج، تنش دمای پایین، وزن دانه و هورمون.
عنوان انگلیسی Effect of foliar application of auxin, absisic acid and cytokinin hormones on grain yield and yield components of three rice (Oryza sativa L.) genotypes under low temperature stress conditions
چکیده انگلیسی مقاله To study the effects of auxin (IAA), abscisic acid (ABA) and cytokinin (CK) hormones on grain yield and its components of rice (Oryza sativa L.) genotypes under low temperature stress conditions, an experiment was conducted during 2008 in phytotron in Agricultural Biotechnology Research Institute of Iran, Karaj, Iran. Three rice genotypes (33: IR72944-1-2-2, 34: IR73688-57-2 as exotic cold-tolerant and Hoveizeh as Iranian cold-sensitive genotypes) were foliar-applied with IAA, ABA and CK hormones and treated with two temperatures conditions including 22/29 oC (night/day) and 15/13 oC (night/day) as control and stress temperatures, respectively. Grain weight.hill-1 (g), spikelet.spike-1, fertility (%), maximum tiller number, fertile tiller number were examined in a factorial experiment using completely randomized design (CRD) with four replications. Results showed that there were significant differences among the genotypes. Grain weight.hill-1 of Hoveizeh cultivar was significantly higher in control (26.2 g) than stress (1.4 g) conditions. This trait showed a significant reduction in non-applied treatment as compared with hormonal treatments. IAA, ABA, and CK hormones, under stress conditions, increased grain weight.hill-1 from 1.2 g to 24.1 g, 20.8 g and 30.4 g, respectively. Grain weight.hill-1 under control temperature increased from 26.2 g in non-applied to 40.1 g in CK-applied treatment. There were significant interactions between genotypes and hormonal treatments. Application of hormones prevented the reduction of grain weight.hill-1 under stress temperatures. Grain weight.hill-1 of Hoveizeh cultivar with application of IAA, ABA and CK under stress conditions, showed 94.1%, 93.3% and 95.4% increases, respectively. IAA, ABA and CK applications under stress conditions also increased fertile tillers (%) to 85.5%, 85.5% and 82.3 %, respectively, in comparison to non-applied treatment. CK caused a significant increase in grain weight.hill-1 under stress conditions. It increased the number of spike in Hoveizeh up to 14.4 % under low temperature stress conditions. It is concluded that the amount and balance of hormones are the most important and effective factors in rice plants to tolerate low temperature stress conditions.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Grain weight, Hormone, Low temperature stress and Rice
نویسندگان مقاله فرهاد محبتی |
دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد کرج
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه آزاد اسلامی کرج (Islamic azad university of karaj)

فواد مرادی |
پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی کرج
سازمان اصلی تایید شده: پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران

فرزاد پاک نژاد |
دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه آزاد اسلامی کرج (Islamic azad university of karaj)

سعید وزان |
دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه آزاد اسلامی کرج (Islamic azad university of karaj)

داوود حبیبی |
دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه آزاد اسلامی کرج (Islamic azad university of karaj)

سعیده بهنیا |
پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی کرج
سازمان اصلی تایید شده: پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران

هاشم پورایراندوست | h poor irandoost
پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی کرج
سازمان اصلی تایید شده: پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران

نشانی اینترنتی http://agrobreedjournal.ir/browse.php?a_code=A-10-1-79&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/959/article-959-195435.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده علمی - پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات