این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
تاریخ علم، جلد ۱۵، شماره ۱، صفحات ۱-۱۹
عنوان فارسی آموزش فیزیک در نخستین کتاب‌های درسی فیزیک در ایران: اصول علم فیزیکِ ناظم العلوم و جرالثقیلِ کریشیش
چکیده فارسی مقاله فیزیک جدید اولین بار در قرن 13ق (19م) به ایران وارد شد. کتاب جرالثقیل و علم حکمت طبیعی از آگوست کریشیش اولین کتاب درسی فیزیک در ایران بود. این کتاب ترجمه‌ای از تدریس‌های شفاهی کریشیش در مدرسۀ دارالفنون است که توسط دستیار ایرانی وی میرزا زکی مازندرانی در سال 1274ق گردآوری شد. پس از این قبیل ترجمه‌ها تحصیل کردگان ایرانی در غرب پس از بازگشت به ایران مشغول به تدریس در دارالفنون شدند و کتاب‌های درسی فیزیک جدیدی تألیف کردند. کتاب حکمت طبیعی اصول علم فیزیک تألیف علی‌خان ناظم العلوم (1293ق) نمونه‌ای از این دست است. علی رغم اینکه کتاب‌های درسی فیزیک در آن دوره دارای اشتباهات اندکی هم بود، نقطۀ عطفی برای تغییر آموزش علوم قدیم به علوم جدید در قرن 19 میلادی در ایران بودند. مقایسۀ کتاب کرشیش و ناظم‌العلوم نشان دهندۀ دو نوع کتاب درسی در ایران است که به دو جنبه از آموزش فیزیک در ایران می‌پرداختند. اولی یک کتاب درسی بود که روابط ریاضی کاربردی در فیزیک و روش حل مسائل را آموزش می‌داد، ولی دومی به آموزش عمیق مفاهیم فیزیکی از طریق ذکر مثال‌هایی از کاربرد در صنعت و تاریخ فیزیک به زبان ساده توجه داشت. ناظم العلوم از چهار منبع فرانسوی استفاده کرده است که بخش‌هایی از متن فارسی او با بخش‌هایی از آن منابع فرانسوی مقایسه می‌شود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Teaching Physics in the First Iranian Physics Textbooks: Nāẓim al-ʿUlūm’s Usūl ʿIlm Fīzīk and Krziž’s Jarr al-Thaqīl
چکیده انگلیسی مقاله Modern physics for the first time was introduced to Iran in the 19th century. August Karl Krziž's Jarr al-Thaqīl as the first modern physics textbook in Iran was a translation of Krziž's oral teachings in Dār al-Funūn by his assistance, Mīrzā Zakī Māzandarānī, published in 1857. Following this translation, among other similar translations of western textbooks, some of the west educated Iranian students came back to Iran and started teaching in Dār al-Funūn and writing textbooks. Nāẓim al-ʿUlūm's Ḥikmat Tabīʿī Usūl ʿIlm Fīzīk (1876) is the first physics textbook written by an Iranian. Although this textbook was not without errors and was in fact a compilation of western textbooks, it was a turning point in pedagogy of physics in Iran. A comparison between Krziž's and Nāẓim al-ʿUlūm's books shows two forms of physics textbooks with two approaches. The first one is a textbook concentrating on mathematical formulas of physics and their solutions, while the second teaches physics through examples of experiments and industrial instruments, deepening the understanding of the physical concepts in simple words. Nāẓim al-ʿUlūm applies four French sources which will be compared with some phrases of the text.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله فاطمه اربابی فر |
گروه فیزیک، پردیس نسیبه، دانشگاه فرهنگیان

نشانی اینترنتی https://jihs.ut.ac.ir/article_72549_3a6db7160e0aa4b58b94d8e9752cacba.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/674/article-674-1871298.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات