مجله دانشگاه علوم پزشکی فسا، جلد ۲، شماره ۳، صفحات ۱۵۶-۱۶۲
عنوان فارسی کاربرد تئوری رفتار برنامه ریزی شده در پیش بینی فاکتورهای موثر بر سوء مصرف مواد در نوجوانان
چکیده فارسی مقاله زمینه و هدف: مخاطره آمیزترین دوران زندگی از نظر شروع مصرف مواد مخدر دوره‌ی نوجوانی است. هزینه‌ های اجتماعی و آسیب‌‌های ناشی از سوء‌ مصرف مواد در نوجوانان بسیار برجسته و حائز اهمیت است و لازم است برنامه های مداخله ای تئوری محور به منظور پیشگیری از این رفتار در نوجوانان انجام گیرد؛ لذا این مطالعه با هدف بررسی فاکتورهای پیش بینی کننده سوء مصرف مواد در نوجوانان با بهره گیری از تئوری رفتار برنامه ریزی شده انجام گردید. مواد و روش‌ها: این پژوهش مطالعه ای توصیفی تحلیلی است که در سال 1390 انجام شد. نمونه ها 650 نفر از دانش آموزان چهار دبیرستان پسرانه مناطق مختلف شهر همدان بودند که به روش خوشه ای تصادفی انتخاب و وارد مطالعه شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه های استاندارد منطبق با تئوری رفتار برنامه ریزی شده و به روش خوداظهاری جمع آوری شد. داده ها با نرم افزار SPSS16 و با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون، آنالیز رگرسیونی لجستیک و کای دو تجزیه و تحلیل گردید.نتایج: یافته ها نشان داد که 1/11% از دانش آموزان سابقه مصرف سیگار، 4/3% سابقه مصرف مواد مخدر و 12% قصد مصرف مواد مخدر را داشتند. سابقه مصرف سیگار، مصرف مواد مخدر توسط والدین، داشتن دوستان مصرف کننده مواد مخدر، مصرف مواد مخدر توسط بهترین دوست، مصرف مواد مخدر توسط برادر یا خواهر و مصرف مواد مخدر توسط بستگان از مهم ترین فاکتورهای زمینه های مصرف مواد مخدر بودند (P< 0.05). همچنین آنالیز رگرسیون لجستیک نشان داد که نگرش، هنجارهای انتزاعی و کنترل رفتاری درک شده پیش بینی کننده های قوی برای قصد مصرف مواد مخدر در واحدهای پژوهش می باشند.نتیجه گیری: استفاده از تئوری های آموزش بهداشت می تواند در پیش بینی برنامه ریزی جهت تغییر رفتارهای پرخطر کمک نماید. از تئوری رفتار برنامه ریزی شده می توان به طور موثری برای برنامه ریزی و مداخله جهت پیشگیری از سوء مصرف مواد در نوجوانان استفاده نمود
کلیدواژه‌های فارسی مقاله نوجوانان، نگرش، قصد، سوء مصرف مواد
عنوان انگلیسی Application of Theory of Planned Behavior in Predicting Factors of Substance Abuse in Adolescents
چکیده انگلیسی مقاله Background and Objective: Adolescence is the most critical period of life as regards commencing drug abuse. The social cost and damage caused by drug abuse in adolescence are enormous, necessitating interventional programs to prevent this behavior. The theory of planned behavior (TPB) is perhaps the most influential theory for the prediction of social and health behaviors such as drug abuse.Materials and Methods: In this descriptive analytical study, samples were collected from male students in four high schools in different regions of Hamedan. The survey was carried out via random cluster sampling of 650 students. Data were collected using the standard self-report questionnaires and were analyzed using SPSS16, chi-squared test, correlation coefficient, and logistic regression analysis.Results: Among the adolescents participating in this study, 11.1% had the experience of cigarette smoking, 3.4% had the experience of drug abuse, and 12% had the experience of intention to abuse drugs. There was a significant relationship between drug abuse and the following variables: smoking experience (p value =0.001, OR=27.238) having drug user parents (p value =0.001, OR=8.630) having friends who had experienced drug abuse (p value =0.001, OR=11.060) having best friends who had experienced drug abuse (p value = 0.001, OR=11.931) family with drug abuse (p value = 0.001, OR=4.311) and having a sibling who abused drugs (p value=0.001, OR=15.815). According to the logistic regression analysis, attitude, subjective norms, and perceived behavior control were the most influential predictors of intention to abuse drugs.Conclusion: The use of TPB is beneficial in the predicting and planning for high-risk behaviors. TPB can be used for planning and implementing drug abuse prevention programs in adolescents.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Adolescent, Attitude, Intention, Substance Abuse
نویسندگان مقاله سعید بشیریان | saeid bashirian


علیرضا حیدر نیا | alireza haidarnia


حمید اله وردی پور | hamid allahverdipour


ابراهیم حاجی زاده | ebrahim hajizadeh


نشانی اینترنتی http://journal.fums.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1-7&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده آموزش بهداشت
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات