هدف اصلی اين مقاله بررسی عوامل پيش‌برنده و بازدارنده ايجاد و توسعه صنايع تبديلی و تکميلی در استان خراسان شمالی می‌باشد که به روش پيمايشی انجام شده است. جامعه آماری تحقيق شامل 43 نفر از مديران صنايع تبديلی و تکميلی است که در حال فعاليت بوده و يا تا سال 1386 پروانه تأسيس (موافقت اصولی) از سازمان جهاد کشاورزی يا اداره کل صنايع و معادن استان خراسان شمالی دريافت نموده‌اند. از آنجا که تعداد اين مديران محدود بوده، نمونه‌گيری به روش سرشماری انجام شده و اطلاعات مورد نياز از طريق پرسشنامه‌ گردآوری گرديده است. تجزيه و تحليل داده‌ها با نرم افزار SPSS انجام گرفت و با بهره‌گيری از روش تحليل عاملی، چهار عامل به عنوان عوامل پيش‌برنده و شش عامل به عنوان عوامل بازدارنده ايجاد و توسعه صنايع تبديلی و تکميلی در استان خراسان شمالی، استخراج و نامگذاری شدند. نتايج پژوهش نشان می‌دهد که سهم عوامل پيش برنده مؤثرتر از عوامل بازدارنده بوده و در نتيجه با ايجاد زمينه لازم مي­توان با تقويت عوامل پيش برنده و فايق آمدن بر عوامل بازدارنده، به توسعه صنايع تبديلی و تکميلی کشاورزی در استان کمک کرد.

  طبقه‌بندی JEL : Q18,L7