|
|
تاریخ علم، جلد ۷، شماره ۱، صفحات ۱-۲۹
|
|
|
| عنوان فارسی |
رساله میرزا ابوتراب نطنزی در تثلیث زاویه |
|
| چکیده فارسی مقاله |
تثلیث زاویه به همراه تربیع دایره و تضعیف مکعب از مسائل کهن ریاضی است که ریاضی‌دانان بسیاری در بار? آنها اظهارنظر کرده‌اند. محاسب? وتر ثلث یک زاویه با استفاده از یک معادل? جبری از جمله روش‌هایی است که برای حل مسأل? تثلیث زاویه عرضه شده است. غیاث‌الدین جمشید کاشانی (د. 832 ق) در رسال? الوتر و الجیب خود با به کارگیری این روش جیب زاوی? یک درجه را با داشتن جیب زاوی? سه درجه محاسبه کرد. پس از او دیگر ریاضی‌دانان مانند قاضی‌زاده رومی (د. حدود 840 ق) رساله‌هایی بر مبنای این رسال? کاشانی تألیف کردند. میرزا ابوتراب نطنزی (د. 1262ق) ریاضی‌دان عصر قاجار نیز، در اثرش به نام رساله در معرفت وتر ثلث قوس معلومه الوتر به این مسأله پرداخته است. روش او اساساً هندسی است و از لحاظ ریاضی با روش جبری جمشید کاشانی هم‌ارز است. در این مقاله با ذکر پیشینه‌ای از مسأل? تثلیث، این رساله بررسی خواهد شد. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
تثلیث زاویه، جیب یک درجه، دور? قاجار، میرزا ابوتراب، |
|
| عنوان انگلیسی |
AbuTorab’s Treatise on Trisection of Angles |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Trisection of an angle is one of the famous problems in the history of mathematics. The impossibility of trisecting an angle with a straightedge and compasses was known. Therefore finding an accurate approximation of irrational quantity of the Sine of degree- which was important for setting up sine tables in Z?jes, and also for astronomical calculations- is very difficult. So, many scientists devoted their attempts to find a solution to this problem. M?rz? Ab? Tor?b Nat?anz?, a scholar of the Qajarid era, in a Persian treatise entitled Dar ma‘rifat-i watar-i thulth-i qaws-i ma‘l?mat al-watar (on the knowledge of the chord of one-third of an arc with a known chord), presented a geometrical method for trisecting an angle which turns out to be mathematically equivalent to the algebraic method of Jamsh?d K?sh?n? (al-K?sh?) for finding the Sine of one degree. Surveying different approximate methods of trisecting an angle in ancient Greek and Islamic periods, this paper presents a critical edition and a commentary of M?rz? Ab? Tor?b’s treatise. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
فاطمه دوست قرین |
دانشجوی دکتری تاریخ تمدن و ملل اسلامی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات (Islamic azad university science and research branch)
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://jihs.ut.ac.ir/article_23044_7764608b95a01b8ae7bcc273832d2880.pdf |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|