تاریخ علم، جلد ۹، شماره ۲، صفحات ۴۱-۵۷

عنوان فارسی مقدمه و مؤخرۀ نهایه الإدارک شیرازی
چکیده فارسی مقاله قطب‌الدین شیرازی (634-710ق) چهار کتاب مهم در نجوم نوشته است: نهایه الإدراک فی درایه الأفلاک، به عربی، که نخستین تحریر آن در اواسط شعبان 680ق به پایان رسیده است؛ اختیارات مظفری، به فارسی، که به مظفرالدین ارسلان حاکم قسطمونی در ترکیۀ کنونی تقدیم شده و تاریخ تألیف آن بین سال‌های 680 تا 684ق است؛ التحفه الشاهیه، به عربی، که به وزیر امیرشاه بن تاج‌الدین معتزّ بن طاهر در سیواس تقدیم شده و تاریخ تحریر آن اواخر جمادی الاول 684ق است؛ و فعلت فلا تلم، که شرحی است بر التذکره فی علم الهیئه نصیرالدین طوسی. این اثر پس از تحفه تألیف شده، که بنا به ادعای شیرازی در فعلت فلا تلم، شخصی به نام حماذی مطالب آن را انتحال کرده بود و از این رو شیرازی در این اثر گزنده به او پاسخ گفته است. هیچ یک از این آثار ویرایش یا ترجمه نشده است، و این امر، با توجه به اهمیت این آثار در شناخت نجوم دوران اسلامی، مایۀ شگفتی است. در این مقاله مقدمه و خاتمۀ نهایه الإدراک ویرایش و به انگلیسی ترجمه شده است، تا شاید گام کوچکی باشد در راه ویرایش آثار شیرازی.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله قطب‌الدین شیرازی، نهایه الإدراک،

عنوان انگلیسی Shīrāzī’s Nihāyat al-Idrāk: Introduction and Conclusion
چکیده انگلیسی مقاله Quṭb al-Dīn al-Shīrāzī (634H/1236CE-710H/1311CE) wrote four major works on astronomy: Nihāyat al‐idrāk fī dirāyat al‐aflāk ("The utmost attainment in comprehending the orbs), in Arabic, first edition completed mid-Shaʿbān 680/November 1281); the Ikhtiyārāt‐i Muẓaffarī ("Selections for Muẓaffar al-Dīn Arslan" [a minor ruler in Qasṭamūnī (modern Kastamonu, Turkey)], in Persian, completed sometime between 680/1281 and 684/1285); al‐Tuḥfa al‐shāhiyya ("The imperial gift" dedicated to the Vizier Amīr Shāh ibn Tāj al‐Dīn Muʿtazz ibn Ṭāhir in Siwās, in Arabic, first edition completed last part of Jumādā I 684/ July or August 1285); and Faʿalta fa‐lā talum ("You've done it so don't blame [me]"), a supercommentary on the Tadhkira fī ʿilm al‐hayʾa by Naṣīr al-Dīn al-Ṭūsī, in Arabic, completed sometime after the Tuḥfa, which, Shīrāzī claims in Faʿalta, was plagiarized by a certain al-Ḥimādhī, whence the need for this rather vituperative work). None of these works has been edited or translated, which is rather surprising given the importance of all these texts for an understanding of Islamic astronomy. As a small contribution toward the goal of giving Shīrāzī's works the editions they deserve, an edition and translation of the introduction and conclusion of the Nihāya are presented below.  
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Quṭb al-Dīn al-Shīrāzī, Nihāyat al-Idrāk

نویسندگان مقاله جمیل رجب |
دانشگاه مک گیل


نشانی اینترنتی http://jihs.ut.ac.ir/article_31989_39dce3c0c01a40f6075bba67868693ba.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات