طی دهههای اخير، افزايش گازهای گلخانهای و بهويژه دیاکسيد کربن، گرم شدن کره زمين را در پی داشته است. از سوی ديگر، افزايش CO2 از طريق تسهيل فرايند فتوسنتز و نيز تعرق گياهان میتواند موجب تغيير و حتی بهبود عملکرد محصولات کشاورزی شود. بنابراين، ارزيابی تأثير نهايی افزايش اين گاز در محيط توليد محصولات کشاورزی همواره موضوعی بحثبرانگيز ميان پژوهشگران بخش کشاورزی بوده است. با اين توضيح، در مطالعه حاضر به پيشبينی آثار تغيير سطح انتشار CO2 بر الگوی کشت دشت همدان- بهار در دهههای آتی نسبت به سال زراعی 1391 -92 پرداخته شد. بدين منظور، ابتدا با استفاده از رهيافت ناپارامتری KNN حساسيت عملکرد محصولات زراعی منطقه نسبت به انتشار دیاکسيد کربن برآورد گرديد. در مرحله بعد، با بهکارگيری رهيافت برنامهريزی رياضی و تدوين مدل PMP، شرايط الگوی کشت منطقه شبيهسازی و آثار تغيير سطح انتشار CO2 بر الگوی کشت، در قالب سناريوهای مختلف، بررسی شد. نتايج نشان داد که در افق کوتاهمدت 2020، افزايش سطح انتشار CO2 دارای آثار مثبت بر الگوی کشت است اما در بلندمدت اين روند تغيير خواهد کرد. با اين حال، استفاده متعادل از سوختهای فسيلی و غيرفسيلی و نيز بهرهگيری از رويکردهای جهانی موجب دستيابی به بيشترين بازده ناخالص در سالهای آتی خواهد شد.
طبقهبندی JEL: C02، C45، Q54، R14
سلطانی شيوا، موسوی سيد حبيب الله، خليليان صادق. بررسی آثار انتشار دیاکسيد کربن بر الگوی کشت دشت همدان- بهار. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد کشاورزی و توسعه. 1395; 24 (93) :137-165