این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
تاریخ علم، جلد ۱۱، شماره ۱، صفحات ۱۳۹-۱۵۷
عنوان فارسی متکلم و ریاضی‌دان: فخر رازی و آثار هندسی ابن هیثم
چکیده فارسی مقاله فخر رازی، متکلم و فیلسوف قرن ششم هجری (543-606 ‌ق) آثار بسیاری در حوزه‌های گوناگون معارف عصر خود نوشته است. گذشته از برخی از نظریات بدیع که در آثار منطقی و کلامی و فلسفی او دیده می‌َشود، بسیاری دیگر از نوشته‌های او بر پایۀ منابع دیگری فراهم آمده است که برخی از آنها امروز در دست است و بسیاری از آنها از میان رفته است. تحقیق در این آثار می‌تواند روشن کند که فخر رازی چگونه منابع خود را برمی‌گزیده و چگونه در آنها تصرّف می‌کرده است. در این مقاله برخی از مباحث ریاضی که فخر رازی در آثار خود از ابن هیثم، ریاضیدان و فیزیکدان بزرگ قرن چهارم و پنجم هجری، نقل کرده است بررسی می‌شود و نوع و حدود تغییراتی که فخر رازی در این مطالب داده مورد بحث قرار می‌گیرد. این پژوهش می‌تواند پرتو تازه‌ای بر ارتباط فکری میان اصناف مختلف محققان این دوران مهم از تاریخ فکری تمدن اسلامی – فیلسوفان، متکلمان، و عالمان – بیفکند و نیز میزان رواج برخی از آثار ابن هیثم را در حوزۀ فرهنگی ایران، تقریبا یک قرن و نیم پس از مرگ او، نشان دهد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی The Theologian and the Mathematician: Fakhr al-Dīn al-Rāzī and the Geometrical Works of Ibn al-Haytham
چکیده انگلیسی مقاله Fakhr al-Dīn al-Rāzī, theologian and philosopher of the 12th centuriy (1148-1209), has a huge literary production in many scholary disciplines of his time. Nothwithstanding some original ideas which are mostly found in his theological and philosophical writings, most of his other works are compilations based on other sources. Some of these sources still exist, while most of the others seem to have been lost forever. Research on the the relation between al-Rāzī and his sources can explicate the way he chose his sources and the degree in which he transformed them. In this paper some of the mathematical themes borrowed by al-Rāzī from the works of Ibn al-Haytham, the great mathematician and physicist of the 10th – 11th century, are analysed and the way he has changed and adapted them to his purposes is discussed. This research can shed a light on the intellectual relations between different types of researchers – theologians, philosophers, and scientists of this important period in the intellectual history of the Islamic civilization. It can also show how the work of Ibn al-Haytham was received in the cultural domain of Iran almost one and a half century after his death.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله حسین معصومی همدانی | masoumi hamedani
عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی

نشانی اینترنتی http://jihs.ut.ac.ir/article_54692_0a9eb5b649ae2487f7ab194e5255b02e.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات