تاریخ علم، جلد ۱۱، شماره ۲، صفحات ۲۰۷-۲۴۲

عنوان فارسی نگاهی به محتویات و منابع و مآخذ دست‌نویس ۳۴۴۷ کتابخانۀ ملی تبریز
چکیده فارسی مقاله دست‌نویس شمارۀ 3447 کتابخانۀ ملی تبریز، دربردارندۀ اثری فارسی در حساب، هندسه، جبر و نیز مطالبی پراکنده در هیئت و ابعاد و اجرام است که نگارش آن در 670 قمری به پایان رسیده، اما نام نویسنده و عنوان کتاب معلوم نیست. این نگارندۀ ناشناس در نگارش دو مقالۀ نخست از مقاله‌ها چهارگانۀ کتاب، از کتاب التکمله فی الحساب عبدالقاهر بغدادی(د 429ق) بهرۀ بسیار برده است و در مقالۀ سوم (هندسه) نیز توجهی خاص به کتاب المنازل السبع بوزجانی داشته است. مقالۀ چهارم اثری بسیار معمولی در جبر و مقابله است که به رغم پژوهش‌های انجام گرفته تا آن روزگار، از حل معادلات درجۀ دوم فراتر نمی‌رود. و «خاتمۀ» اثر نیز به برخی «نوادر فراخور هر مقاله» اختصاص دارد. این اثر اگرچه از لحاظ محتوا نکتۀ تازۀ چندانی ندارد، امّا از منظر تاریخ نگارش آثار علمی فارسی و با توجه به مفصل‌بودن و روزگار تألیف، اثری در خور توجه به شمار می‌آید.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله

عنوان انگلیسی A Short Review of the Contents and Sources of Manuscript No. 3447 in National Library of Tabriz
چکیده انگلیسی مقاله Manuscript No. 3447 in National Library of Tabriz is a Persian treatise which covers arithmetic, geometry, algebra, hayʾa and the topic of "Masses and Distances. The redaction of the text has been finished in 670AH/1271AD but we don't know anything about the author of the treatise. In the two first chapters of his treatise (on arithmetic) the unknown author draws upon ʿAbd al-Qāhir al-Baghdādī's al-Takmila fī ʿ Ilm al-Ḥisāb and in the third chapter (on geometry) upon Abū al-Wafā Būzjānī's al-Manāzil al-Sābʿ. The 4th chapter, which is on algebra, is an elementary work and despite the advanced works on algebra by the Muslim scholars at that time this work does not go beyond the quadratic equations. In the "Conclusion" of the treatise the author adds some probleems under the title "Rare problems pertaining to each chapter". Althouth this work doesn't contain anything knew in mathematics, it is important from a historical point of view, as far as it marks a step in redaction of scientific works  in Persian language.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله

نویسندگان مقاله یونس کرامتی |
استادیار، عضو هیأت علمی پژوهشکدۀ تاریخ علم دانشگاه تهران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تهران (Tehran university)


نشانی اینترنتی http://jihs.ut.ac.ir/article_57488_8e12212a6fc6987e2a7a7d25131fe860.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات