|
|
سامانه سطوح آبگیر باران، جلد ۵، شماره ۴، صفحات ۱۵-۲۴
|
|
|
| عنوان فارسی |
تحلیل تغییرات منابع آب زیرزمینی در ارتباط با ناپایداری منابع آب حوضه زایندهرود |
|
| چکیده فارسی مقاله |
چکیده حوضه آبریز رودخانه زایندهرود یکی از حساس‌ترین حوضههای آبریز کشور به لحاظ سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است. در دو دهه اخیر حوضه زایندهرود دچار تنش آبی شده، به طوری که حدود سه پنجم طول رودخانه در قسمت‌های میانی و پایین‌دست با ناپایداری منابع آب مواجه شده و به طور موقتی در آمده است. با خشکی جریان آب رودخانه، تخصیص آب به بخش کشاورزی با مشکل مواجه شده، به طوری که در 10 سال اخیر تنها 5 بار و آن هم فقط در چند ماه آب به طور کامل جریان داشته است. موقعیت بسته و خاصیت زایندگی حوضه زایندهرود به گونهای است که میزان برداشت از آب زیرزمینی در وقوع یا تشدید ناپایداری آبی حوضه مؤثر می‌باشد. در این پژوهش منابع آب زیرزمینی (قنات، چاه) و چشمههای موجود در حوضه زایندهرود در دو دوره آمار برداری 1385 و 1390 و تغییرات آنها مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که پس از وقوع ناپایداری منابع آب، کشاورزان برای جبران کم آبی و ادامه فعالیت خود، سعی در جبران کمبود آب از طریق حفر چاه و بهره‌برداری از آب زیرزمینی داشته‌اند. این امر در افزایش چاه‌ها از بخش‌های میانی حوضه تا انتهای رودخانه قابل مشاهده است، به طوری که طی 10 سال (90-1380) حدود 9000 حلقه چاه برای جبران کم آبی در حوضه زایندهرود حفر شده و طی این زمان به طور میانگین 5 متر سطح ایستابی سفرههای زیرزمینی کاهش یافته است. همچنین در این دوره قنوات حوضه زایندهرود با کاهش آبدهی و خشکی شدیدی روبرو شده و تعداد چشمه‌ها نیز به دلایل اقلیمی، کاهش داشته است. افزایش برداشت از سفرههای زیرزمینی موجب تشدید وضعیت ناپایدار آبی و خشکی حوضه گردیده است. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
|
|
| عنوان انگلیسی |
Analysis of changes in groundwater resources in relation with instability of water resource in Zayandeh-rud Basin |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Abstract Zayandeh-rud Basin is one of the most sensitive basins in Iran, politically, socially and economically. In the last two decades, the Zayandeh-rud basin has suffered from water stress, with about three-fifths of the length of the river in the middle and lower parts facing instability of water resources which have made those sections of the river seasonal. Due to the river water drying, water allocation to agricultural sector has been difficult, as water has flowed in the river only 5 times in the last decade, each time for few month. The closed condition and generative property of the Zayandeh-rud basin is such that the rate of exploitation of groundwater affects the occurrence or intensification of water instability in the basin. In this research, studied groundwater resources (Qanat, well) and springs in Zayandeh-rud basin are studied and compared during 2006 and 2011, two years in which a census was held. The results of the study show that after water resource instability, farmers tried to compensate for water reduction through well drilling and underground water utilization in order to continue their activities. This can be seen in the increase in the number of wells from the middle parts of the basin to the end of the river. In 10 years (2001-2011), about 9,000 wells were drilled to compensate for lack of water in the Zayandeh-rud basin and during this time, the average groundwater table level has fallen by an average of 5 meters. In addition, during this period, the qanats in Zayandeh-rud basin have either dried or showed reduced output. Similarly, the number of springs reduced due to climatic causes. Increased exploitation of underground aquifers has exacerbated the unstable condition of water and drought in the basin. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
سعید صالحیان | Saeed Salehian
Rural Geography and Planning, Shahid Beheshti University
دانشگاه شهید بهشتی تهران
رحمت‌اله منشی‌زاده | Rahmatollah Monshizadeh
Rural Geography and Planning, Shahid Beheshti University
دانشگاه شهید بهشتی تهران
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://jircsa.ir/browse.php?a_code=A-10-816-1&slc_lang=fa&sid=1 |
| فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/903/article-903-1230943.pdf |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
تخصصی |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|