مديريت پيچيده منابع آب نيازمند به‌کارگيری ديدگاه های مختلف فنی، اقتصادی، زيست‌محيطی و اجتماعی است که در آن نياز تمامی بهره برداران آب مدنظر قرار گيرد. هدف اصلی اين مطالعه معرفی مدل هيدرو- اقتصادی و مدلسازی آن در يکی از دشت‌های کشور در راستای تحليل سياست‌های مديريت منابع آب است. به اين منظور، از آمار و اطلاعات اقليمی و هواشناسی دشت نيشابور و همچنين مصاحبه حضوری و تکميل پرسش‌نامه از کشاورزان استفاده شد. مدلسازی هيدرو- اقتصادی از دو بخش اصلی هيدرولوژيکی و اقتصادی تشکيل شده است. در بخش هيدرولوژيکی از مدل ويپ WEAP و در بخش اقتصادی از برنامه‌ريزی مثبت منطقه‌ای (فضايی) استفاده شد. استراتژی‌های به‌کاررفته در اين مطالعه شامل سه سناريوی اصلی کاهش دسترسی به منابع آب در بخش کشاورزی (کاهش 20، 30 و 40 درصدی) بود که تأثير آن ابتدا بر الگوی کشت و در ادامه تغييرات الگوی کشت بر منابع و مصرف آب بررسی شد. نتايج در بخش اقتصادی مدل هيدرو- اقتصادی نشان داد که بيشترين تأثيرپذيری از اجرای سناريوهای مختلف سياستی مربوط به منطقه اول است به‌گونه‌ای که سطح کشت آن در سناريوی اول 4/13 درصد، دوم 59/20 درصد و سوم 11/29 درصد کاهش يافته است. در بخش هيدرولوژيکی مدل هيدرو- اقتصادی، تغيير الگوی کشت بر مصرف منابع آب بر اساس سناريوهای مختلف و با استفاده از مدل ويپ شبيه‌سازی شد. نتايج نشان داد که بيشترين تأثير بر کاهش مصرف آب مربوط به سناريوی سوم بوده که علت اصلی آن نيز مربوط به تغيير و کاهش سطح زير کشت محصولات مختلف است. همچنين اجرای سناريوهای مختلف بر تخصيص آب بين بخش‌های اصلی متقاضی آب تأثيرگذار بوده و باعث شده که ميزان عدم تأمين در بين سال‌های 2013-2035 در سه بخش کشاورزی، صنعت و شرب کاهش يابد.
طبقه‌بندی JEL: Q25، R14، D78
رفيعی دارانی هادی، کهنسال محمدرضا، قربانی محمد، صبوحی محمود. مدل سازی هيدرو- اقتصادی در تحليل استراتژی‌های مديريت منابع آب در دشت نيشابور. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد کشاورزی و توسعه. 1396; 25 (99) :41-77
![[English Abstract]](templates/tmpl_yekta/images/en.gif)