پايداری کشاورزی علاوه بر در نظر گرفتن منابع و نظام های کشاورزی، مسائل زيست محيطی، اقتصادی-اجتماعی و وضعيت جوامع روستايی را نيز در بر می گيرد. پايداری يک مفهوم کيفی است و نمی توان آنرا بهطور مستقيم اندازه گيری کرد، بنابراين بايد شاخصهايی مناسب انتخاب شوند که بتوانند مقدار و دوام پايداری يک نظام کشاورزی را تعيين کنند. در اين مطالعه، به منظور ارزيابی پايداری کشاورزی در استان های مختلف کشور، از روش مزيت نسبی استفاده شد. به اين منظور 5 شاخص که هر شاخص، خود از چندين سنجه تشکيل شده بود، برای هر استان در نظر گرفته شدند. اين شاخصها عبارتاند از: منابع کشاورزی، پيشرفت کشاورزی، محيط زيست، وضعيت جوامع روستايی و آموزش. در مجموع، 60 سنجه برای ارزيابی پايداری کشاورزی مدنظر قرار گرفتند. استان های مختلف کشور در هر سنجه رتبهبندی شدند و در نهايت برای هر شاخص ميزان پايداری محاسبه و پايداری کلی کشاورزی برای هر استان برآورد شد. دادهها و اطلاعات مورد نياز برای محاسبه سنجههای مورد بررسی از منابع و سازمان های اطلاعاتی مختلف گرد آوری شد. نتايج تحقيق نشان داد که استان فارس از لحاظ شاخصهای پيشرفت کشاورزی و محيط زيست، استان خراسان رضوی از لحاظ شاخصهای منابع کشاورزی و آموزش و استان مازندران از نظر شاخص وضعيت جوامع روستايی رتبه اول را در بين استانهای کشور دارند و از نظر تمام شاخص های مورد ارزيابی، استان قم کمترين رتبه را در سطح کشور دارد. استانهای فارس و خراسان رضوی نيز دارای بيشترين پايداری کشاورزی و استان قم دارای کمترين پايداری کشاورزی بر اساس مجموع 5 شاخص در بين استانهای کشورند. بعد از استان قم هم استان های کهگيلويه و بوير احمد، بوشهر، ايلام و سمنان کمترين پايداری کشاورزی را دارند. بهطور کلی، ميزان پايداری کشاورزی برای استانهای مختلف کشور تعيين و نقاط ضعف و قوت هر استان در پايداری کشاورزی مشخص گرديد.
طبقهبندی JEL: Q1، Q10، C10
کوچکی عليرضا، نصيری محلاتی مهدی، منصور حامد، مرادی روح الله. ارزيابی توسعه کشاورزی پايدار در ايران با استفاده از روش مزيت نسبي . فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد کشاورزی و توسعه. 1394; 23 (90) :29-54